Trong những ngày cuối cùng là tổng thống Hoa Kỳ, Donald J. Trump từng cho thân cận biết ông sợ bị truy tố và cân nhắc việc ân xá cho bản thân và gia đình. Trump là tổng thống duy nhất trong lịch sử Hoa Kỳ bị luận tội hai lần và cả hai lần đều được tha bổng nhờ số phiếu của các thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa.
Giữa Tháng Mười Một năm ngoái, Trump tuyên bố tham gia cuộc đua vào Tòa Bạch Ốc 2024. Dư luận cho rằng động thái này của Trump nhằm giúp ông thoát khỏi bánh xe công lý đang siết chặt. Tuy nhiên, các sự kiện gần đây, cuộc bầu cử giữa kỳ 2022 và cuộc bầu Chủ tịch Hạ viện (Speaker of the House) đã cho thấy Trump đã hết thời và sắp giáp mặt với công lý.
______________
Trump có thoát khỏi bánh xe công lý?
Vụ hồ sơ thuế: 6 năm ‘khôn ngoan’ của Trump bị phơi bày
Ông Trump bị Uỷ ban Hạ viện đề nghị bốn tội hình sự
5 điều quan trọng từ báo cáo của Uỷ ban 6/1
______________
Trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2022, đại đa số cử tri đã đồng loạt loại bỏ Trump ra khỏi chính trường Mỹ bằng cách không bỏ phiếu cho những ứng cử viên mà Trump ủng hộ. Nhiều nhà bình luận phe bảo thủ đã tuyên bố rằng tuyên truyền dối trá về cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 của Trump đã gây ra thất bại lớn cho Đảng Cộng hoà trong cuộc bầu cử giữa kỳ 2022.
Mặc dù Trump lên tiếng ủng hộ lãnh đạo Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, Kevin McCarthy, trở thành Chủ tịch Hạ viện, ông Kevin phải tới vòng bỏ phiếu thứ 15 mới thành công. Lần cuối cùng quá trình bỏ phiếu bầu chủ tịch Hạ viện phải trải qua nhiều hơn 9 vòng bỏ phiếu diễn ra cách đây 164 năm.
Quan trọng hơn, những đồng minh có sức ảnh hưởng lớn cũng đang xa lánh Trump. Mối quan hệ mật thiết giữa Trump và tập đoàn Fox News của tỉ phú Rupert Murdoch ngày càng lạnh nhạt và căng thẳng trong những tuần sau cuộc bầu cử giữa kỳ. Mặc dù Trump đã tuyên bố tranh cử tổng thống 2024, nhưng nhiều cơ quan báo chí của tỉ phú Murdoch đã thẳng thừng chỉ trích Trump hoặc ca ngợi các đối thủ của Trump.
Mới đây nhất là bữa tiệc đón giao thừa và năm mới tại khu nghĩ dưỡng Mar-a-Lago, Trump đã mời giới truyền thông tới để làm tin. Tuy nhiên, không một đài truyền hình cáp nào đưa tin về sự kiện này, ngay cả các đài truyền hình đồng minh của Trump như Newsmax và Fox. Đánh giá về vụ việc này, phóng viên nổi tiếng Peter Baker của tờ New York Times nhận định rằng “Ông Trump đang thèm khát sự chú ý của dư luận vào thời điểm này.”
Đúng vậy, Trump đang tìm mọi cách để ‘đánh bóng’ lại tên tuổi sau hàng loạt các tin tức xấu và cuộc điều tra dân sự và hình sự chống lại ông trong năm vừa qua. Dự đoán rằng Trump sẽ tiếp tục đau đầu với các thử thách pháp lý trong năm 2023.
