Danh ca Pháp Christophe từng làm rung động hàng triệu con tim với những giai điệu tuyệt vời. Tên tuổi ông đã vượt qua biên giới của đất nước hình lục lăng và được nhiều người trên thế giới ngưỡng mộ, yêu mến. Thời kỳ đỉnh cao của ông là thập niên 1960-1970, khi nhiều bản tình ca bất hủ của ông, trong đó có “Main Dans La Main”, được đón nhận nồng nhiệt.
Cùng nhau, tay trong tay
Christophe sáng tác phần nhạc của “Main Dans La Main” (“Tay Trong Tay”) vào năm 1972 với thể hiện khát khao cố quên đi những đau khổ của đời thực để được sống mãi trong tình yêu. Phần lời mà ta được nghe hát từ đó đến nay là thuộc về nữ ca sĩ kiêm tác giả trẻ tuổi Léonie Lousseau (người thành danh trong làng nhạc Pháp nhờ hợp tác với nhạc sĩ Jean Claude Vannier, từ năm 1968 đến năm 1975). Với bút danh Léonie, cô không chỉ đã viết cho Christophe nhạc phẩm để đời “Main Dans La Main”, mà còn viết phần lời để sau này có bản “Goodbye, Je Reviendrai” và nhiều tác phẩm khác nữa.
Léonie Lousseau gặp Christophe qua lời giới thiệu của tác giả Jean Claude Vannier, người chuyên hòa âm cho các giọng ca ăn khách thời bấy giờ là Johnny Hallyday, Mike Brant… Khi gặp nhau, nam ca sĩ Christophe đã đánh đàn các khúc nhạc mà anh vừa sáng tác cho Léonie nghe. Cô cảm thấy rất ưng ý với giai điệu thứ nhì và chỉ cần chưa đầy mười phút cô chấp bút viết thành bài “Main Dans La Main”.
Có một chi tiết khá thú vị là, Léonie Lousseau (thật ra) đã viết phần lời cho ca khúc để nói lên tâm trạng đang yêu của bản thân mình (với nhà sản xuất Thierry Vincent). Thế nhưng, khi nghe qua, Christophe lại cảm thấy rất hứng thú như thể lời bài hát đã được viết cho riêng anh. Và nhạc phẩm này ngay lập tức đã trở thành tình khúc ăn khách của mùa hè năm 1972.
“Main Dans La Main”, giai điệu da diết thể hiện tình yêu nồng nàn, được thể hiện với ca từ rất đơn giản “Anh yêu em và anh sẽ mãi yêu em/Mối tình đầu tiên của anh/Sự âu yếm của anh, niềm vui của anh, nỗi buồn của anh/Em luôn ở trong trái tim anh”…, cùng điệp khúc chứa chan nguyện ước “Chúng ta sẽ luôn ở bên nhau như những đôi tình nhân/Chúng ta sẽ luôn nắm tay trong tay/Chúng ta sẽ luôn ở bên nhau như những đôi tình nhân/Chúng ta sẽ luôn nắm tay trong tay”…
Christophe – người dệt mộng mơ cho người yêu nhạc Pháp
Christophe (1945-2020) tên thật là Daniel Bevilacqua, có cha là người gốc Ý làm thầu khoán xây dựng. Từ rất sớm, chàng trai trẻ Daniel Bevilacqua đã bị mê hoặc bởi âm nhạc và văn hóa Mỹ. Sớm bộc lộ năng khiếu âm nhạc khi tự học guitar và chơi harmonica, cậu thành niên người Paris rất ưa thích nhạc “blues” của những người tiên phong như John Lee Hooker và Robert Johnson. Sau đó Christophe cũng chịu ảnh hưởng của làn sóng “rock’n’roll” với các ca khúc của Elvis Presley và những ca sĩ nổi tiếng khác.
Xin được nói thêm về giai thoại xung quanh nghệ danh Christophe. Thoạt đầu ông ghi âm các ca khúc của mình với nghệ danh Danny (Danny là cách gọi thân mật của Daniel, tên thật của nam ca sĩ) nhưng vào thời đó đã có một cô người mẫu kiêm ca sĩ tên là Dani. Để tránh sự nhầm lẫn, vào giờ chót, hãng đĩa quyết định đổi từ Danny thành Christophe mà không hỏi ý của nam ca sĩ.
