Sau khi xảy ra vụ xả súng hàng loạt làm chết nhiều học sinh và giáo viên tại Trường Tiểu học Robb ở thị trấn Uvalde thuộc tiểu bang Texas, một số nhà lập pháp cấp địa phương và liên bang đưa ra lời kêu gọi trang bị vũ khí cho giáo viên trên qui mô toàn quốc và huấn luyện họ cách sử dụng súng để bảo vệ trường học. The Conversation (tổ chức phi lợi nhuận hoạt động vì lợi ích cộng đồng thông qua báo chí dựa trên thực tế và nghiên cứu) đã liên hệ với hai học giả Aimee Huff và Michelle Barnhart của Đại học tiểu bang Oregon, những người đã nghiên cứu sâu về đề nghị giao súng cho giáo viên để tìm câu trả lời.
1/. Công chúng nghĩ gì về việc trang bị vũ khí cho giáo viên?
Theo một cuộc thăm dò năm 2021, 43% người Mỹ được hỏi đã ủng hộ chính sách trang bị súng cho nhân viên giáo dục trong khuôn viên trường học. Nhưng nếu đi sâu vào kết quả thăm dò, sẽ thấy phần lớn sự ủng hộ đến từ các đảng viên Cộng hòa và những người sở hữu súng.
Cụ thể, 66% người ủng hộ thuộc Đảng Cộng hòa so với 24% thuộc Đảng Dân chủ. 63% người sở hữu súng ủng hộ so với 33% người không có súng. Đáng chú ý hơn là đa số giáo viên, phụ huynh và học sinh phản đối giáo viên mang súng trong trường. Các liên đoàn giáo viên lớn nhất nước Mỹ, gồm cả Hiệp hội Giáo dục Quốc gia (National Education Association-NEA) không đồng tình trang bị vũ khí cho giáo viên, với lập luận: “Mang thêm súng vào trường học sẽ làm cho trường học nguy hiểm hơn và cũng không thể bảo vệ học sinh và nhân viên khỏi bạo lực súng ống”.
Thay vào đó, các công đoàn giáo viên ủng hộ cách tiếp cận phòng ngừa, với nhiều quy định kiểm soát và hạn chế súng hơn. Một nghiên cứu năm 2021 cho thấy 70% người Mỹ ủng hộ ý tưởng trang bị vũ khí cho nhân viên chuyên trách và thực thi pháp luật trong trường học, nhưng chỉ 41% ủng hộ ý tưởng huấn luyện giáo viên sử dụng súng mang vào trường. Đa số ủng hộ giải pháp thay thế: Củng cố thiết kế và tính năng của cơ sở hạ tầng trường lớp.
2/. Hạn chế của giáo viên trang bị súng?
Các giáo viên mang súng có thể gây ra những rủi ro cho học sinh, nhân viên, cũng như các khu học chánh, như vô tình tự bắn vào mình hoặc vào học sinh, đồng nghiệp. Ngoài ra còn những rủi ro về đạo đức và pháp lý liên quan đến sử dụng vũ khí phòng thủ không đúng cách hoặc không an toàn cho dù giáo viên được đào tạo bài bản về súng chuyên dụng.
Một nghiên cứu nữa cho thấy cảnh sát được đào tạo bài bản khi đấu súng trên thực địa vẫn chỉ bắn trúng mục tiêu 18% số lần. Các giáo viên dù đạt được độ chính xác tương tự, thì bốn hoặc năm trong số sáu viên đạn bắn ra sẽ trúng thứ gì đó hoặc người nào đó chứ không phải mục tiêu. Ngoài ra, một giáo viên đang bắn nghi phạm có thể bị cảnh sát hoặc đồng nghiệp mang súng nhận lầm với thủ phạm!
Đưa súng vào môi trường học đường còn tiềm ẩn những rủi ro khác như vô ý cướp cò. Một cảnh sát đã vô tình xả súng trong văn phòng của mình tại một trường học ở Alexandria, Virginia năm 2018. Súng cũng có thể rơi vào tay kẻ xấu. Nghiên cứu về nạn nhân các vụ xả súng tại phòng cấp cứu bệnh viện cho thấy có 23% ca cấp cứu là do súng hung thủ lấy từ… đội bảo vệ của bệnh viện! Học sinh tò mò cũng có thể lấy súng không được cất giữ đúng cách hoặc sử dụng sai để gây án. Bảo quản không đúng là một vấn nạn phổ biến ở những người sở hữu súng ở Mỹ.
