Alexander Dugin, người có con gái Darya vừa bị giết ngày 20 Tháng Tám bởi một vụ đánh bom xe hơi gần Moscow, là giáo sĩ cấp cao, với việc truyền bá chủ nghĩa dân tộc cực đoan đang ngày càng có ảnh hưởng tại Nga. Năm nay 60 tuổi, xuất thân từ một gia đình sĩ quan quân đội, hành trình của Dugin rất đáng chú ý: Từ một nhà tư tưởng ngoài “rìa” (fringe ideologue) ông ta nhanh chóng trở thành lãnh đạo của một hệ tư tưởng đang chiếm ưu thế trong những người Nga theo chủ nghĩa dân tộc.
Dugin tự xem mình là trung tâm của “Đế chế Á-Âu” (Eurasian Empire) trong Học thuyết Á Âu (Eurasianism) và phủ nhận sự suy tàn của phương Tây. Dugin cũng là “người sáng lập tinh thần” của thuật ngữ “Thế giới Nga” (the Russian World). Hệ tư tưởng của Dugin đã cổ vũ cho sự ghê tởm bản sắc và văn hoá Ukraine. Dugin đã giúp hồi sinh thuật ngữ “Novorossiya” (Nước Nga Mới-New Russia) – gồm nhiều phần lãnh thổ của Ukraine ngay cả trước khi Nga sáp nhập Crimea năm 2014.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã sử dụng từ này khi tuyên bố Crimea là một phần của Nga vào Tháng Ba năm đó. Dugin từ lâu đã phỉ báng những người Ukraine chống lại sự đồng hóa vào “Mẹ Nga” (Mother Russia). Sau khi hàng chục người biểu tình ủng hộ Nga bị giết trong các cuộc biểu tình chống chính phủ Ukraine ở thành phố cảng Odesa của Ukraine vào Tháng Năm, 2014, ông ta tức giận nói:
“Ukraine phải biến mất khỏi Trái đất, phải xây dựng lại từ đống tro tàn hoặc chúng ta phải chiếm lấy nó. Tôi nghĩ người dân Ukraine cần tổng nổi dậy ở tất cả các cấp và các lãnh thổ. Một cuộc nổi dậy vũ trang chống lại chính quyền. Không chỉ ở miền Đông Nam. Tôi nghĩ chúng ta hãy giết, giết và giết. Không còn gì khác! Đó là ý kiến của tôi với tư cách là một giáo sư”. Không lâu sau tuyên bố “hiếu chiến” này, Dugin bị Hoa Kỳ trừng phạt vì “đồng lõa với các hành động, chính sách đe dọa hòa bình, an ninh, ổn định, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine”.
Tác phẩm đã đưa Dugin trở nên nổi tiếng là “Foundations of Geopolitics” (Nền tảng của Địa chính trị) xuất bản năm 1997, trong đó ông ta đưa ra tầm nhìn của mình về một Đế chế Á-Âu, trải dài từ Dublin đến Vladivostok. Cuốn sách ủng hộ các hành vi gieo rắc bất ổn và bất đồng chính kiến ở Hoa Kỳ.
Trong một đoạn văn, ông ta viết: “Điều đặc biệt quan trọng là phải đưa rối loạn địa chính trị vào nội bộ nước Mỹ, khuyến khích tất cả các loại chủ nghĩa ly khai, xung đột sắc tộc, xã hội, chủng tộc và tích cực hỗ trợ tất cả các phong trào bất đồng chính kiến, các nhóm cực đoan, phân biệt chủng tộc, phe đảng để làm mất ổn định quy trình chính trị nội bộ bình thường ở Hoa Kỳ”.
Theo CNN, cuốn sách được viết trong những ngày cuối nhiệm kỳ tổng thống hỗn loạn của Boris Yelstin đã lập tức trở thành best-seller ở Nga vào thời điểm đó. Năm 2004, John Dunlop, thành viên cao cấp tại Viện Hoover thuộc Đại học Stanford, viết: “Không có cuốn sách nào có ảnh hưởng đến giới tinh hoa về chính sách đối ngoại Nga và quân đội, cảnh sát Nga bằng cuốn ‘Foundations’ của Dugin”.
Cuốn sách đã thúc đẩy Dugin đi sâu vào sự nghiệp học thuật, lập thuyết và tư tưởng. Trong một thời gian ngắn ông ta được giao trọng trách chủ nhiệm bộ môn quan hệ quốc tế của Khoa xã hội học tại Đại học Tổng hợp Moscow. Thuộc số người ủng hộ ông Putin mạnh mẽ nhất, năm 2007, Dugin “nịnh” rất kêu: “Putin không còn đối thủ. Nhưng ngay cả khi còn đối thủ thì đó chỉ là những kẻ bị bệnh tâm thần cần kiểm tra y tế. Putin ở khắp mọi nơi, Putin là tất cả, tuyệt đối. Putin là không thể thay thế được!”.
