Có thể các bạn đều từng nghe thuật ngữ hologram. Trong một thời gian dài, hologram được mọi người tưởng chừng như là một công nghệ cao siêu và viễn tưởng, chỉ có thể được tạo ra bởi hiệu ứng phim ảnh đặc biệt. Mặc dù vậy, tất cả bắt đầu thay đổi nhờ vào những tiến bộ về khoa học công nghệ. Đến giờ thì hologram đã có mặt mọi nơi, không chỉ làm sống lại những ca sĩ-diễn viên đã khuất bóng mà còn được những người đang còn sống sờ sờ sử dụng để đi vận động tranh cử tổng thống!
Hologram hay còn gọi là hình ảnh ba chiều được hình thành bởi sự giao thoa của chùm ánh sáng từ tia laser hoặc nguồn sáng kết hợp khác và hoàn toàn có thể nhìn thấy được bằng mắt thường. Hình ảnh hologram của một vật thể có thể bảo tồn được chiều sâu, thị sai và các đặc tính ngoại quan khác của vật thể đó. Ngoài ra, hologram còn được biết đến như là việc sắp xếp vị trí của các chi tiết trong một mặt phẳng 2D một cách hợp lý để khi có ánh sáng chiếu vào dưới một góc độ và cường độ thích hợp thì hình ảnh sẽ nổi lên như một ảnh 3D có chiều sâu. Ví dụ phổ biến cho hình thức này chính là những tấm sticker 3D thường được bày bán trước các trường tiểu học hoặc phổ biến hơn là con tem chống hàng giả.
Mô hình hologram là công cụ tuyệt vời để thể hiện những khái niệm kỹ thuật phức tạp cũng như trưng bày các sản phẩm một cách hấp dẫn về mặt ngoại quan và hoàn toàn có thể thấy được bằng mắt thường. Một số hologram chủ yếu được phát triển bởi trình độ khoa học và cộng nghệ hiện nay: reflection hologram (hologram phản chiếu), transmission hologram (hologram truyền) và hybrid hologram (hologram hỗn hợp – là sự kết hợp giữa hai loại trên).
Reflection hologram (Hologram phản chiếu): Hologram phản chiếu là hologram thường được thấy nhất trong các phòng triển lãm. Hình ảnh hologram phản chiếu được được khắc họa bởi một chùm tia ánh sáng trắng được giữ ở một góc độ và khoảng cách nhất định so với mắt người xem. Do nguồn sáng chủ yếu là tia ánh sáng trắng nên hình ảnh hologram thường chỉ có màu trắng đen, nhưng với sự phát triển của khoa học, người ta đã thành công trong việc tạo nên hình ảnh hologram phản chiếu có màu sắc. Những hình ảnh này có màu sắc và độ chi tiết đến mức cao gần như không thể phân biệt được với vật gốc.
Transmission hologram (Hologram truyền): Quá trình tạo ra hình ảnh hologram truyền tương đối phức tạp. Để có thể tạo ra hologram truyền chính xác tại một điểm nhất định, cần phải có sự giao thoa giữa hai chùm tia sáng – chùm tham chiếu và chùm vật thể. Cả hai đều được hình thành bằng cách tách chùm tia laser.
Hybrid hologram (Hologram hỗn hợp): Bằng cách kết hợp hai loại hologram truyền và hologram phản chiếu, người ta có thể tạo ra nhiều biến thể hologram khác nhau, chẳng hạn embossed hologram (hologram hình nổi). Loại hologram hình nổi được ứng dụng rộng rãi trên toàn thế giới và hầu như quen thuộc với tất cả mọi người. Dễ dàng thấy được nhất là trên các con tem bảo vệ sản phẩm hay trên những chiếc thẻ tín dụng, tiền tệ và passport của một số quốc gia. Nói một cách đơn giản, nguyên lý tạo ra loại hologram hình nổi là chồng các lớp vật liệu cảm quang và kim loại niken lên với nhau sau đó xử lý với nhiệt độ và áp suất cao. Ngoài ra, còn có computer-generated hologram (hologram tạo bởi máy tính). Hologram tạo bởi máy tính không cần vật thể thật để phản chiếu mà sẽ tự tạo nên các hình ảnh bằng các thuật toán máy tính.
Về cơ bản, có ba yếu tố cơ bản trong ảnh ba chiều: nguồn sáng, ảnh ba chiều và hình ảnh. Miễn là đã có hai trong ba yếu đã được xác định thì hoàn toàn có thể tính toán ra yếu tố thứ ba. Cũng không thể không kể LED fan display hologram (hologram tạo bởi quạt LED). Đây là một loại hologram cực kỳ phổ biến, bạn có thể dễ dàng thấy chúng ở các showroom công nghệ hoặc các sự kiện thể thao, thời trang lớn. Cấu tạo của thiết bị này bao gồm các cánh quạt cùng với rất nhiều bóng LED được gắn trên các cánh quạt đó. Khi quạt quay, những bóng LED sẽ phát sáng theo thứ tự và màu sắc đã được lập trình sẵn để tái tạo ra hình ảnh của vật muốn trình chiếu.
Ứng dụng của hologram
Công nghệ trình chiếu hologram đang được sử dụng rất rộng rãi bởi nhiều ngành công nghiệp.