Hai cuộc điều tra hình sự của Bộ Tư Pháp
Ba ngày sau khi ông Trump tuyên bố tái tranh cử tổng thống 2024, Bộ trưởng Tư pháp đã bổ nhiệm một cố vấn đặc biệt (Special counsel), ông Jack Smith, để giám sát cuộc điều tra của Bộ Tư pháp nhằm chống lại các cáo buộc chính trị hóa quá trình điều tra ông Trump. Hai vụ án mà Bộ Tư Pháp đang tiến hành điều tra liên quan đến ông Trump bao gồm vụ tìm thấy các tài liệu tuyệt mật tại nhà ông ấy ở Florida và vụ lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
Trump, dù thua ông Joe Biden gần bảy triệu phiếu phổ thông trên toàn quốc và 104 phiếu Đại Cử tri, đã trở thành tổng thống đầu tiên trong hơn hai thế kỷ từ chối chuyển giao quyền lực trong hòa bình. Hành vi kích động tấn công vào Điện Capitol Ngày 6 Tháng Giêng để bám víu quyền lực của Trump đã làm bị thương 140 sĩ cảnh sát và 4 cảnh sát tự sát sau đó.
Cuộc điều tra của Bộ Tư pháp về vụ tấn công vào Điện Capitol, là cuộc điều tra lớn nhất mà cơ quan từng tiến hành, đã dẫn đến 900 vụ bắt giữ, với khả năng sẽ có thêm hàng chục người nữa, thậm chí hàng trăm người nữa bị bắt giữ.
Cuối Tháng 12 năm 2022, Ủy ban điều tra cuộc tấn công Điện Capitol ngày 6 Tháng Giêng đã công bố bản báo cáo cuối cùng dài 814 trang phân tích pháp lý vai trò then chốt của Trump kích động những người ủng hộ tấn công Điện Capitol để ngăn cản Quốc hội chứng nhận chiến thắng của Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống 2020.
Bản báo cáo là kết quả sau nhiều tháng điều trần công khai, trong đó ủy ban gọi cuộc tấn công là “không thể tưởng tượng nổi” đã làm rung chuyển không chỉ riêng Hoa Kỳ, mà còn khắp thế giới. Ủy ban Hạ viện cung cấp nhiều bằng chứng về hàng loạt nỗ lực nhằm lật ngược kết quả bầu cử của Trump và đề nghị Bộ Tư Pháp cần tiến hành truy tố hình sự đối với Trump.
Theo nguồn tin trên tờ Bloomberg ngày 6 Tháng Giêng 2023, Cố vấn Đặc biệt Jack Smith và nhóm công tố viên Bộ Tư pháp đang đẩy nhanh cuộc điều tra vai trò lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 của cựu tổng thống. Theo Bloomberg, Cố vấn Đặc biệt Jack Smith đang xem xét lời khai và nhiều bằng chứng mới và sẽ đưa ra quyết định quan trọng về việc có truy tố hình sự đối với Trump hay không trong vài tuần nữa.
Cuộc điều tra hình sự tại Georgia
Ngày càng có nhiều chuyên gia cho rằng “mối đe dọa pháp lý lớn nhất” đối với cựu tổng thống Donald Trump có thể không đến từ Cố vấn Đặc biệt Jack Smith, mà từ nữ biện lý Fani T. Willis đang điều tra hình sự vai trò của Trump trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 tại quận Fulton, tiểu bang Georgia.
Cụ thể, Trump và các cộng sự đã gọi điện thoại thúc giục ngoại trưởng bang Georgia, Brad Raffensperger, lật ngược kết quả bầu cử để ông có nhiều phiếu bầu hơn Tổng thống Biden tại tiểu bang này. Trong cuộc điện đàm với ông Raffensperger, Trump nói rằng: “Tôi chỉ muốn kiếm 11,780 phiếu, chỉ cần nhiều hơn một phiếu thôi cũng đủ để thắng rồi.”
Mới tuần trước, nữ biện lý Willis đã gửi những bức thư “mục tiêu” cho 10 đại cử tri của Đảng Cộng hòa, thông báo cho họ rằng họ cũng có thể bị truy tố. Điều này cho thấy rõ ràng bà Willis đang có những tiến độ đáng kể trong cuộc điều tra hình sự này.
Giáo sư danh dự về luật công ích tại Trường Luật Đại học George Washington, John Banzhaf, là người đã gửi đơn khiếu nại hình sự tới nữ biện lý Willis cáo buộc cựu tổng thống đã vi phạm ít nhất ba điều luật. Chính đơn khiếu nại hình sự này của giáo sư Banzhaf là ‘ngòi nổ’ kích hoạt cuộc điều tra hình sự gian lận bầu cử của biện lý Willis đối với Trump.