Năm 2011, khi còn là thủ tướng, Vladimir Putin bắt đầu nói về một Liên hiệp Á-Âu (Eurasian Union) và Dugin gợi ý Putin cần một hệ tư tưởng, một lý do tại sao ông ấy cần tranh cử nhiệm kỳ tổng thống thứ ba sau một nhiệm kỳ gián đoạn. Khi Nga bắt đầu hỗ trợ lực lượng ly khai ở Donbas phía Đông Ukraine vào năm 2014, Dugin là người nổi bật trong Liên hiệp Thanh niên Á-Âu (Eurasian Youth Union), tổ chức chuyên tuyển mộ những người có kinh nghiệm quân sự để chiến đấu thay mặt Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng.
Dugin cũng tiếp tục hoạt động tuyên truyền thông qua trang web Geopolitica, mà Mỹ khẳng định do ông ta kiểm soát. Năm nay, Bộ Tài chính Hoa Kỳ cảnh báo: “Đây là một trang web đóng vai trò chủ lực để những người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan ở Nga loan truyền thông tin và tuyên truyền sai lệch nhắm vào phương Tây và các đối tượng khác. Ví dụ, Geopolitica tung tin Mỹ và NATO đang có âm mưu thâm độc kích động chiến tranh với Nga để khủng bố người dân Mỹ”.
Là một trong những “kiến trúc sư tư tưởng” của chủ nghĩa bành trướng Nga, Dugin tăng độ “nịnh” lên một bậc bằng cách “chế” ra hai phiên bản của Putin, và viết một cuốn sách có tên “Putin vs. Putin” trong đó mô tả “Putin Mặt trăng” là người thực dụng và thận trọng, còn “Putin Mặt trời” là người tập trung phục hồi Đế chế Á-Âu và đối đầu với phương Tây. Tháng Ba, 2022, một tháng sau khi Nga xua quân vào Ukraine, trong một cuộc phỏng vấn trên một nhật báo ở Moscow, Dugin hồ hởi tuyên bố: “Không nghi ngờ gì nữa về việc ‘Putin Mặt trời’ sẽ chiến thắng, chắc chắn là như thế, giống như tôi nói cách nay nhiều năm rồi. Nga đã vượt qua, và cá nhân tôi rất vui mừng!”.
Đối với Dugin, chiến thắng của Putin là điều cần thiết vì theo ông ta, phương Tây đang sử dụng Ukraine để hạ bệ Nga. “Họ tin rằng họ có cơ hội đánh bại Nga; không phải đánh bại theo nghĩa đen, vì không thể, mà là dồn đến chân tường và buộc Nga đầu hàng, bằng cách loại Nga khỏi hệ thống toàn cầu của họ”. Theo quan điểm của Dugin, điều cần thiết là phải thể hiện “Sự phản đối kiên quyết đối với bè lũ cầm quyền và chủ nghĩa Quốc xã Ukraine đang tiêu diệt thường dân ôn hòa cũng như bác bỏ chủ nghĩa tự do và quyền bá chủ của Hoa Kỳ” (đây cũng là ngôn ngữ Putin thường sử dụng để biện minh cho cuộc xâm lược).
Có một điều chắc chắn, Dugin không thiếu kẻ thù ở Nga. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2019, ông ta mạnh miệng thách thức: “Mọi người nắm quyền ở Nga đều là cặn bã. Ngoại trừ Putin”! Đầu năm nay, Dugin khẳng định sự trung thành với khái niệm “Eurasianism” của mình vẫn mạnh mẽ như khi ông ta viết cuốn “Foundations”.
Đối với Dugin, cuộc xung đột ở Ukraine là một phần của “cuộc chiến giữa ‘sự thấp bé’ của phương Tây và một xã hội được xây dựng dựa trên truyền thống, hệ thống cấp bậc và đức tin Cơ đốc chính thống của Nga”. Thế giới của Dugin nêu rõ: “Vận mệnh của nước Nga chỉ hoàn thành khi chúng ta hợp nhất tất cả các quốc gia Slav phía Đông và tất cả các nước Âu-Á vào một không gian rộng lớn. Tất cả phải tuân theo logic của vận mệnh này, Ukraine không là ngoại lệ”.
_________________
Con gái một đồng minh thân cận của Putin bị giết giữa Moscow
