H.C.
Tổng thống Donald Trump thông báo hôm qua thứ Tư, các chiến hạm của Hải quân Mỹ đang di chuyển tới Venezuela để gia tăng các chiến dịch chống ma túy trong khu vực Caribbean theo sau việc Mỹ truy tố ông Nicolas Maduro, tổng thống nước này, tội buôn lậu ma túy.
Ngay sau thông báo của Tổng thống Trump, ông Mark Esper, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, giải thích: “Nhân dân Venezuela tiếp tục khốn khổ vô cùng do Maduro và các tên tội phạm của ông ta kiểm soát đất nước, bọn buôn lậu ma túy làm chủ xứ sở vô luật pháp này.”
Vụ bố trí chiến hạm này là một trong những chiến dịch quân sự lớn nhất của Mỹ trong khu vực kể từ năm 1989 khi Mỹ tiến vào Panama lật đổ tướng Manuel Noriega và đưa ông này về Mỹ chịu tội buôn lậu ma túy. Chiến dịch lần này sẽ bao gồm các chiến hạm của hải quân, phi cơ trinh sát cảnh báo sớm AWACS và lực lượng đặc biệt trên đất liền hiếm khi thấy trước đây ở khu vực.
Mục đích của chiến dịch là tăng gấp đôi năng lực chống buôn lậu ma túy ở Tây Bán cầu, cả ở vùng Caribbean và Đông Thái Bình Dương. Ông Esper nói nhiệm vụ này được 22 quốc gia đối tác hậu thuẫn.
Nhiệm vụ này được dự trù đã lâu nhưng trở nên cấp bách sau quyết định tuần trước của chính phủ Mỹ buộc tội ông Maduro và 13 thành viên trong bộ sậu của ông ta và trong quân đội Venezuela. Những người này bị cáo buộc cầm đầu một âm mưu khủng bố ma túy đặt mục tiêu đưa lậu vào Mỹ khoảng 250 tấn cocaine mỗi năm, một nửa số đó theo đường biển.
Ông Maduro nguyền rủa việc chính phủ Trump treo thưởng 15 triệu USD cho ai cung cấp thông tin nhằm bắt giữ ông ta, cho rằng đó là “trò của tên cao bồi phân biệt chủng tộc” đang muốn thò tay vào nguồn dự trữ dầu khí khổng lồ của Venezuela.
Bộ trưởng Thông tin của Maduro, Jorge Rodriguez, nói rằng sự kiện hải quân Mỹ bố trí chiến hạm đến Venezuela “là một nỗ lực tuyệt vọng nhằm đánh lạc hướng dư luận khỏi cuộc khủng hoảng nhân đạo bi thảm” mà dịch Covid-19 đang gây ra tại Mỹ. Ông này cho rằng, phần lớn cocaine được đưa lậu vào Mỹ xuất phát từ Colombia, một đồng minh thân cận của Mỹ, chứ không phải Venezuela.
*
Trước khi điều động quân đội, chính phủ Mỹ đã đưa ra một kế hoạch giải quyết tình hình bế tắc chính trị và kinh tế ở Venezuela. Đất nước này hiện vẫn nằm dưới sự cai trị của Nicolas Maduro nhưng đồng thời có một “tổng thống lâm thời” là ông Juan Guaido, chính trị gia đối lập, nguyên chủ tịch quốc hội Venezuela và được khoảng 60 quốc gia, dẫn đầu là Hoa Kỳ, công nhận là người lãnh đạo hợp pháp của Venezuela.
Theo kế hoạch do Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Mike Pompeo đưa ra hôm thứ Ba, 31-03, hai phe cầm quyền và đối lập Vevnezuela sẽ cùng cử ra một hội đồng lâm thời gồm năm thành viên, không có ông Maduro mà cũng không có ông Guaido, để điều hành đất nước cho đến khi tổ chức các cuộc bầu cử trong vòng một năm. Phía Hoa Kỳ tin rằng nếu bầu cử được tổ chức tự do và công bằng, người dân Venezuela sẽ dùng lá phiếu để loại bỏ nhà độc tài Maduro.
Tuy nhiên, kế hoạch hòa giải này không được nhiều người ủng hộ vì nó có vẻ không khả thi do Nicolas Maduro và phe cánh của ông ta sẽ không bao giờ từ bỏ hoặc chia sẻ quyền lực một cách đơn giản như vậy. Kế hoạch còn có thể đẩy Maduro ra xa con đường đối thoại.
Từ lâu chính phủ Trump đã nhấn mạnh họ sẽ xem xét mọi phương án để loại bỏ Maduro, kể cả dùng biện pháp quân sự. Tuy nhiên, chưa có dấu hiệu nào cho thấy Mỹ có kế hoạch dùng quân đội để can thiệp vào tình hình Venezuela. Việc bố trí chiến hạm tới khu vực này, theo đề nghị đã có từ lâu của bộ tư lệnh phương Nam của Mỹ, chắc chắn chỉ nhằm tăng năng lực chống buôn lậu ma túy và những mối đe dọa về an ninh khác ở Tây Bán cầu.
Các chiến hạm được phái tới Venezuela cũng có thể gửi đi một thông điệp rằng Mỹ quyết bảo vệ chính trị gia đối lập với Maduro mà Mỹ ủng hộ, ông Juan Guaido. Công tố viên trưởng của chế độ Maduro đã ra lệnh cho ông Guaido phải đến trình diện hôm nay thứ Năm 02-04 và khai báo trong cuộc điều tra về một âm mưu đảo chánh lật đổ Maduro. Chắc chắn ông Guaido sẽ không đến và có nguy cơ ông ta sẽ bị bắt. Mỹ từ lâu đã nhấn mạnh sẽ không dung thứ cho bất kỳ hành vi nào gây hại cho ông Guaido.
(AP)
