Hai ngày sau trận động đất kinh khủng 7.8 độ Richter giết chết hơn 12,000 người ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, cuộc khủng hoảng nhân đạo đang lan rộng. Hàng loạt gia đình co ro trong mưa lạnh, lây lất tạm bợ và chen chúc sống trong những tấm bạt lều tạm, nằm vất vưởng trên đủ loại mảnh vụn được kéo ra từ những đống đổ nát. Hàng ngàn người xếp hàng để lấy giày, chăn, thức ăn…
Và rất nhiều người bày tỏ tức giận trước phản ứng ì ạch của các đội cứu hộ được chính quyền phái đến. Tại Kahramanmaras, nơi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đến vào hôm nay, 8 Tháng Hai 2023, người ta tiếp tục tìm thấy nhiều thi thể bẹp dúm. Ít nhất ba thi thể đã được tìm thấy từ một tòa nhà sáu tầng và ít nhất sáu nạn nhân khác trong một đống đổ nát.
Khắp miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ, chỗ nào cũng thấy cảnh đổ nát, khiến việc đưa các phương tiện cứu hộ đến trở nên vô cùng khó khăn. Tổ chức cứu trợ The White Helmets, đang hoạt động ở các khu vực nằm ngoài tầm kiểm soát của chính phủ Syria, cho biết số người chết ở Tây Bắc Syria lên đến ít nhất 1,730 – nâng tổng số người thiệt mạng tại Syria và Thổ Nhĩ Kỳ lên hơn 12,000 nạn nhân, chưa kể ít nhất 53,000 người bị thương!
Khoảng 103,800 nhân viên cứu trợ thiên tai của Thổ đang ở những vùng bị động đất tàn phá nặng – Phó Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Fuat Oktay, cho biết trong một cuộc họp báo tại trụ sở cơ quan khẩn cấp quốc gia AFAD ở Ankara.
Trận động đất mạnh như một quả bom nguyên tử hôm thứ Hai 6 Tháng Hai 2023 và dư chấn của nó đã san bằng loạt thị trấn và thành phố trên khắp Thổ Nhĩ Kỳ và Syria. Hàng ngàn, thậm chí chục ngàn tòa nhà, đã bị san bằng. Tất cả đều biến thành bình địa. Hãng hàng không nhà nước, Turkish Airlines, cho biết họ đã sơ tán gần 20,000 người khỏi vùng thảm họa và chừng 30,000 người nữa sắp được đưa đi. Cũng hôm nay, Tổng thống Erdogan cho biết chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phân phát 10,000 lira, tương đương $530, cho “mỗi gia đình”, nhưng chưa rõ ai đủ điều kiện nhận.
Riêng tại Syria, tại khu vực biên giới giáp Thổ, ở những vùng do chính phủ Syria kiểm soát, ít nhất 1,262 người đã thiệt mạng và 2,285 người khác bị thương, truyền thông nhà nước đưa tin vào hôm nay 8 Tháng Hai 2023. Trong khi đó, tại khu vực Tây Bắc do phiến quân kiểm soát, nhân viên cứu hộ cho biết họ ghi nhận hơn 1,700 người chết và 2,800 người bị thương.
EU đã triển khai hơn 1,100 nhân viên cứu hộ từ 21 quốc gia đến giúp Syria, nơi chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad đã bị phương Tây bỏ rơi, cáo buộc ông phạm tội ác chống lại loài người với việc bắn phá các khu vực dân cư đông đúc, bao gồm cả các cơ sở y tế, trong suốt cuộc nội chiến đẫm máu và tàn bạo được sự hậu thuẫn của Nga.
Trong khu vực do phe nổi dậy kiểm soát ở phía Tây Bắc, không có đoàn viện trợ nào vượt qua biên giới kể từ sau trận động đất. Cơ quan phụ trách các vấn đề nhân đạo của Liên Hợp Quốc cho biết hôm thứ Tư rằng họ đang chuẩn bị cho đoàn xe xuyên biên giới đầu tiên, nhưng hoạt động này “tạm thời bị gián đoạn” do con đường nối Gaziantep với trạm trung chuyển của Liên Hợp Quốc ở Hatay bị hư hại.
Truyền thông nhà nước Syria đưa tin, hơn 298,000 người đã trở thành vô gia cư và chính phủ Syria cũng dựng 180 địa điểm trú tạm cho những nạn nhân tại các khu vực do chính phủ kiểm soát, chứ không phải tại những nơi do phe đối lập nắm giữ.
Toàn cảnh, hy vọng sống sót của những người còn nằm dưới đống đổ nát ở Syria cũng như Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng mong manh, giữa thời tiết giá lạnh khi nhiệt độ gần như đóng băng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) hôm nay 8 Tháng Hai 2023 cảnh báo về tác động “rất lớn, lâu dài” đối với việc chăm sóc sức khỏe ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria, đồng thời cho biết cần phải ngăn chặn sự gia tăng tiềm ẩn của các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
Người phát ngôn WHO, Margaret Harris, nói với Sky News rằng các nhóm viện trợ đang gửi đồ tiếp tế để giúp phẫu thuật và chăm sóc chấn thương cho những nạn nhân được kéo ra khỏi đống đổ nát. Tuy nhiên, bóng ma một cuộc khủng hoảng sức khỏe rộng hơn cũng bắt đầu hiện ra, bà nói, điều quan trọng là phải nhanh chóng cung cấp các dịch vụ y tế khác như xe lăn và thuốc cho các bệnh mãn tính, chẳng hạn tiểu đường và cao huyết áp.
Margaret Harris cho biết sẽ có rất nhiều thay đổi lâu dài đối với sức khỏe của mọi người. “Chúng tôi đã thấy một em bé được sinh ra dưới đống đổ nát ngày hôm qua. Cũng sẽ có những đứa trẻ chào đời trong vài ngày tới khi mẹ chúng trú tạm trong những chiếc xe hơi cũ.” Những đánh giá ban đầu cho thấy ít nhất 15 bệnh viện và hàng trăm cơ sở y tế trên cả hai nước Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đã bị thiệt hại nghiêm trọng. Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Bộ trưởng Y tế nước này cho biết vào hôm nay rằng 77 bệnh viện dã chiến đã được lập tại 10 khu vực trên khắp miền Nam.
