Trước yêu cầu từ các quốc gia khác về chia sẻ vaccine coronavirus, Tòa Bạch ốc sáng thứ Năm 03-06-2021 thông báo sẽ phân phối 25 triệu liều trong tháng này cho “một loạt các quốc gia” cũng như các vùng lãnh thổ của người Palestine bị chiến tranh tàn phá ở Gaza và Bờ Tây.
Trong đợt đầu sẽ có 25 triệu trong tổng số 80 triệu liều vaccine mà Tổng thống Biden đã cam kết sẽ được gửi ra nước ngoài vào cuối tháng này. Ba phần tư số vaccine của lô đầu tiên sẽ được cung cấp cho cơ quan điều phối vaccine quốc tế COVAX; phần còn lại được dành cho “những nhu cầu trước mắt và để giúp chống lại sự gia tăng trên khắp thế giới,” bao gồm cả ở Ấn Độ và Iraq cũng như Bờ Tây và Gaza. COVAX là tổ chức thuộc Liên Hiệp Quốc, có mục đích cung cấp vaccine Covid-19 cho 92 nước nghèo nhất thế giới, trong đó có Việt Nam.
Thông báo chia sẻ vaccine được đưa ra một tuần trước khi ông Biden sang Anh quốc để gặp các nguyên thủ quốc gia của Nhóm G7, nơi ông sẽ thảo luận với lãnh đạo G7 về nguồn cung cấp vaccine toàn cầu. Tòa Bạch ốc cho biết chính quyền sẽ tiếp tục viện trợ vaccine bổ sung trong suốt mùa hè khi sản phẩm đã có sẵn.
“Đây mới chỉ là bước đầu”, ông Jeff Zient, điều phối viên ứng phó với virus coronavirus của ông Biden, nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo sáng thứ Năm.
Trong khi Trung Quốc và Nga sử dụng việc tài trợ vaccine như một công cụ ngoại giao nhằm thu hút sự ủng hộ của các quốc gia khác, ông Biden khẳng định Hoa Kỳ sẽ không làm điều đó – một điều mà ông Jake Sullivan, Cố vấn An ninh quốc gia của tổng thống, nhấn mạnh. “Mục tiêu của chúng tôi trong việc chia sẻ vaccine là giúp chấm dứt đại dịch trên toàn cầu. Mục tiêu bao trùm của chúng tôi là cung cấp càng nhiều vaccine an toàn và hiệu quả cho càng nhiều người càng nhanh càng tốt. Nó chỉ đơn giản như vậy thôi. Đó là điều đúng đắn cần làm,” ông Sullivan nói.
Ông Sullivan cho biết, ngoài COVAX, chính quyền quyết định ưu tiên chia sẻ vaccine cho các nước láng giềng của Hoa Kỳ, gồm các quốc gia như Guatemala và Colombia, Peru và Ecuador, đồng thời làm việc với các mạng lưới khu vực hiện có như Liên minh châu Phi để các chính quyền địa phương phân bổ vaccine một cách phù hợp.
Mục tiêu bao trùm của chúng tôi là cung cấp càng nhiều vaccine an toàn và hiệu quả cho càng nhiều người càng nhanh càng tốt. Nó chỉ đơn giản như vậy thôi. Đó là điều đúng đắn cần làm,”
Jake Sullivan, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ
Khi nhận chức, ông Biden cam kết sẽ khôi phục vị thế của nước Mỹ với tư cách là nước đi đầu trong lĩnh vực y tế toàn cầu và ông bị áp lực ngày càng lớn từ các nhà hoạt động cũng như một số lãnh đạo doanh nghiệp, phải làm nhiều hơn nữa để giải quyết tình trạng thiếu vaccine. Đầu năm nay, ông cho biết ông không muốn chia sẻ vaccine cho đến khi Hoa Kỳ đã tiêm chủng đủ cho dân của mình, mặc dù ông đã hứa vào tháng Ba sẽ gửi tổng cộng bốn triệu liều AstraZeneca tới Mexico và Canada. Những liều thuốc đó được sản xuất tại một cơ sở ở Baltimore thuộc sở hữu của Công ty BioSolutions, nơi việc sản xuất đã bị đình chỉ sau một sự cố ô nhiễm.
Lời hứa 80 triệu liều của ông Biden bao gồm các loại vaccine do bốn nhà sản xuất thực hiện. Tháng trước, ông thông báo rằng chính quyền của ông sẽ gửi 20 triệu liều vaccine coronavirus ra nước ngoài vào tháng Sáu. Đợt đầu, gồm các vaccine của Pfizer-BioNTech, Moderna và Johnson & Johnson, đã tăng thêm 5 triệu liều mà các quan chức không nói lý do tại sao.
Ông Biden cũng đã cam kết tài trợ tới 60 triệu liều vaccine của AstraZeneca, nhưng những liều đó, cũng được sản xuất tại nhà máy BioSolutions, không được phép sử dụng trong nước và không được xuất xưởng cho đến khi các cơ quan quản lý cho rằng chúng an toàn. Vào tháng Ba, chính quyền của ông đã cam kết hỗ trợ tài chính để giúp Biological E, một nhà sản xuất vaccine lớn ở Ấn Độ, sản xuất ít nhất 1 tỷ liều vaccine coronavirus vào cuối năm 2022.
Tổng thống đã mô tả việc chia sẻ vaccine là một phần của “nỗ lực hoàn toàn mới” nhằm tăng nguồn cung cấp vaccine và mở rộng đáng kể năng lực sản xuất, hầu hết ở Hoa Kỳ. Để mở rộng nguồn cung hơn nữa, ông Biden gần đây đã tuyên bố ông sẽ ủng hộ việc từ bỏ các biện pháp bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đối với vaccine coronavirus.
Nhưng các nhà hoạt động nói rằng chỉ đóng góp liều lượng dư thừa và ủng hộ việc miễn trừ là không đủ. Họ cho rằng ông Biden phải tạo điều kiện để các công ty dược chuyển giao tài sản trí tuệ của mình cho các nhà sản xuất vaccine ở nước ngoài để các nước khác có thể tự đứng ra hoạt động sản xuất vaccine.
Ông Zient cũng cho biết Hoa Kỳ đã miễn trừ cho ba nhà sản xuất vaccine – AstraZeneca, Novovax và Sanofi – khỏi các nghĩa vụ của họ theo Đạo luật Sản xuất Quốc phòng, trong đó quy định các nhà sản xuất phải ưu tiên cung cấp cho Hoa Kỳ trước các quốc gia khác. Không có vaccine nào trong số đó được phép để sử dụng ở Hoa Kỳ; giờ đây các nhà sản xuất có thể toàn quyền “tự quyết định xem nên hoàn thành đơn hàng nào trước,” ông Zient nói.
