Những nỗ lực xây dựng các thành phố khác thường đang được thực hiện ở những nơi khác nhau trên thế giới.
Từ xa xưa, rất nhiều người đã thích sống ở các thành phố. Cổ xưa nhất trong số họ trên Trái đất, theo nhiều nguồn khác nhau, là Damascus của Syria, Jericho của Palestine, Athens của Hy Lạp, Luxor của Ai Cập.
Sống ở các thành phố dễ dàng hơn – dễ dàng tiếp cận với giáo dục, chăm sóc sức khỏe, các dịch vụ, các hình thức giải trí, và thị trường lao động ở các thành phố đa dạng hơn. Cuối cùng, sống ở thành phố đơn giản là thoải mái hơn và an toàn hơn.
Di cư từ nông thôn ra thành thị đã nhiều lần là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mọi nơi trên thế giới: Những người mới đến cần nhiều nhà ở, xe cộ, cơ sở hạ tầng và việc làm hơn; Tất cả điều này gây ra những thay đổi tích cực trong nền kinh tế. Và nhiều thành phố đã trở thành những siêu đô thị khổng lồ, chẳng hạn như Singapore đã trở thành một thành phố chiếm trọn lãnh thổ của cả một quốc gia.
Nhưng một cái gì đó đã thay đổi trong thế giới hiện đại, và trong bảng xếp hạng thông thường của các thành phố lớn nhất thế giới, nơi mà cho đến gần đây mọi người đều muốn chuyển đến, các siêu đô thị hàng đầu bắt đầu mất vị trí rõ rệt. Mọi người đang chạy trốn khỏi New York vì sự gia tăng bùng nổ của tội phạm, khỏi Singapore vì chi phí đắt đỏ, Los Angeles bị chiếm đóng bởi những người vô gia cư và nghiện ma túy, London bởi những người tị nạn; người Trung Quốc đã quá lạm dụng các hạn chế về coronavirus ở Thượng Hải và Quảng Châu, và Cairo không mấy sạch sẽ chưa bao giờ là điểm thu hút đối với những người sành sõi về cuộc sống thành phố.
Thành phố không tên
Trung tâm tài chính mới của Ấn Độ, nằm giữa thủ phủ của bang Gujarat, Gandhinagar và Ahmedabad, thậm chí còn chưa có tên. Một ốc đảo bao gồm những tòa nhà chọc trời lấp lánh dưới ánh mặt trời được gọi là GIFT-city. Các tập đoàn ngân hàng lớn nhất từ khắp nơi trên thế giới đã mở văn phòng đại diện của họ tại đây và số vốn thu hút được ở đây là $33 tỷ.
Chính phủ Ấn Độ đã tiến hành thử nghiệm bằng cách mở một khu kinh tế tự do, trong đó có vẻ như là nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới với doanh thu $3 nghìn tỷ. Các nhà phê bình đã dự đoán sự thất bại của GIFT-city, chỉ vì ở Gujarat, nơi sinh của Mahatma Gandhi, việc bán rượu bị cấm. Và các nhà tài chính gọi rượu vodka, rượu vang và rượu whisky là chất bôi trơn cho hầu hết mọi giao dịch. Nhưng GIFT-city, viên đá móng đầu tiên được đặt vào năm 2014, đang phát triển với tốc độ kỷ lục: Chi nhánh của không chỉ hàng trăm ngân hàng nước ngoài đã được mở tại đây, mà còn là khuôn viên của các trường đại học danh tiếng, sàn giao dịch chứng khoán, chi nhánh của các phòng khám tốt nhất, văn phòng của các công ty bảo hiểm và cửa hàng của các thương hiệu uy tín. Tổng thống Ấn Độ Narendra Modi đã dành cho thành phố này một vị trí đặc biệt, nói rằng “tầm nhìn về tương lai của Ấn Độ gắn liền với GIFT-city”.
Việc “chiếm đóng” GIFT-city của những người muốn sống và làm việc tại thành phố này đang diễn ra với tốc độ kỷ lục đến mức một trong những dịch vụ được tìm kiếm nhiều nhất ở đây là dịch vụ cho thuê máy bay riêng chở người nước ngoài và gia đình của họ đến đây cùng với tất cả tài sản của họ. Người nước ngoài nói rằng thành phố này có mọi thứ để làm việc thành công – sự hiện diện của một kế hoạch phát triển rõ ràng và sự vắng mặt gần như hoàn toàn của bộ máy quan liêu. Có mọi thứ cho một cuộc sống tươi đẹp – nhiều nhà hàng, rạp chiếu phim, câu lạc bộ thể thao và cửa hàng phù hợp với mọi túi tiền.
Nỗ lực không thành công
Thủ đô của Ấn Độ, New Delhi, có thể khẳng định danh hiệu phi tiêu chuẩn nhất trên thế giới. Và tất cả chỉ vì nó chỉ là một phần của thành phố Delhi. Nhưng đó là ở New Delhi – văn phòng chính phủ, đại sứ quán nước ngoài và tất cả các thuộc tính khác của thủ đô đất nước. Nhưng tình trạng quá tải dân số ở Delhi (hiện có hơn 18 triệu người sống ở thành phố này) bắt đầu được cảm nhận từ những năm 70 của thế kỷ trước. Và người ta đã quyết định rằng một khu đô thị mới, hiện đại sẽ xuất hiện ở vùng ngoại ô đô thị Okhla. Không cần phải chọn tên, vì mọi người đều thích âm thanh của từ viết tắt NOIDA – “Cơ quan Phát triển Công nghiệp Okhla mới (New Okhla Industrial Development Authority)”, vì thế người ta quyết định gọi thành phố mới là Noida.
