Dân biểu Kevin McCarthy đang vất vả tìm kiếm đủ số phiếu cần thiết để bảo đảm chiếc ghế chủ tịch Hạ viện nhiệm kỳ mới do Đảng Cộng hoà (GOP) kiểm soát khi sự chia rẽ trong đảng vẫn chưa có điểm dừng.
Như ngồi trên đống lửa
Lãnh đạo GOP tại Hạ viện và các đồng nghiệp của ông đã dành cả cuối tuần để làm việc qua điện thoại và đàm phán với những người cùng đảng đang tìm cách ngăn cản nhà lập pháp đến từ tiểu bang California ngồi vào chiếc ghế quyền lực thứ ba nước Mỹ, ghế Speaker, tức Chủ tịch Hạ viện. McCarthy cố gắng đạt được mục tiêu của mình khi các thành viên GOP Hạ viện tiếp tục tranh cãi về việc liệu ông có xứng đáng với vị trí chóp bu này không.
Trong khi đa số đảng viên GOP ủng hộ McCarthy, vẫn còn khoảng 15 người chống đối, tính đến trước cuộc bỏ phiếu đầu tiên của hội nghị đảng (conference) tại Hạ viện. McCarthy cần 218 ghế trong 222 ghế GOP đang nắm nên được phép mất bốn phiếu trong cuộc bỏ phiếu nhưng tỷ lệ chênh lệch quá mỏng này cũng đủ khích lệ những người bảo thủ trong House Freedom Caucus (nhóm thành viên Hạ viện GOP kiên trì với những yêu cầu để đổi lấy phiếu bầu của họ).
Nếu McCarthy không giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu đầu tiên, đó sẽ là một thất bại lịch sử: Chưa ai giành được vị trí Speaker lại thua ở vòng bỏ phiếu đầu tiên trong một thế kỷ qua. “Hai đoàn tàu ủng hộ và chống đối Kevin đang chạy với tốc độ 100 dặm một giờ và mọi người tự hỏi: tàu nào sẽ sống sót?” – một phụ tá cấp cao của GOP ví von khi cố gắng dự đoán diễn tiến tại hội nghị đảng.
Năm thành viên GOP Hạ viện vẫn kiên quyết phản đối McCarthy, hoặc nghiêng về phía phiếu trắng, kể từ cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, trong đó có dân biểu Andy Biggs (Arizona), người đã thua McCarthy trong cuộc bỏ phiếu kín nội bộ vào Tháng Mười Một nhưng tiếp tục công khai chống lại ông.
McCarthy đã gặp gỡ các nhà lập pháp quan trọng của GOP thuộc các nhóm tư tưởng khác nhau vào tối thứ Hai để thảo luận về những gì sẽ xảy ra vào ngày thứ Ba. Nhưng không có bước đột phá mới nào. Rời cuộc họp, những người chống đối nhắc lại với các phóng viên rằng họ vẫn phản đối vị trí Speaker của ông.
Trong khi McCarthy đã có nhiều nhượng bộ để giành phiếu bầu của những người không ủng hộ, gồm cả những thay đổi đối với một điều khoản có thể giới hạn thời gian làm Speaker của ông, chín đảng viên Cộng hòa khác đã ký một lá thư vào chiều Chủ nhật gọi các đề xuất của McCarthy là “không đủ”. Họ nhấn mạnh: “Đây là thời điểm chúng ta phải chia tay hoàn toàn với thực trạng hiện nay chứ không phải là tiếp nối quá khứ với những thất bại của đảng”. Đáp lại, trong một bức thư gửi các đồng nghiệp, McCarthy cam kết “sẽ hợp tác với tất cả thành viên GOP Hạ viện để xây dựng sự đồng thuận bảo thủ”.
McCarthy viết: “Đã đến lúc đa số GOP mới của chúng ta phải chấp nhận những cải cách táo bạo và cùng tiến lên phía trước. Đó là lý do tại sao vào ngày 3 Tháng Một và mọi ngày sau đó tôi sẵn sàng để bị phán xét không phải bằng lời nói mà bằng hành động với tư cách Speaker”.
