“Đó là cách chúng tôi sống!” là câu nói của các binh sĩ Ukraine trước khung cảnh hoang tàn, cây cối trúng đạn pháo đổ rạp ngổn ngang, bom vẫn rơi và đạn vẫn nổ giữa mùa Đông giá rét…
Các binh sĩ ở miền Đông Ukraine nói họ vẫn giữ thế chủ động tiến công, nhưng lúc nào cũng phải đối mặt với nguy hiểm và thời tiết khắc nghiệt. Trận địa của các binh sĩ Ukraine nằm sâu trong rừng, cách vị trí quân đội Nga chưa tới một dặm, nơi cứ vài phút lại nghe tiếng bùm bùm. Những người lính Ukraine không dám bước đến bất cứ nơi nào mà họ chưa từng đặt chân qua, vì khắp nơi trên mặt đất là bom mìn chưa nổ. Hành lý họ mang cũng rất nhẹ để cứ có lệnh tiến công là vác súng và ba lô xông trận.
Trong chiếc hầm đầy bùn đất, chật chội, được đào vội vàng, một chỉ huy Ukraine phóng to hình ảnh trên máy tính bảng để phóng viên của Washington Post có thể thấy rõ, là lực lượng của họ đã áp sát Kreminna, thành trì do quân Nga kiểm soát và là cửa ngõ tiềm năng cho quân đội Ukraine tiến vào tỉnh Lugansk, miền đông đất nước. “Chúng tôi đẩy lùi và giờ chỉ cần phá hủy các tuyến hậu cần của họ,” phó tiểu đoàn trưởng thuộc Lữ đoàn Slobozhanska số 5, Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine, người có mật danh “Tor”, nói. “Đánh mất tuyến cung cấp hậu cần, họ sẽ phải từ bỏ vị trí của mình, sẽ không thể mang thêm quân tiếp viện hay đạn dược”.
Kabashnuy chở các phóng viên Washington Post tới vị trí tiền tuyến của đơn vị, nhưng chỉ một giờ sau, khi quay trở lại, mọi thứ đã khác: Cây cối trúng đạn pháo đổ rạp ngổn ngang và có thêm một hố đạn mới trên đường. Trong khi đồng đội lao ra khỏi xe để dời một cái cây đổ đang ngáng đường. Kabashnuy nói: “Đó là cách chúng tôi sống!”.
Chưa đầy một tháng sau khi Nga rút quân khỏi bờ Tây sông Dnieper và thành phố Kherson, miền Nam Ukraine, tâm điểm của cuộc xung đột một lần nữa chuyển sang khu vực miền Đông, nơi giao tranh giữa quân đội Ukraine và lực lượng ly khai do Nga hậu thuẫn đã diễn ra dai dẳng từ năm 2014. Tại đây, Ukraine vẫn ở thế tiến công, nhưng tốc độ chậm chạp hơn và điều kiện khó khăn hơn.
Giới chức Ukraine bác bỏ khả năng ngừng chiến dịch phản công trong mùa Đông lạnh giá, nhưng họ thừa nhận các trận chiến ở Donetsk và Lugansk, thuộc vùng Donbass ở miền Đông Ukraine, hiện vô cùng khó khăn. Ưu tiên mới mà Tổng thống Nga Vladimir Putin và các chỉ huy của ông đặt ra là tránh chịu thêm thất bại sau những cuộc rút lui ở miền Bắc và miền Nam Ukraine. Mục tiêu chính của Putin là “giải phóng” toàn bộ Donbass. Điều này đồng nghĩa Nga sẽ khó lòng chấp nhận, nếu phải hứng chịu thêm một thất bại trên chiến trường tại đây.
Tiền tuyến của Nga ở miền Đông Ukraine được gia cố bằng ba lớp phòng thủ. Sau một cuộc tấn công từ Kyiv, quân tiếp viện Nga từ tuyến sau thường được điều đến chi viện chỉ sau vài giờ, giúp họ bịt lỗ hổng trên phòng tuyến. Oleh, một chỉ huy Ukraine đang chiến đấu gần Kreminna, cho biết sau khi đơn vị của anh tấn công lực lượng Nga ở một ngôi làng phía Bắc thành phố, máy bay không người điều khiển (UAV) trinh sát, phát hiện hai xe tải chở thêm quân tới ngay sáng hôm sau. “Quân của họ rất đông,” Oleh nói thêm.
Quân đội Ukraine đang chiến đấu để ngăn chặn lực lượng Nga liên tục tấn công tại thành phố Bakhmut thuộc vùng Donetsk, hiện là nơi diễn ra những trận giao tranh ác liệt nhất trong cuộc xung đột. Mục tiêu của Kyiv là ngăn không cho Moskva chiếm các thành phố Kramatorsk và Slovyansk nằm cách Bakhmut không xa. Trong lúc này, Ukraine bắt đầu giành được lợi thế ở vùng rìa tỉnh Lugansk, nơi tiếp giáp với biên giới Nga. Nhiều lữ đoàn đang tấn công trên hai mặt trận, từ phía Bắc, hướng tới thành phố Svatove, và từ phía Đông, hướng tới Kreminna. Nếu giành lại cả hai vị trí chiến lược trên, Nga sẽ bị đe dọa quyền kiểm soát hai thành phố Severodonetsk và Lysychansk, nơi đã rơi vào tay Nga hồi cuối Tháng Sáu, đầu Tháng Bảy.
“Bất kỳ thất bại nào đối với họ bây giờ đều có tác động rất lớn, vì vậy họ đang chiến đấu hết mình để bảo vệ cả những vùng lãnh thổ rất nhỏ,” Tor mô tả. Một viên chỉ huy khác của Ukraine – Oleksandr giải thích, khó khăn chính cản bước tiến của quân đội nước này là thời tiết ẩm ướt, khiến xe tăng và thiết giáp thường xuyên sa lầy. Nhưng gần đây, khi mùa Đông đến, nhiệt độ giảm xuống khiến mặt đất đóng băng, giúp phương tiện di chuyển thuận lợi hơn. Nhưng thời tiết lạnh giá cũng gây ra nhiều khó khăn cho binh sĩ.
Đơn vị của Tor đóng quân trong khu rừng gần Kreminna, rất sát lực lượng Nga, nên họ không dám đốt lửa sưởi ấm khu vực sinh hoạt ngoài trời của mình, sợ bị lộ vị trí. Họ mặc nguyên áo khoác đi ngủ trong những chiếc túi ngủ lạnh buốt. Sau một tuần tiến công, họ đã áp sát Kreminna trong phạm vi khoảng gần 5 dặm.
Một ngày ở đây vẫn như mọi ngày. Chỉ có một con đường đất hẹp uốn lượn dẫn vào rừng. Lính Nga biết đó là huyết mạch được các binh sĩ Ukraine sử dụng để đưa quân tiếp viện và sơ tán người bị thương ra khỏi vùng nguy hiểm, nên không ngừng tấn công con đường này bằng pháo binh.
Tuần trước, trong khi sơ tán một đồng đội bị thương, Roman Kabashnuy, thành viên trong đơn vị của Tor, phóng xe hơi hết tốc lực trên con đường gập ghềnh để cố gắng đưa thương binh tới trạm y tế nhanh hơn. Nằm ở ghế sau, người lính bị thương hét lên đau đớn, càng khiến Kabashnuy đạp mạnh chân ga. Đi chậm lại có thể đồng nghĩa với cái chết, bởi đạn pháo có thể dội xuống bất cứ lúc nào.