Giáo sư Banzhaf lập luận rằng có nhiều dấu hiệu khác nhau cho thấy biện lý Willis có thể là công tố viên đầu tiên truy tố Trump. Laurence Tribe, giáo sư nổi tiếng về luật hiến pháp tại Đại học Harvard, cùng một nhận định: “Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu Georgia trở thành khu vực tài phán đầu tiên truy tố một cựu tổng thống về tội đại hình.”
Từ lâu, Giáo sư Banzhaf đã cho rằng cuộc điều tra của biện lý Willis có nhiều khả năng buộc tội Trump hơn bất kỳ công tố liên bang đang tìm cách truy tố Trump về vai trò cáo buộc kích động bạo loạn ngày 6 Tháng Giêng. Nguyên nhân quan trọng là bằng chứng mà biện lý Willis đang nắm giữ rất thuyết phục.
Ngôn ngữ trong cuộc gọi điện thoại của Trump với Ngoại trưởng Đảng Cộng hòa Brad Raffensperger rất cụ thể, không mơ hồ, và giọng điệu ghi âm cho thấy Trump không nói đùa. Những người khác có mặt trong cuộc gọi đã ghi chú lại và đưa cho Trump. Thêm vào đó là vô số bằng chứng khác về ý định phạm tội của Trump nhằm tác động đến kết quả bầu cử.
Hai công tố viên giàu kinh nghiệm của Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đã cùng bình luận trên tờ New York Times rằng: “Khả năng truy tố nghiêm trọng nhất mà Trump phải đối mặt là ở Quận Fulton, Georgia.Nữ biện lý Willis có thành tích truy tố các nhóm quyền lực chính trị trong vụ bê bối gian lận của giáo viên thành phố. Và bà ấy đang rất mạnh tay trong cuộc điều tra này. Hồ sơ bằng chứng về các gian lận hậu bầu cử của Trump ở bang Georgia rất thuyết phục.”
Hai công tố viên giải thích thêm luật hình sự Georgia là một trong những bộ luật thuận lợi nhất trong cả nước để xử lý hành vi sai trái bị cáo buộc của Trump. Ví dụ, Georgia có một điều luật nghiêm cấm cụ thể những gì Trump làm: xúi giục gian lận bầu cử. Theo quy chế này [GA Code § 21-2-604], một người có thể phạm tội xúi giục hình sự về gian lận bầu cử khi người đó cố ý “gạ gẫm, yêu cầu, ra lệnh, cản trở, hoặc bằng những cách khác kích động người khác tham gia vào gian lận bầu cử.”
Tại các bậc thang của Thư viện Công cộng New York ở Midtown Manhattan vào thứ Sáu vừa qua, các nhà hoạt động đã tổ chức biểu tình yêu cầu Bộ Tư pháp mau chóng truy tố Trump. Khả năng Donald Trump sẽ bị buộc tội vào năm 2023 là rất cao. Tất nhiên, chẳng có gì đặc biệt khi dự đoán một người đang phải đối mặt với nhiều cuộc điều tra của các công tố viên liên bang và tiểu bang sẽ bị buộc tội.
Chưa có một cựu tổng thống nào bị truy tố và buộc tội trong lịch sử Hoa Kỳ. Điều đó không có nghĩa Trump sẽ lại thoát khỏi bánh xe công lý.
Trong một cuộc khảo sát gần đây, đại đa số cử tri cho rằng Trump phải bị buộc tội hình sự, vì kích động tấn công Điện Capitol Ngày 6 Tháng Giêng. Thực thế! Bỏ mặc làm ngơ thói vô pháp của Trump là chà đạp nguyên tắc sống còn của thể chế dân chủ ‘Không ai đứng trên pháp luật’. Tai hại hơn là tạo tiền đề lạm quyền nguy hiểm cho các tổng thống trong tương lai. Bởi không có gì nguy hiểm và độc hại hơn đối với thể chế dân chủ chính là một tổng thống vô đạo đức tin rằng mình đứng trên pháp luật.