Chỉ đến lúc tung ra nhạc phẩm “Aline” trong một đĩa đơn phát hành năm 1965 thì Christophe mới thật sự gây chấn động. Đĩa này nhanh chóng bán được một triệu bản, lọt vào đầu bảng xếp hạng suốt hè 1965. “Aline” đã vén màn cho sự xuất hiện của một danh ca lừng lẫy nước Pháp, với những tuyệt khúc tiếp theo như “Marionnettes” (1965), “J’ai entendu la mer” (1966) và “Excusez-moi Monsieur le Professeur” (1967)… Năm 1973, Christophe tung tiếp một album dậy sóng: “Les paradis perdus”… Christophe không còn là danh ca. Ông đã trở thành thần tượng…
Từ đó trở đi, sự nghiệp của Christophe thật sự cất cánh. Ông liên tục ăn khách với một loạt bài hát, trong đó tiêu biểu nhất là “Les Marionettes” (“Những Con Rối”), “Les Amoureux Qui Passent (“Những Tình Nhân Qua Đường”), “Oh Mon Amour” (“Ôi Người Yêu”), J’ai Entendu La Mer (“Thầm Nghe Sóng Biển”), “La Vie C’est Une Histoire D’amour (“Đời Là Một Chuyện Tình”).
Năm 1961, Christophe thành lập ban nhạc “Danny Baby & The Hooligans” với ảnh hưởng rất rõ trường phái Anh-Mỹ. Tuy nhiên, cuối thập niên 1960, khi hào quang đang chói lọi, thì không hiểu vì lý do gì, Christophe gần như biến mất khỏi sân khấu. Phải đến giữa thập niên 1970 ông mới quay lại thế giới âm nhạc với các tác phẩm “Les Paradis Perdus”, “Les Mots Bleus”, “Le Beau Bizarre”… và bài “Succès Fou” (ra mắt năm 1983) với khoảng 600,000 đĩa bán ra. Năm 1996, ông thể nghiệm mới với nhạc điện tử, đánh dấu sự chuyển hướng mạnh trong tư duy sáng tác, khác xa những gì từng ghi đậm dấu ấn Christophe trong thế giới tình ca.
Christophe đã nhận giải “Victoires De La Musique” (2003), giải thưởng lớn về ca khúc của “Académie Charles Cros” (2008), giải thưởng lớn về ca khúc Pháp “Grand Prix De La Chanson Française” của SACEM (Société Des Auteurs, Compositeurs Et Éditeurs De Musique). Năm 2014, ông được phong “Ordre National De La Légion D’honneur” – một tước hiệu cao quý của nước Pháp do Vua Napoléon Bonaparte ban hành năm 1802.
Cái bóng Christophe tiếp tục đổ dài vào thế kỷ 21. Năm 2002, ông tái xuất trên sân khấu lần đầu tiên sau 27 năm bằng tour lưu diễn được ủng hộ nhiệt tình. Năm 2008, ông tung ra album mới “Aimer ce que nous sommes” trong đó có sự tham gia của cây trumpet trứ danh Erik Truffaz (chuyên chơi jazz). Tour diễn 2009, với sự góp mặt của Gail Ann Dorsey (cây bass của David Bowie) và tay trống thượng thặng Carmine Apice, cũng bán sạch vé…
Năm 2013, nhân kỷ niệm 50 năm ca hát, Christophe thực hiện loạt lưu diễn nhiều nơi. Album “Paradis Retrouvé” phát hành Tháng Ba 2013 cùng chuyến lưu diễn tại Việt Nam là một phần trong tour kỷ niệm này. Trong chuyến lưu diễn ở Sài Gòn 2013, Christophe trình diễn hơn 20 ca khúc “để đời” mà không nhận thù lao, trong chương trình ca nhạc từ thiện “Christophe Live Concert” do tổ chức “Poussières de Vie” và Lãnh sự quán Pháp tổ chức với mục đích kêu gọi giúp đỡ trẻ em gặp hoàn cảnh khó khăn ở Việt Nam. Năm 2020, Christophe qua đời, để lại nhiều sự tiếc thương cho công chúng yêu nhạc.
