Hầu như không có gì tương đương với đồ trang trí ngày lễ Giáng sinh như một cây thường xanh (evergreen) vừa mới cắt. Truyền thống trang trí cây Giáng sinh (cây thông Noel) bắt đầu ở Đức vào thế kỷ 16 và lan sang các nước khác trong ba thế kỷ tiếp theo (theo Encyclopaedia Britannica). Sau đó, cây Giáng sinh nhân tạo được phát minh tại Mỹ làm bằng chất liệu nhựa từ thập niên 1950.
Cây thông Noel thật giúp cải thiện sức khỏe tinh thần
Một số nghiên cứu cho thấy cây thông nhân tạo đang trở nên phổ biến nhờ sự tiện lợi và tuổi thọ của chúng, nhưng không hề mang lại lợi ích cho sức khỏe tinh thần như cây thật. Hương thơm của nhựa cây thật thoang thoảng khắp nhà nói lên nhiều điều.
Một cây linh sam Douglas sừng sững trong phòng khách, gắn những món trang trí sáng bóng và ánh đèn lung linh bao giờ cũng hấp dẫn hơn, thôi thúc hơn khi đến gần. Nói rõ hơn, cây thông Noel thật chính là nguồn hạnh phúc của gia đình trong dịp lễ Giáng sinh.
Theo một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Behavioral Sciences, việc tiếp xúc với một môi trường tự nhiên như cây thông Noel thật có thể làm giảm căng thẳng tâm thần. Nhà tâm lý học Sonja Peterson-Lewis, phó giáo sư tại Đại học Temple ở thành phố Philadelphia nói: “Tôi tin việc đưa một chút không khí bên ngoài vào trong nhà như cây thông Noel sẽ ảnh hưởng tích cực đến tâm trạng mỗi người”.
Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc dạo chơi trong rừng, đi bộ trong rừng có tác động rất tốt cho sức khỏe nhờ giảm mức cortisol, loại hormone gây căng thẳng. “Nhưng chúng ta vẫn có thể đạt được lợi ích tương tự từ các loại cây trồng trong nhà” – một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Sức khỏe Môi trường Quốc tế (International Journal of Environmental Health Research) khẳng định.
Giáo sư Charlie Hall, giảng dạy tại khoa Khoa học làm vườn thuộc Đại học Texas A&M ở College Station, cho biết: “Cây thông Noel thật trong nhà mang lại rất nhiều lợi ích về sức khỏe tinh thần, kể cả giảm lo âu và trầm cảm. May mắn là trong thời đại hiện nay, nhiều người vẫn thích đưa cây tự nhiên vào nhà, và tất nhiên cả cây thông Noel thật trong ngày lễ. Thay vì mua trên mạng, bạn hãy chọn cây trực tiếp tại trang trại cây thông Noel cùng những người thân, vì lợi ích cho sức khỏe tinh thần sẽ lớn hơn. Chọn một cây với người thân hay bạn bè sẽ thúc đẩy sự gắn kết với nhau trong không gian ngoài trời, giúp tăng cường sức khỏe tinh thần, giải tỏa ức chế và lo âu. Cây thông Noel nhân tạo đã đi một chặng đường dài trong nhiều chục qua nhưng nó không mang lại những lợi ích mà chỉ một cây thật mới có thể cung cấp như cải thiện hệ thống miễn dịch. Cây thường xanh kích thích sản xuất nhiều nhất phytoncide, một hoá chất làm tăng hoạt động của tế bào sát thủ tự nhiên (natural killer cell) chống lại nhiễm trùng do virus và là một phần của hệ miễn dịch”.
Mặc dù, hầu hết các cây thông Noel chỉ lấy phần thân không có gốc nhưng tác động chữa trị của chúng không hề giảm. “Thông qua quá trình quang hợp, cây vẫn tạo ra oxy trong lành – Hall nói – Miễn là cây cắt không lâu, còn xanh và đặt tại nơi có ánh sáng tốt, quá trình quang hợp sẽ diễn ra. Đây là lý do tại sao việc tưới nước thường xuyên cho cây rất quan trọng”.
Peterson-Lewis bổ sung: “Cây thông Noel tỏa ra hương thơm như mùi gỗ, mùi nhựa cũng đưa chúng ta về quá khứ. Chúng gợi nhớ không chỉ nhờ các đặc tính hóa học, mà còn giúp chúng ta kết nối lại ký ức với mùi”. Sally Augustin, nhà tâm lý học thiết kế môi trường và hiệu trưởng Trường Design with Science, nói: “Bạn có thể cắm các kỷ vật vào cây thông Noel nhân tạo để nhắc lại những kỷ niệm, nhưng ký ức sẽ không bao giờ quay về như đứng trước một cây thật với mùi thơm thật”.
