Sự việc bắt đầu khi cơ quan y tế Oregon phát giác nồng độ chì cao trong máu của hai đứa trẻ gốc Việt dưới một tuổi ở thành phố Portland. Trước đó, hai đứa trẻ này được bà mẹ gốc Việt Nam bôi kem Diệp Bảo để trị chàm sữa trên mặt. Loại kem này có nguồn gốc sản xuất tại Việt Nam và được bày bán trên mạng, từ Việt Nam và Singapore.
Giới chức y tế tiểu bang Oregon yêu cầu các phụ huynh nộp kem Diệp Bảo để phục vụ cho công tác điều tra, sau khi hai tuýp kem được phát giác chứa lượng chì cao gấp đôi lượng chì có trong sơn. Theo Cơ quan Y tế Oregon, chính phủ liên bang Hoa Kỳ đang điều tra, sau khi cơ quan này thông báo cho Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) về hai trường hợp trẻ em ở thành phố Portland được phát hiện có nồng độ chì cao trong máu.
Ông Ryan Barker, điều phối viên của Chương trình Phòng ngừa Ngộ độc Chì Trẻ em của Sở Y tế Oregon, cho biết các xét nghiệm đối với hai mẫu kem Diệp Bảo từ hai gia đình cung cấp cho thấy cả hai mẫu đều chứa hàm lượng chì cao và ông cảnh báo các phụ huynh nên ngưng sử dụng ngay loại kem này. Mặc dù Mỹ không quy định giới hạn về lượng chì trong thuốc, nhưng FDA có đưa ra giới hạn lượng chì trong mỹ phẩm ở mức 10 phần triệu, trong khi đó hai tuýp kem Diệp Bảo được xét nghiệm ở Oregon có lượng chì cao gấp 1,000 lần giới hạn này.
Theo ông Barker, việc cấm bán kem Diệp Bảo là “một thách thức” đối với giới chức y tế Hoa Kỳ vì sản phẩm được bán trực tuyến. Vì thế, ông khuyên các phụ huynh nên hỏi ý kiến bác sĩ da liễu để lựa chọn các sản phẩm an toàn trị bệnh chàm, ngứa da ở trẻ em.
Thông tin từ trang web của UNICEF (Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc) cho biết:
“Chì là một chất độc thần kinh mạnh gây ra tác hại không thể khắc phục đối với não của trẻ em. Chì đặc biệt tàn phá đối với trẻ sơ sinh và trẻ dưới năm tuổi vì chì gây tổn hại cho bộ não của trẻ trước khi trẻ có cơ hội phát triển đầy đủ, khiến trẻ bị suy giảm hệ thần thần kinh, nhận thức và thể chất suốt đời. Theo báo cáo, phơi nhiễm chì ở trẻ em cũng liên quan đến sức khỏe tâm thần, các vấn đề hành vi, gia tăng tội phạm và bạo lực. Trẻ lớn hơn thì gánh chịu các hậu quả nghiêm trọng như tăng nguy cơ tổn thương thận và các bệnh tim mạch trong cuộc sống tương lai…”.
Trên mạng xã hội Facebook và trang kemdiepbao.com.vn, có thể thấy sản phẩm này được quảng cáo là kem đông y, làm từ nguyên liệu tự nhiên như dầu dừa, lá trầu không, kim ngân hoa và nghệ tươi, không có cồn, paraben và corticoid.
Tuy nhiên, tuyên bố này đúng hay sai thì không có cơ quan chức năng nào kiểm chứng vì tìm từ trang web, fanpage, group của nhãn hàng này đều không có địa chỉ nơi sản xuất, không có tên công ty, mà chỉ có số điện thoại đặt hàng của một cá nhân! Dưới chỗ quảng cáo giá tiền một tuýp kem chỉ có một tờ giấy chứng nhận kiểm nghiệm của Trung tâm Dịch vụ Phân tích thí nghiệm (một đơn vị làm dịch vụ, ai trả tiền thì kiểm nghiệm) từ Tháng Hai 2020, với địa chỉ công ty hoàn toàn khác với địa chỉ ghi trên trang web.
Một sản phẩm bôi ngoài da, ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ em, được bày bán trên nhiều sàn điện tử Lazada, Shopee, Sendo… với rất nhiều quảng cáo phóng đại, giá khá đắt (10g giá 300,000 đồng, tức $12.78) nhưng không có lý lịch rõ ràng như kem Diệp Bảo mà các bà mẹ lại cả tin mua về dùng cho con.
Ở Việt Nam hiện có rất nhiều loại thuốc uống/kem bôi… quảng cáo làm từ thảo dược, với bao bì bắt mắt… do nhiều cá nhân và đơn vị sản xuất “chui”, theo kiểu “gia truyền”, hoàn toàn nằm ngoài tầm kiểm soát của ngành y tế.
