Bộ trưởng Bộ Tư pháp Merrick Garland hôm thứ Năm đã chỉ định một cố vấn đặc biệt để điều tra vụ các tài liệu mật được tìm thấy gần đây tại nhà của Tổng thống Joe Biden ở Wilmington, Delaware và tại một văn phòng không được bảo mật ở thủ đô Washington. Như vậy cả cựu Tổng thống Donald Trump và Tổng thống đương nhiệm Joe Biden mỗi người đều có một biện lý đặc biệt điều tra hành vi mang tài liệu mật của chính phủ về nơi ở.
Luật sư Robert Hur, một biện lý liên bang Hoa Kỳ từng được cựu Tổng thống Trump bổ nhiệm, sẽ dẫn đầu cuộc điều tra và sẽ sớm bắt đầu công việc. Việc bổ nhiệm ông Hur làm cố vấn đặc biệt (Special Counsel) là hành động bất thường thứ hai trong vài tháng, sau khi Bộ trưởng Garland bổ nhiệm ông Jack Smith làm công tố viên đặc biệt dẫn đầu cuộc điều tra vụ tài liệu mật phát hiện ở dinh thự riêng của cựu Tổng thống Trump.
Hành động bổ nhiệm bất thường này cho thấy Bộ Tư pháp đang nỗ lực thực hiện các cuộc điều tra cấp cao một cách độc lập trong một môi trường chính trị chia rẽ. Cả hai cuộc điều tra đều liên quan đến việc xử lý thông tin mật, mặc dù có sự khác biệt quan trọng giữa trường hợp ông Trump và ông Biden.
Quyết định của Garland kết thúc một tuần đầy biến động. Chính quyền của ông Biden phải đối mặt với thách thức mới vào thứ Hai 9 tháng Giêng 2023, khi họ thừa nhận các tài liệu nhạy cảm đã được tìm thấy tại văn phòng cũ của ông Biden ở Washington. Tình hình trở nên căng thẳng hơn vào sáng thứ Năm 12 tháng Giêng, khi luật sư của ông Biden thừa nhận một lô tài liệu mật khác đã được tìm thấy tại một căn phòng trong ngôi nhà của ông ở Wilmington, Delaware – sau đó được biết là thư viện cá nhân của ông – cùng với các tài liệu khác được tìm thấy trong nhà để xe.
Trong cuộc họp báo vào chiều thứ Năm, Bộ trưởng Garland tiết lộ rằng các luật sư của ông Biden đã thông báo cho Bộ Tư pháp về vụ phát hiện mới nhất tại nhà của tổng thống vào sáng thứ Năm, sau khi các đặc vụ FBI đã tìm thấy tài liệu trong nhà để xe vào tháng Mười Hai năm ngoái.
Nói với các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Biden tái khẳng định rằng ông “hợp tác đầy đủ và hoàn toàn” với cuộc điều tra của Bộ Tư pháp về cách lưu trữ thông tin mật và hồ sơ của chính phủ.
Richard Sauber, luật sư của tổng thống cho biết: “Chúng tôi đã hợp tác chặt chẽ với Bộ Tư pháp trong suốt quá trình xem xét và chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với công tố viên đặc biệt. Chúng tôi tin tưởng rằng việc xem xét kỹ lưỡng sẽ cho thấy những tài liệu này đã vô tình bị thất lạc và tổng thống cùng các luật sư của ông đã hành động ngay khi phát hiện ra sai sót.”
Bộ trưởng Garland cho biết thêm rằng biện lý đặc biệt được ủy quyền điều tra xem có bất kỳ cá nhân hoặc tổ chức nào vi phạm pháp luật hay không. “Việc bổ nhiệm này nhấn mạnh cho công chúng cam kết của bộ bảo đảm tính độc lập và trách nhiệm giải trình trong các vấn đề đặc biệt nhạy cảm, cũng như việc đưa ra các quyết định chỉ dựa trên sự thật và luật pháp một cách không thể chối cãi”. Hàm ý của ông Garland có thể là để tránh bị cáo buộc để chính trị và đảng phái can thiệp vào các cuộc điều tra.
Biện lý đặc biệt Robert Hur cũng ra tuyên bố cho biết: “Tôi sẽ thực hiện cuộc điều tra được giao với phán quyết công bằng, khách quan và không thiên vị. Tôi sẽ làm theo sự thật một cách nhanh chóng và kỹ lưỡng, không sợ hãi hay thiên vị và tôn trọng sự tin tưởng đặt vào tôi để thực hiện công việc này.”
Mặc dù vụ tài liệu mật của ông Biden và của ông Trump có các tình huống khác nhau về mặt thực tế và pháp lý, nhưng việc phát hiện ra các chúng tại hai địa điểm riêng biệt có liên quan đến Biden – cũng như việc bổ nhiệm một biện lý đặc biệt mới – chắc chắn sẽ làm phức tạp thêm bất kỳ vụ truy tố nào mà Bộ Tư pháp có thể đưa ra chống lại ông Trump.
Sau khi có tin phát hiện lô tài liệu thứ hai ở nhà ông Biden, Chủ tịch mới của Hạ viện Hoa Kỳ, Dân biểu Kevin McCarthy (Cộng hòa – California), nói: “Tôi nghĩ Quốc hội phải điều tra việc này… Bây giờ chúng ta phát hiện ra rằng một phó tổng thống đã giữ các tài liệu đó trong nhiều năm ở các địa điểm khác nhau”. Tuy nhiên, trái với một số đảng viên Cộng hòa khác, ông McCarthy nói, “Chúng tôi không nghĩ rằng cần phải có một biện lý đặc biệt.”
Dân biểu Mike Turner (Cộng hòa – Ohio) người đứng đầu Ủy ban Tình báo Hạ viện cũng đã yêu cầu các cơ quan tình báo thực hiện “đánh giá thiệt hại” đối với các tài liệu có khả năng được phân loại “mật” vừa được tìm thấy. Ông Turner hôm thứ Năm cũng yêu cầu Bộ trưởng Garland và Giám đốc Tình báo quốc gia Avril Haines, báo cáo tóm tắt về các đánh giá của họ cho ủy ban trước ngày 26 tháng Giêng 2023. “Sự hiện diện của tài liệu mật tại vài địa điểm khác nhau này có thể cho thấy Tổng thống liên quan đến việc xử lý sai, có khả năng lạm dụng và làm lộ thông tin bí mật,” Turner viết cho các quan chức.
Đọc thêm:
