Trong một cuộc chiến, đối với Kremlin, điều quan trọng nhất là lòng trung thành của giới tinh hoa, vì thế giới lãnh đạo chóp bu Nga sẵn sàng… nhắm mắt làm ngơ trước hành vi tham nhũng.
Việc bãi bỏ quy định bắt buộc kê khai thu nhập và tài sản hàng năm đối với nghị sĩ các cấp ở Nga được gọi một cách bẽn lẽn là “luật kê khai thu nhập cá nhân”. Nó vừa được Duma Quốc gia thông qua và có vẻ như đây không phải là hậu quả cuối cùng của việc nước Nga rút khỏi Công ước Luật Hình sự về Tham nhũng của Hội đồng châu Âu. Ai đó có thể nói rằng việc che giấu dữ liệu trong chiến tranh là bình thường, nhưng ở Liên bang Nga, không giống như Ukraine, đây không phải là lệnh cấm tạm thời. Trong khi đó, ở Kyiv, bức tranh hoàn toàn khác – ở đó, một loạt các quan chức cấp cao đã từ chức trong hai ngày, cho thấy sự sẵn sàng rõ ràng của chính quyền trong cuộc chiến chống tham nhũng.
Giới chức cao cấp Ukraine đã bị ảnh hưởng bởi làn sóng sa thải và từ chức sau một cuộc điều tra cấp cao về việc mua thực phẩm quá đắt cho quân đội ở một đất nước đang tham chiến. Không phải ngẫu nhiên mà việc sa thải hàng loạt quan chức cấp cao bắt đầu ngay sau đó. Các nhà bình luận chính trị Ukraine đã nêu rõ việc rời khỏi chức vụ của Phó Chánh Văn phòng Tổng thống, Kyrylo Tymoshenko. Đã có những lời phàn nàn của công chúng do ông ta sử dụng nhiều bất động sản và xe hơi quá đắt tiền. Cùng với Tymoshenko, năm người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước khu vực đã mất chức cùng một lúc.
Với việc từ chức trong Bộ Quốc phòng, ngoài vụ bê bối xung quanh việc mua thực phẩm cho binh lính, không còn điều gì khác để giải thích cho sự ra đi của Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine Vyacheslav Shapovalov, người chịu trách nhiệm về tiếp vận của Lực lượng Vũ trang Ukraine, hoặc việc sa thải giám đốc bộ phận mua sắm của Bộ Quốc phòng Bogdan Khmelnitsky. Bị sa thải vào ngày 24-25 Tháng Một còn có một số công tố viên và vài thứ trưởng ở một số bộ chủ chốt.
Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết họ hy vọng rằng những quyết định có trách nhiệm như vậy sẽ giúp chính quyền nước này duy trì niềm tin của xã hội và các đối tác quốc tế. Và không phải ngẫu nhiên mà các đối tác quốc tế hiện vẫn còn dè dặt đối với xã hội Ukraine. Những nghi ngờ thường xuyên về khả năng của Ukraine không chỉ đánh bại tham nhũng, mà đơn giản là chống lại nó một cách hiệu quả, thường xuyên được lắng nghe ở phương Tây. Và họ gây khó khăn cho Kyiv trong việc nhận hỗ trợ cả về quân sự và kinh tế. Đây cũng là một trong những trở ngại trên con đường của Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu, nơi các cuộc đàm phán sẽ bắt đầu trước cuối năm nay.
Ở Nga thì ngược lại, mặc dù nguồn thu ngân sách bị sụt giảm do các lệnh trừng phạt và chiến tranh ở Ukraine, các nhà chức trách không muốn loại bỏ tham nhũng. Ngược lại, giai cấp thống trị không còn hài lòng với việc bãi bỏ các nghĩa vụ quốc tế để chống tham nhũng, họ vội vàng thông qua các luật mới đảm bảo tính ẩn danh, và do đó, các quan chức và chính trị gia không bị trừng phạt.
Kể từ khi bắt đầu chiến tranh, các nhà báo ở Liên bang Nga đã hoàn toàn im lặng vì bị đe dọa về trách nhiệm hình sự về tội “làm mất uy tín và phổ biến thông tin sai lệch về quân đội”. Bây giờ, một cách nghiêm túc, họ đang thảo luận về đề xuất của chủ sở hữu Công ty quân sự tư nhân PMC Wagner, ông Yevgeny Prigozhin, cấm viết về hoạt động của các công ty quân sự tư nhân – với lý do nhân viên của các công ty này là những người tham gia chiến sự.
Các đại biểu Duma Quốc gia không chỉ được giải phóng khỏi nghĩa vụ công khai các bản kê khai thu nhập. Bất động sản của các quan chức đầu sỏ, trên thực tế, ngày càng được nhắc đến trong sổ đăng ký đơn giản là “tài sản của Liên bang Nga”, hiện được coi là “cơ sở hạ tầng quan trọng”. Giới chức Nga không bị chính thức cấm đi du lịch nước ngoài giống như ở Ukraine, nhưng họ chỉ không được phép đăng hình ảnh chuyến đi của mình lên mạng xã hội.
Vị trí của giai cấp thống trị Nga rất đơn giản: Xã hội không cần biết các quan chức và “đại diện của nhân dân” sống ở đâu và sống như thế nào. Mục đích của người dân là nuôi sống giới thượng lưu và phơi xác đâu đó ngoài chiến trường, trong khi những tập đoàn vũ khí tiếp tục kiếm tiền nhờ chiến tranh.
Trên thực tế, sẽ không quá lời khi nói rằng Ukraine, mặc dù không phải không có vấn đề, vẫn tiếp tục tiến tới tương lai, vì vậy nhà nước vẫn tồn tại một thể chế chống tham nhũng. Ở Nga, trên thực tế tham nhũng được công nhận là một phần không thể thiếu của hệ thống chính trị-xã hội. Để giới tinh hoa tiếp tục ủng hộ trong cuộc chiến tranh xâm lược Ukraine và phần lớn thế giới văn minh, Putin sẵn sàng cho phép họ hợp pháp hóa quyền ăn cắp. Và điều này, rõ ràng, thậm chí không phải là cách quay trở lại những năm 1990, như một số người nói, mà chỉ đơn giản là sự tan rã hoàn toàn của nhà nước với tư cách là một hệ thống.
