Dân tình ở thành phố Carson thuộc địa hạt Los Angeles County tiếp tục nhốn nháo mất ăn mất ngủ. Suốt từ đầu Tháng Mười đến nay, thành phố nhỏ với khoảng 91,000 dân này không chịu nổi mùi thối kinh dị nồng nặc. Người thì nói họ ngửi giống như mùi xác chết; người thì bảo nó bốc mùi kinh khủng như tất bẩn ẩm lâu ngày; người thì kêu nó ngửi y chang như mùi trứng thối. Tất cả bốc lên từ con kênh Dominguez… Mà tóm lại đó là mùi gì và tại sao có mùi như thế?
Vụ mùi thối hành hạ người dân Carson lần đầu tiên được “báo cáo” là ngày 3 Tháng Mười. Đến ngày 6 Tháng Mười, chính quyền địa phương và cơ quan giám sát chất lượng không khí (South Coast Air Quality Management District-South Coast AQMD) bắt đầu nhận được hơn 100 khiếu nại mỗi ngày. Cư dân Carson, đa số người da màu, than trời về những cơn đau đầu dữ dội, cơ thể mệt mỏi và hô hấp khó khăn. Theo South Coast AQMD, nồng độ hydrogen sulfide có thời điểm cao gấp 230 lần so với tiêu chuẩn được cho là có thể gây nguy hiểm theo luật môi trường của tiểu bang!
Chính quyền địa hạt Los Angeles phải tạm giải quyết bằng cách, có lúc tạm đưa hơn 3,000 người vào khách sạn (nhà nước trả tiền) đồng thời cung cấp 27,000 máy lọc không khí cho nhiều hộ gia đình. Ngay thời điểm này, theo The Guardian (6-12-2021), cái mùi hôi “tàn khốc khói lửa” ấy vẫn chưa biến mất. Trên một nhóm Facebook do cư dân lập ra, người ta vẫn “cập nhật” diễn biến của tình trạng mùi thối kinh khủng.
Ana Meni, sau khi ở tạm thời gian ngắn tại khách sạn và giờ đã về nhà, cho biết mùi không còn nặng như trước nhưng cô vẫn đau đầu gần như hàng ngày và cổ họng ngứa ngáy khó chịu. Đương sự nói: “Thuốc men không có tác dụng gì cả. Cách duy nhất mà tôi có thể làm là vọt ra khỏi thành phố. Cứ ra xa khỏi Carson là cơn đau đầu biến mất ngay”. Meni nói rằng chị của mình thậm chí có các triệu chứng tồi tệ hơn, khi bị chảy máu cam không ngừng…
Mark Pestrella, Giám đốc công trình công cộng của Los Angeles County, cho biết, cơ quan ông đã xài khoảng $54 triệu để làm sạch con kênh Dominguez, cũng như trả tiền phòng khách sạn và mua máy lọc không khí cho dân. Mark Pestrella nói thêm, chi phí này có thể lên đến $143 triệu nếu việc dọn dẹp kéo dài đến Tháng Ba 2022.
Cuối cùng, thủ phạm của “quả bom nguyên tử” nồng nặc mùi thối làm tê liệt thần kinh cư dân Carson cũng được phát hiện: Một trận hỏa hoạn ngày 30 Tháng Chín làm cháy nhà kho chứa sản phẩm khăn lau tay tẩm cồn cùng một số hóa chất, sau đó tất cả lọt vào hệ thống nước thải và cuối cùng thoát ra kênh Dominguez, tuyến đường thủy kiểm soát lũ lụt dài hơn 15 dặm từ Phi trường Quốc tế Los Angeles đến Cảng Los Angeles. Hóa chất dẫn đến sự phân hủy các chất hữu cơ trong kênh, khiến phát sinh khí hydrogen sulfide và cuối cùng tạo mùi. Theo New York Times (7-12-2021), nhà kho thuộc sở hữu của Liberty Properties Limited Partnership (công ty mẹ là Prologis Inc). Hai công ty, Virgin Scent và Day to Day Imports, cũng trữ các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp tại nhà kho vào thời điểm hỏa hoạn.
Los Angeles Times (22-11-2021) cho biết thêm, đây không phải lần đầu tiên một địa phận thuộc Nam California bị tấn công bởi mùi thối. Năm 2012, loạt cá chết và sự nổi lên của lớp trầm tích sâu từ biển Salton, cách Los Angeles khoảng 164 dặm về phía Đông Nam, đã tạo ra những “đợt sóng” mùi hydrogen sulfide khắp Nam California.
Suốt từ Santa Clarita, Riverside, Ventura County đến Palm Springs, thiên hạ nháo nhào gọi điện đến nhà chức trách kêu gào thảm thiết về chuyện thối không chịu nổi. Cư dân cho biết họ nghe mùi như lưu huỳnh, “trộn” với mùi trứng thối, có “lẫn” mùi phân thối, và thậm chí mùi cơ thể lâu ngày không tắm. Điều kinh khủng là mùi bay rất xa. Đơn giản, nó được “chắp cánh” bởi những trận bão gió cực mạnh. Một người đứng ở Coachella Valley với một người đứng ở Los Angeles County, cách nhau 120 dặm, vẫn nghe được mùi thối y như nhau!
Nói chung Nam California có một lịch sử khá “gắn bó” với mùi. Năm 2015, cư dân Porter Ranch thuộc Los Angeles County cũng bị đau đầu, buồn nôn kèm theo chảy máu cam. Đó là hậu quả của vụ rò rỉ khí tại Aliso Canyon – vụ xì khí methane lớn nhất lịch sử nước Mỹ, với 100,000 tấn hóa chất được thải ra trong gần bốn tháng. Năm 2012, cũng liên quan vấn đề mùi mà Huy Fong Foods, nơi sản xuất tương ớt Sriracha, gặp rắc rối.
Do nhu cầu tăng, Huy Fong Foods chuyển nhà máy từ Rosemead đến Irwindale. Chỉ sau vài tháng, cư dân bắt đầu phàn nàn về tình trạng chảy nước mắt và đau họng. Một số người miêu tả mùi từ nhà máy tương ớt của Huy Fong Foods là rất mạnh và thậm chí như bị xịt hơi cay vào mắt. Năm 2013, Irwindale kiện Huy Fong Foods. Thế rồi hai bên kiện qua kiện lại, giữa chính quyền với công ty. Năm 2018, việc kiện cáo chấm dứt. Huy Fong Foods tiếp tục sản xuất Sriracha từ đó đến nay.
Trở lại với Carson. Việc kiện nhau là điều khó tránh. South Coast AQMD đang quy kết chính quyền Los Angeles County, tội vô trách nhiệm trong vai trò quản lý và giám sát kênh Dominguez. Việc tuyên bố Los Angeles County thiếu trách nhiệm có thể dẫn đến án phạt dân sự, chẳng hạn phạt tiền hoặc kiện dân sự. Trong khi đó, tám công dân Carson đáng thương đã chính thức kiện tập thể, cho rằng chính quyền đã quá tắc trách trong việc để hóa chất từ vụ hỏa hoạn nhà kho lọt vào kênh Dominguez và cuối cùng tạo ra thứ mùi hôi thối làm họ hứng chịu bao nhiêu khổ sở lẫn tốn kém thuốc men suốt mấy tháng ròng.