Với người cựu trào Sài Gòn nói riêng và miền Nam nói chung, “Aline”, “Main dans la main”, “Oh mon amour”, “J’ai entendu la mer”, ”La vie c’est une histoire d’amour”… là những ca khúc rất quen thuộc của Christophe. Có thể nói thanh niên Sài Gòn trước 1975 thuộc những ca khúc này đến mức nằm lòng. “Aline” đã được bất tử hóa với lời Việt của cụ Phạm Duy mà rất nhiều thế hệ ca sĩ sau này vẫn còn hát theo. Nó cũng là một trong những tác phẩm làm nên tên tuổi của Elvis Phương, trong khi “Main dans la main” là ca khúc làm ngời sáng chất giọng Pháp tuyệt vời của một Thanh Lan quí phái thuở nào…
_____________________
_____________________
“Cho Quên Thú Đau Thương” – bài hát “gối đầu giường”
Thập niên 1960-1970, người yêu nhạc Pháp ở Sài Gòn luôn có những bản nhạc “gối đầu giường” của danh ca Christophe. Đâu đó trong những con phố vắng, tiếng đàn guitar rả rích trong đêm hòa cùng lời ca “Cho tôi quên đi nỗi u phiền cuộc đời/Cho tôi xin sống mãi trong tình yêu/Cho tôi mang đôi cánh chim chiều lạc loài/Cho tôi theo câu hát lên tuyệt vời”.
“Main Dans La Main”, được nhạc sĩ Nam Lộc chuyển ngữ lời Việt với tựa đề “Cho Quên Thú Đau Thương”, đã trở thành ký ức nhạc Pháp khó quên với nhiều người Sài Gòn, cho đến tận hôm nay. Và không chỉ “Tay trong tay”, những “Les Amoureux Qui Passent” (“Một Thời Để Yêu” – lời Việt: Nam Lộc), “Je Suis Parti” (“Biệt Khúc” – lời Việt: Vũ Xuân Hùng), “Oh! Mon Amour” (“Ôi Tình Yêu” – lời Việt: Nhật Ngân), “Mal” (“Cơn Đau Tình Ái” – lời Việt: Phạm Duy) đều gần như nằm lòng với những người thuộc thế hệ 1970. Có thể nói Christophe là một thần tượng âm nhạc trong giới trẻ nghe nhạc Sài Gòn nửa thế kỷ trước.
Nhiều giọng ca Sài Gòn thập niên 1960-1970 đã thành danh nhờ nhạc Pháp, trong đó có không ít người hát những ca khúc nổi tiếng của Christophe. Nhạc Pháp cùng những tình ca của Christophe đã định danh tên tuổi ca sĩ Elvis Phương trước khi anh hát nhạc Việt. Thanh Lan, Ngọc Lan, Khánh Hà cũng thể hiện nhiều ca khúc của Christophe rất thành công. Elvis Phương, người hát rất thành công nhiều nhạc phẩm của Christophe, từng tâm sự, một trong những ca khúc của Christophe mà mình thích nhất là “Cho Quên Thú Đau Thương” (Main Dans La Main). Còn nhạc sĩ Vũ Xuân Hùng kể rằng, từ 1965-1975, nói đến nhạc Pháp ở Sài Gòn thì giới trẻ gần như chỉ nhắc đến các tác phẩm của Christophe.
Nhạc Christophe rất “tình”. Nó luôn đem đến cảm xúc lạ thường. Thử tưởng tượng ở một quán cà phê, ngồi nhìn ra khung cửa kính trong một buổi sáng mờ làn sương sớm, nơi dậy lên và đặc quánh mùi hương từ tách cà phê phin tỏa ấm, có một chiếc loa thùng in dấu thời gian bập bùng âm thanh ngày xa cũ, chúng ta nghe lại tình ca “Main Dans La Main”. Chắc chắn, nó sẽ kéo ta trở về về một khung trời lãng mạn đã xa, thật xa… Với nhiều người thích hoài niệm quá khứ và dĩ vãng tình yêu, có lẽ Christophe đã, đang và sẽ mãi được nhớ…
____________
Cho Quên Thú Đau Thương (Main Dans La Main) qua giọng ca Thanh Lan