Điện tử viễn thông: Vào năm 2017, Verizon (Mỹ) và Korea Telecom (Hàn Quốc) là hai công ty viễn thông lớn đã tạo ra một cột mốc trong ngành viễn thông bằng cách thực hiện một cuộc gọi hologram qua mạng 5G. Khi cuộc gọi diễn ra, hai hình ảnh hologram của Verizon CEO Lowell McAdam và Korea Telecom CEO Hwang Chang-gyus đã được tạo ra. Cả hai hologram đều có khả năng chuyển tải đầy đủ cảm xúc và cử chỉ.
Giáo dục: Năm 2015, người đoạt giải Nobel và là giáo sư vật lý Đại học Stanford, Karl Wieman, đã phát biểu tại Đại học Công nghệ Nanyang (Singapore) mà không cần rời khỏi nước Mỹ nhờ công nghệ hologram.
Năm 2013, Đại học St George’s London đã giới thiệu hình ảnh hologram có khả năng hiển thị các cơ quan nội tạng của cơ thể người. Bài thuyết trình cho thấy hình ảnh hologram của quả thận, hộp sọ và các bộ phận khác của cơ thể. Bài thuyết trình bằng hologram được đánh giá vô cùng cao, bởi vì nó không chỉ ứng dụng một công nghệ hoàn toàn mới vào ngành giáo dục, mà còn tăng hiệu suất giảng dạy so với hình ảnh 2D thông thường trong sách giáo khoa.
Định hướng không gian: Năm 2017, các nhà khoa học từ Đại học Công nghệ Munich đã phát triển một phương pháp thu được ảnh hologram của một không gian kín bằng bộ định tuyến Wi-Fi. Nguyên lý là sử dụng bộ định tuyến Wi-Fi để ghi nhận lại thời gian phản hồi sóng ở các hướng khác nhau, từ đó vạch ra được một bản đồ hologram 3D của không gian đó. Công nghệ này có thể được ứng dụng để tìm và giải cứu nạn nhân bị mắc kẹt dưới trận tuyết lở hoặc trong các tòa nhà bị sập.
Tiếp thị và bán hàng: Hình ảnh hologram của sản phẩm là chiêu thức tiếp thị hoàn toàn mới và hấp dẫn, hiệu quả trong việc thu hút sự chú ý khách hàng. Với sự trợ giúp của công nghệ hologram, khách hàng có thể thấy bản sao 3D phóng đại của sản phẩm và xem được sản phẩm từ mọi góc nhìn. Điều này thuận tiện việc khách hàng quyết định và lựa chọn món hàng phù hợp với sở thích, đặc biệt trong ngành trang trí nội thất. Năm 2017, Barbie đã giới thiệu một búp bê robot ba chiều mà người dùng có thể tương tác bằng giọng nói. Món đồ chơi này có thể trả lời các câu hỏi về thời tiết và trò chuyện với khách hàng về các chủ đề khác nhau thông qua trí tuệ nhân tạo.
Chương trình ca nhạc: Một hình ảnh hologram của khuôn mặt Eric Prydz đã kết thúc show diễn EPIC 5.0 của anh ấy ở London vào năm 2017. Màn trình diễn của DJ nổi tiếng người Pháp đi kèm với một màn trình diễn laser ấn tượng. Khi show diễn gần kết thúc vào buổi tối, hơn 300 tia laser tạo thành một hình ảnh hologram là khuôn mặt của DJ Eric Prydz. Kể từ đó, các buổi biểu diễn của chàng DJ này luôn đi kèm với việc sử dụng hình ảnh hologram để tạo ra một bầu không khí độc đáo.
Mang các nhân vật lịch sử trở lại: Năm 2012, studio Digital Domain, chuyên về hiệu ứng hình ảnh nhằm trẻ hóa các sao Hollywood, đã đưa ca sĩ Tupac Shakur (1971-1996) trở lại với một hình ảnh hologram đặc biệt. Họ đã tạo ra các hình ảnh động khiến cho hình ảnh của Tupac trên sân khấu sống động như thật. Năm 2014, Tupac một lần nữa xuất hiện tại Coachella trong hình dạng kỹ thuật số. Hologram còn có thể được ứng dụng để mô phỏng lại các bản thể của những đồ vật, nhân vật lịch sử và tạo ra những bảo tàng lịch sử ảo chưa từng có từ trước đến nay.
Tương lai của công nghệ trình chiếu hologram
Sự phát triển của công nghệ trình chiếu hologram phụ thuộc nhiều vào sự giao thoa của trí tuệ nhân tạo AI, công nghệ kỹ thuật số và nhân bản giọng nói. Sự gia tăng về sức mạnh của những bộ máy tính trên toàn thế giới sẽ cho phép tạo ra những mô hình con người bằng hologram ngày càng hoàn chỉnh và càng khiến chúng khó phân biệt hơn so với mô hình thực. Ngoài ra, sự phát triển của công nghệ trình chiếu hologram cũng sẽ làm tăng tính khả dụng và độ di động của công nghệ này. Hãy thử tưởng tượng một ngày nào đó ở tương lai không xa, bạn có thể dễ dàng đắm chìm trong một khung cảnh hay gặp gỡ thần tượng của mình một cách dễ dàng ngay trong căn phòng của bạn.
Người dùng sẽ trải nghiệm “công nghệ thực tế tăng cường” (augmented reality-AR) mà không cần phải đeo thiết bị hỗ trợ đặc biệt nào. Tất cả sẽ được tích hợp vào môi trường xung quanh mình. Chúng ta sẽ dễ dàng biết phương hướng khi giao thông nhờ vào các mũi tên hologram, dễ dàng biết được thông tin và các đánh giá của cửa hàng hay nhà hàng mà chúng ta đang đứng trước mặt chỉ với chính đôi mắt của chúng ta.