Nhìn vào chậu cây trên bàn làm việc là một cách giảm căng thẳng
Đối với Peterson-Lewis, mùi nhựa thông làm chị cảm thấy “sự biết ơn nhuốm cả màu mất mát”. “Khi còn bé – Peterson-Lewis tâm sự – Hàng năm tôi đều cùng cha đi chặt cây thông trong sân sau nhà để làm cây thông Noel. Nhưng sau khi cha mất, mẹ không muốn sử dụng cây thông thật vì sẽ làm kích thích nỗi nhớ cha nên bà thay bằng cây thông nhân tạo. Tôi rất buồn nhìn mẹ thích nghi quá nhanh với thực tế mới. Nhưng đó là chọn lựa của bà”.
Nói vậy để thấy, cây thông Noel có thể khơi lại cả những kỷ niệm tiêu cực. “Khi cây thông thật khơi gợi lại quá khứ đau buồn và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tinh thần thì bạn có thể bỏ và xây dựng truyền thống mới – Peterson-Lewis nói – Cây thông thật năm nay của tôi đã trở về nhưng không còn là loại cây cũ thời cha tôi còn sống mà là một cây tùng đơn với một dải ruy băng đỏ buộc xung quanh. Truyền thống cũng giống như kỷ lục Olympic: Chúng cần thay đổi để lập kỷ lục mới!”.
Bạn có một ngày làm việc khó khăn? Căng thẳng về thời hạn chót, về sếp hoặc cuộc họp sắp đến? Theo các nhà nghiên cứu Nhật Bản, chỉ cần nhìn chằm chằm vào chậu cây xanh để trên bàn cũng có thể giải quyết được vấn đề.
Các nhà nghiên cứu cảm thấy rất nhiều nhân viên xem thường thời gian nghỉ ngơi được công ty cho phép do quá hăng say với công việc, nên họ đã tiến hành một thử nghiệm tại một công ty điện và quan sát sự thay đổi mức độ căng thẳng trước và sau khi để các đối tượng nhìn vào cây cối.
Những người tham gia được hướng dẫn cách tưới nước, chăm sóc cây, và chọn loại cây yêu thích. Nghiên cứu được thực hiện với 63 nhân viên trong độ tuổi từ 24 đến 60 phải làm việc trên màn hình máy tính để bàn hơn 40 giờ mỗi tuần. Phát hiện được công bố trên tạp chí HortTechnology cho thấy số nhân viên đạt điểm cao trong bài kiểm tra đo lường mức độ lo lắng tăng lên rõ rệt và 27% có nhịp tim giảm đáng kể.
Nghiên cứu đã chứng minh tác dụng giảm căng thẳng khi nhìn chằm chằm vào cây xanh trong vài phút hoặc chăm sóc nó mỗi lúc cảm thấy mệt mỏi. Tiến sĩ Masahiro Toyoda, tác giả chính của nghiên cứu, giáo sư tại Đại học Hyogo, nhận xét: “Kết quả cho thấy nếu giới chủ khuyến khích nhân viên “nghỉ ngơi tự nhiên” trong ba phút bằng cách quan sát cây cối ngay tại văn phòng sức khỏe tinh thần của họ cũng đã được cải thiện đáng kể”.
Hall cũng xem nghiên cứu của Nhật Bản là minh chứng mới nhất chỉ ra rằng “thực vật có lợi cho sức khỏe con người. Việc đưa cây xanh vào môi trường văn phòng cần phổ biến khi nhu cầu cải thiện sức khỏe tâm thần ngày càng lớn”. Theo Hall, nếu không thể đưa cây xanh lên bàn làm việc hay vào phòng, bạn có thể nhìn vào tán cây bên ngoài cửa sổ hoặc đi bộ một đoạn ngắn dưới hàng cây xanh. Thường xuyên dành thời gian cho thiên nhiên khoảng hai giờ mỗi tuần là đủ để cải thiện sức khỏe và tinh thần.
Toyoda khuyên: “Để có được hiệu quả giảm căng thẳng do một chậu cây nhỏ mang lại, chúng ta hãy để ra khoảng thời gian ba phút nhìn chăm chăm vào nó trên bàn làm việc mà không cần suy nghĩ hay nói gì cả. Trạng thái này tương tự như một người đang tập trung hoàn toàn cho sự tĩnh tại”.