Đủ 218 phiếu, không dễ!
Khả năng McCarthy không giành được 218 phiếu bầu cần thiết để trở thành chủ tịch Hạ viện có thể làm hỏng sự nghiệp Quốc hội kéo dài 16 năm của ông. McCarthy, người đã bước vào vị trí lãnh đạo GOP tại Hạ viện chỉ hai năm sau khi được bầu lần đầu tiên vào năm 2007, đã có một vị trí tốt hơn các tiền nhiệm John A. Boehner (Ohio) và Paul D. Ryan (Wisconsin).
Gần đây nhất, McCarthy đã tập hợp các nhà lập pháp chủ chốt từ tất cả phe phái của GOP để thảo luận về cách thức hoạt động của Hạ viện. Ông cũng hứa có các biện pháp cắt giảm chi tiêu và tán thành việc thành lập một ủy ban chọn lọc được mô phỏng theo “Church Committee” của Thượng viện năm 1975 để điều tra chính phủ liên bang sau xì căng đan Watergate. Nhưng những lời hứa, dù trên giấy hay sau cánh cửa đóng kín trong hai tháng qua, vẫn chưa lay chuyển được các thành viên GOP phản đối ông.
Dân biểu Ralph Norman (South Carolina), một trong năm thành viên GOP tuyên bố sẽ bỏ phiếu chống lại McCarthy, cho biết vào chiều thứ Hai ông vẫn bỏ phiếu chống trừ khi McCarthy thông qua sửa đổi ngân sách. Freedom Caucus hiện nay gồm nhiều đồng minh ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump, trong đó có người xem McCarthy là “một phần của vấn đề định chế”, có người khác lo ngại Hạ viện do GOP kiểm soát sẽ tiếp tục hoạt động theo cách “củng cố vai trò lãnh đạo và làm suy yếu tiếng nói của các thành viên”.
Có thể có lần bỏ phiếu thứ hai
Cuối tuần qua, McCarthy và các đồng minh của ông đã chạy đua trên điện thoại để cố gắng thuyết phục các thành viên Freedom Caucus rằng những yêu cầu của họ (phần lớn là lo ngại về cách thức hoạt động “chuyên chế” của Hạ viện) có thể được đáp ứng bằng một thỏa hiệp. Cuối cùng McCarthy cũng phải phá vỡ cam kết không thay đổi “qui tắc bỏ trống” (motion to vacate rule) để cố gắng lấy phiếu của năm người, bằng lời hứa sẽ đưa vào quy tắc “bất kỳ năm thành viên GOP Hạ viện nào trong số chống đối ông cũng có thể yêu cầu bỏ phiếu “trống chỗ” (vacate) hoặc bỏ phiếu phế truất (oust) Speaker.
Trong khi đó, các dân biểu GOP ôn hòa thề chống lại bất kỳ gói quy tắc nào đảo ngược qui tắc “motion to vacate rule”, mà Chủ tịch Hạ viện trước đây Nancy Pelosi đã thông qua, trong đó đòi hỏi việc bỏ phiếu bãi nhiệm (recall) Speaker phải là đề nghị của một thành viên ban lãnh đạo Hạ viện chứ không phải bất kỳ dân biểu nào.
Nếu McCarthy thất bại trong lần bỏ phiếu đầu tiên (điều chưa từng từ năm 1923), các dân biểu GOP sẽ chấp thuận vòng bỏ phiếu thứ hai. Nếu không sớm có chủ tịch, các chức năng cơ bản của Hạ viện như tuyên thệ nhậm chức của các thành viên và bỏ phiếu thông qua gói quy định bản quy tắc làm việc của Hạ viện sẽ bị trì hoãn vô thời hạn. Đó là một lời cảnh báo mà các đồng minh của McCarthy đã nhắc đi nhắc lại với những thành viên Freedom Caucus kèm nhấn mạnh “nếu không có McCarthy, một ứng viên khác được chọn có thể cần phiếu của cả GOP lẫn Đảng Dân chủ. Hệ quả là cơ hội gây ảnh hưởng của GOP đối với Quốc hội tiếp theo sẽ không còn” – The Washington Post cho biết.