Tại trường học, đã có trường hợp học sinh tìm thấy súng thất lạc của giáo viên rồi… giữ luôn hoặc báo cáo cho quan chức trường. Thỉnh thoảng truyền thông lại đưa tin súng mang vào trường bị rơi khỏi quần áo giáo viên, hay để quên trong phòng tắm, phòng thay đồ. Cũng có báo cáo về việc học sinh trộm súng từ giáo viên. Việc giáo viên mang súng đến môi trường học tập còn có những bất cập khác. Do chính sách phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử trong nhiều trường học, học sinh trung học da đen ít ủng hộ giáo viên mang súng hơn học sinh da trắng (16% so với 26%) và thừa nhận các em cảm thấy kém an toàn hơn khi giáo viên mang súng.
3/. Các lý lẽ để trang bị súng cho giáo viên?
Những người ủng hộ trang bị súng cho giáo viên nhấn mạnh, giáo viên, cũng như các công dân Mỹ khác, có quyền dùng súng tự vệ trước tội phạm bạo lực, kể cả kẻ xả súng trong trường học. Nghiên cứu cho thấy một số người giải thích quyền được trang bị vũ khí tự vệ là “nghĩa vụ đạo đức” và cho rằng giáo viên có cả quyền và trách nhiệm sử dụng súng để bảo vệ bản thân và học sinh của mình.
Các bậc cha mẹ thường mang theo súng ngắn để bảo vệ bản thân và con cái có vẻ yên tâm khi biết rằng giáo viên đang thực hiện vai trò “người bảo vệ” con họ ở trường. Theo họ, khi súng nổ trong trường, tính mạng có thể được cứu hoặc kết thúc chỉ trong vài giây. Một số người có vẻ cảm thấy an tâm hơn khi tin rằng một tay súng sẽ bị giáo viên mang súng khống chế ngay lập tức mà không cần đợi cảnh sát.
4/. Có khu học chánh nào cho phép giáo viên tự vũ trang không?
Có! Giáo viên có thể mang súng đến trường học ở các quận hạt của ít nhất 19 tiểu bang. Rất khó để xác định số lượng các khu học chánh cho phép giáo viên mang súng. Các chính sách cũng không thống nhất giữa các tiểu bang. New York cấm các học khu cho giáo viên mang súng, trong khi hai tiểu bang Missouri và Montana cho phép giáo viên mang súng.
5/. Kết quả?
Dù có những dữ liệu về các vụ nhân viên nhà trường sử dụng súng được phép mang để vô hiệu hóa kẻ tấn công trong khuôn viên trường. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu không tìm được bằng chứng nào cho thấy việc trang bị vũ khí cho giáo viên sẽ giúp trường học an toàn hơn. Thay vào đó, trang bị súng cho giáo viên có thể tạo ra cảm giác an toàn giả cho giáo viên, học sinh và cộng đồng.
_____________
Chỉ vài giờ sau vụ thảm sát Uvalde, Texas ngày 24 Tháng Năm 2022, Bộ trưởng Tư pháp Texas Ken Paxton (Cộng hòa) đã đưa ra giải pháp: Trang bị vũ khí cho giáo viên và quản trị viên – theo Washington Post.
Kể từ vụ xả súng ở Trường trung học Columbine (Columbine, Colorado) ngày 20 Tháng Tư 1999, các trường học đã thử nhiều cách, trong đó có việc yêu cầu khách đến phải đăng nhập và đeo thẻ tên, tập dợt các cuộc ứng phó cho học sinh, lắp kính chống đạn và máy dò kim loại, làm cửa không có ô kính nhỏ để gây khó khăn hơn cho người bắn khi nhìn vào bên trong… Một số trường cũng bắt đầu trang bị súng cho giáo viên. Texas là một trong số ít tiểu bang ủng hộ các học khu muốn trang bị súng cho giáo viên sau khi họ được huấn luyện sử dụng. Theo Cơ quan Giáo dục Texas, hiện có 253 người đang làm nhiệm vụ “cảnh sát trường học” (school marshal) tại 62 hệ thống trường (school system) trong tiểu bang.
Tần suất xảy ra các vụ xả súng trường học đã tạo ra một “ngành công nghiệp” chuyên về bảo vệ học đường, từ việc cung cấp balô chống đạn, bảng viết chống đạn, đến những chương trình đào tạo các cựu binh đặc nhiệm để được thuê mướn bảo vệ trường. Ngành công nghiệp này đã trở thành một thị trường $2.7 tỷ vào năm 2018, năm mà một tay súng thực hiện cuộc giết chóc tại Trường trung học Marjory Stoneman Douglas ở Parkland (Florida) làm chết 17 người, trong đó có 14 học sinh. Năm nay, Bộ Tư pháp sẽ cung cấp $320 triệu cho các trường để thuê nhân viên bảo vệ chuyên nghiệp. Từ năm 2016 đến năm 2020, tỷ lệ trường có cảnh sát vũ trang thường xuyên tuần tra trong khuôn viên đã tăng từ 43% lên 52%.
____________
Những sự thật trong 90 phút định mệnh của vụ xả súng ở Uvalde
Thảm họa trong trường học Texas: Cảnh sát sai lầm và chậm chạp