Có vẻ như cơ sở hạ tầng của Noida đã được tính toán cẩn thận và trở thành tiêu chuẩn của quy hoạch đô thị hiện đại. Nhưng sự phát triển bùng nổ của nền kinh tế Ấn Độ trong thập niên 1990 đã gây ra làn sóng di cư ồ ạt của cư dân nông thôn đến các thành phố, và để đối phó với dòng người, Noida đang dần biến thành phố của tương lai thành một khu dân cư khổng lồ của Delhi, nơi đại đa số người dân Noids đi làm hàng ngày, gây ách tắc giao thông nghiêm trọng trên các con đường.
Houston đang gặp rắc rối
Không phải coronavirus đã trở thành lý do chính dẫn đến sự phân phối lại đặc biệt về xếp hạng mức độ phổ biến của các siêu đô thị ở Mỹ, mà là hành vi khẩn cấp của chính quyền New York, San Francisco và Los Angeles, vốn rất nhiệt tình đảm nhận việc chăm sóc người nghèo và người vô gia cư, cho họ ở những khách sạn đắt tiền trong thời kỳ đại dịch và cung cấp cho họ mọi thứ, kể cả máy tính xách tay miễn phí, đến nỗi các thị trưởng và thống đốc không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tăng mạnh các sắc thuế. Ngạc nhiên trước sự “chăm sóc” như vậy, đại diện của tầng lớp trung lưu bắt đầu thay đổi ồ ạt thành phố này sang thành phố khác.
Các nhà đô thị học của Mỹ, khi phân tích các luồng di cư bất ngờ như vậy, đã chắc chắn rằng Miami hoặc Houston sẽ trở thành “Vasyuki mới” mới ở Hoa Kỳ. Nhưng điều này đã không xảy ra: Yếu tố thời tiết đã can thiệp. Các bờ biển của Florida và Texas thường xuyên bị dày vò bởi các cơn bão. Sống ở đó thoải mái, nhưng ở một mức độ nào đó không an toàn: Nhân loại vẫn chưa học được cách đối phó với bão.
Thành phố Austin của Texas, nằm cách xa biển và đại dương, không có hy vọng về sự gia tăng dân số nhanh chóng, nếu không có Elon Musk. Vị tỷ phú có trụ sở công ty đặt tại California, nói rằng ông cảm thấy mệt mỏi với sự trơ tráo của thống đốc “tiểu bang vàng”, người liên tục tăng và tăng thuế. Musk quyết định chuyển đến Austin và kêu gọi mọi người noi gương anh ấy. Thị trấn có dân số cùng với tất cả các vùng ngoại ô chỉ xấp xỉ 900 nghìn người, trong nháy mắt đã biến thành một thành phố trên một triệu dân.
Sự lựa chọn của Musk không phải ngẫu nhiên: Austin luôn được coi là trung tâm của chủ nghĩa tự do Mỹ. Đây cũng là một trong những thành phố xanh nhất ở Mỹ, và trong vài năm gần đây cũng trở thành đối thủ cạnh tranh chính của Thung lũng Silicon, trung tâm công nghệ cao của thế giới. Musk chưa bao giờ nói về nó, nhưng ai cũng biết Austin là một trong số ít thành phố của Mỹ mà đại đa số dân cư vẫn là người da trắng, và tỷ lệ tội phạm ở đó rất thấp.
Thành phố của tương lai
Một vài năm trước, việc đi du lịch đến Ả Rập Saudi là điều vô cùng khó: Thị thực nhập cảnh đất nước này chỉ được cấp cho các nhà ngoại giao và người Hồi giáo thực hiện lễ Hajj. Nhưng với sự củng cố quyền lực của Thái tử Mohammed bin Salman Al Saud, người mới trở thành nhân vật đứng đầu chính phủ của vương quốc, nhiều điều đã thay đổi. Giờ đây, người nước ngoài có thể đến Ả Rập Saudi với tư cách là khách du lịch và họ sẽ sớm có cơ hội trở thành cư dân của thành phố tương lai ở đất nước này. Thái tử chắc chắn rằng thành phố Neom sẽ xinh đẹp và hấp dẫn hơn gấp nhiều lần so với nước láng giềng Dubai.
Theo ý tưởng của các kiến trúc sư, thành phố Neom sẽ làm lu mờ ánh hào quang của tất cả các kỳ quan thế giới cộng lại. Hơn 5 triệu người sẽ sống trong đó, và giai đoạn xây dựng đầu tiên sẽ là hai tòa nhà chọc trời đứng song song. Các tòa nhà sẽ liên tục kéo dài kỷ lục 120 km. Ở đó sẽ có mọi thứ – căn hộ, văn phòng, cửa hàng, thậm chí cả sân vận động bóng đá. Sẽ mất 15 phút để đi từ đầu này đến đầu kia bằng tàu cao tốc. Tất cả điều này sẽ tiêu tốn khoảng $1 nghìn tỷ, và sẽ được đưa vào vận hành rất sớm – năm 2030.
