Các ông, các bà xem đi: Chỉ vì xin một hộp cơm thôi mà họ phải khom lưng, cúi nhìn qua khe cửa để chắp tay vái lạy chúng tôi. Hãy nhìn bàn tay nhăn nheo, nổi gân ngửa ra thò dưới khe cửa để xin cơm… nhưng vẫn chỉ nhận được từ chúng tôi lời từ chối trong nước mắt. Các ông bà biết chúng tôi đã đau đớn biết chừng nào!
Năm ngày nay, tuy ngày nào quán cũng nấu gần 600 suất ăn, nhưng sợ bà con ùa đến, chính quyền rầy rà. Họ đã buộc tôi ký biên bản cam đoan chấp hành Chỉ thị 16. Nếu không làm được sẽ xử lý theo pháp luật. Quán đành hạ cửa, để ngăn bà con vào xin. Vậy mà họ vẫn đứng ngoài van xin.
Vì sao mà một quán cơm từ thiện, trước cửa quán vẫn còn treo chình ình tấm biển: “Sông có khúc, người có lúc, bà con hãy thoải mái vào ăn, chúng tôi vui mừng đón tiếp”, lại cư xử với người nghèo một cách nhẫn tâm đến vậy?
Đó là do chủ trương kỳ dị của các ông bà: Một mặt tuy CHO PHÉP CÁC ĐIỂM TỪ THIỆN HOẠT ĐỘNG TRONG MÙA DỊCH, NHƯNG “KHÔNG ĐƯỢC TẬP TRUNG QUÁ HAI NGƯỜI”. Làm sao điểm cơm từ thiện mà tập trung không quá hai người được? Quả là đánh đố người thực hiện! Chính vì lý do đó mà chính quyền các phường mấy hôm nay đã đề nghị quán tạm ngừng bán cơm cho những bà con nghèo đến mua mang về. Họ không cần biết chính trong những ngày giãn cách nghiêm ngặt này, chính những lớp người ở tận đáy xã hội, vì luôn sợ quán bị chính quyền đóng cửa họ sẽ mất phần ăn, nên đã rất tuân thủ đeo khẩu trang, xếp hàng đúng qui định giãn cách, tốt hơn so với những người ngày ngày xếp hàng ở các quầy hàng Nhà nước cho phép bán.
Không có các điểm cơm từ thiện thì những thực khách nghèo của chúng tôi ăn đâu? Hiện giờ, có tiền còn không mua có nữa là dân đen khố rách áo ôm – những người không tiền, ở vỉa hè, giường trọ, bệnh tật đầy mình… Đây là những đối tượng “ngoài vòng kềm tỏa” của phường do họ không có chỗ ở cố định.
Mấy ngày qua, tuy đóng cửa và treo bảng thông báo tạm ngưng bán, ba quán cơm Nụ Cười vẫn không để bếp lửa của mình tắt. Chúng tôi vẫn nấu cơm phục vụ bà con nghèo ở các điểm bị cách ly; phong tỏa; và những nhân viên trong các phường phục vụ các điểm cách ly. Và, nhìn những người cơ nhỡ, thất nghiệp, chịu nhiều thiệt thòi nhất trong mùa dịch, thú thiệt, cho dẫu biết có bị bắt, chúng tôi cũng không thể không dấm dúi cho bà con vài mươi hộp. Nhìn cảnh họ đến xin, chúng tôi đưa vội hộp cơm, rồi thúc hối bà con “chạy lẹ đi, không thì công an đến bây giờ” mà vừa bực vừa ứa nước mắt. Thiệt, lúc này nhìn chúng tôi chẳng khác gì đang bán đồ lậu.
Hôm nay, ở quán Nụ Cười 2, khi chúng tôi đang vô hộp cơm, một công an lái chiếc xe tay ga vào hùng hổ la “Chúng tôi đã cấm anh chị bán rồi cơ mà, sao vẫn làm?”. Lại phân bua, lại cãi cọ.
Mặc dầu chúng tôi thừa hiểu các chính quyền địa phương thật ra ép chúng tôi tạm ngưng bán cũng vì áp lực trách nhiệm từ trên giao xuống, chớ chẳng vui sướng gì. Nhưng trong lúc ai cũng thất nghiệp, tiền bạc không có, vật giá thì vọt lên gấp nhiều lần so với lúc trước, vậy mà, có mỗi quán cơm từ thiện để dựa cậy cũng bị cấm đoán… Họ không bị dân chửi mới lạ. Tôi đưa những tấm hình và clip mà nhân viên trong quán quay được để các ông, các bà ở trên cao xem đi. Xem, nếu không thấy lòng mình chùng lại, thương dân đói nghèo, để sửa đổi những quy định chưa hợp lý trong giai đoạn chống dịch lúc này đây thì quả… hết thuốc chữa!
***
Tác giả là chủ của chuỗi quán cơm từ thiện Nụ Cười (bán mỗi phần cơm chỉ vỏn vẹn 2,000 đồng), nơi cung cấp hàng ngàn phần cơm miễn phí cho người nghèo kể từ đầu mùa dịch đến nay.
