Những ai mê phim ảnh, từng chú mục theo dõi lễ trao giải Oscar chắc đã có những giây phút bực tức và buồn, chẳng hạn như khi Saving Private Ryan “bị cướp” mất giải Phim xuất sắc nhất (về phim Shakespeare in Love) hoặc khi 1917 đành nhường tượng vàng Phim xuất sắc nhất cho Parasites. Bên hạng mục Nữ diễn viên xuất sắc nhất cũng vậy.
Ngược dòng thời gian trở về đêm trao giải Oscar lần thứ 85 (24 Tháng Hai 2013), khán giả hồi hộp theo dõi xem ai sẽ được vinh dự nhận Oscar Nữ diễn viên xuất sắc nhất. Trong năm người đẹp tài hoa được đề cử, gồm Emmanuelle Riva (người Pháp, phim Amour); Jennifer Lawrence (phim Silver Linings Playbook); Naomi Watts (người Úc, phim The Impossible); Quvenzhané Wallis (sinh năm 2003, phim Beast of the Southern Wild) thì Jessica Chastain được cho là nặng ký nhất. Vì cô là “người hùng” trong phim Zero Dark Thirty của nữ đạo diễn Kathryn Bigelow thực hiện, mô tả chi tiết cuộc đột kích vào khu nhà yên ắng ở Pakistan và tiêu diệt Osama Bin Laden, trùm khủng bố Al Qaeda.
Thế nhưng kết quả không làm cho họ vui mừng, dù tượng vàng được trao cho tài năng trẻ Jennifer Lawrence cũng rất xứng đáng. Khán giả buồn cho Jessica Chastain và buồn cho Kathryn Bigelow. Nhưng đời diễn viên là thế, đối với nhiều nghệ sĩ, nội việc được đề cử, tiến rất gần đến bên hào quang phát tỏa ra từ cái tượng mạ vàng có tên gọi là Oscar đã là vinh dự lắm rồi.
Và riêng Jessica Chastain thì cũng đã “quen” bị hụt mất niềm vui. Trước đó một năm, cô cũng đã được giới phê bình ca ngợi với phim The Help, thủ vai người phụ nữ da trắng sống ở tiểu bang miền Nam mà đối xử rất nhân ái với cô giúp việc người da đen trong một nước Mỹ thời mà kỳ thị màu da còn thể hiện rất rõ trong cuộc sống hàng ngày. Vậy mà cũng bị tuột mất tượng vàng Oscar. Vậy ở đêm trao giải Oscar lần thứ 94 Tháng Ba 2022 tới đây, liệu Jessica Chastain có cơ may ôm Oscar về nhà hay không?
KIÊN TRÌ LÀ ĐỨC TÍNH QUÝ Ở KINH ĐÔ ĐIỆN ẢNH
Nếu như tình báo Mỹ đã kiên trì suốt 10 năm dò la đủ mọi nguồn thông tin rồi mới tiêu diệt được Osama Bin Laden, nội dung bộ phim mà Jessica Chastain thể hiện trong Zero Dark Thirty, thì cá nhân cô cũng rất kiên trì. Năm 2000, lần đầu tiên cô đào Mỹ này biết đến Tammy Faye Bakker, vợ nhà truyền giáo nổi tiếng Jim Bakker, là khi xem phim tài liệu The Eyes of Tammy Faye. Năm ấy, cô còn là kẻ vô danh trong làng diễn viên điện ảnh Mỹ nên ý tưởng chọn mua quyền chuyển thể phim tài liệu ấy thành phim truyện dựa vào nhân vật có thật để rồi không chỉ diễn chính mà còn phụ trách sản xuất phim thực là một việc làm điên rồ, không tưởng.
“Hồi ấy, tôi khác bây giờ nhiều lắm, xem phim chỉ để giải trí” – Jessica Chastain tâm sự. Nhưng năm 2012, trong thời gian thực hành chuyến du hành quảng bá cho phim Zero Dark Thirty, cô đã xem lại phim tài liệu ấy. “Với tâm trạng của một Maya (tên nữ nhân viên CIA trong Zero Dark Thirty) đeo đuổi công cuộc truy lùng trùm khủng bố còn in đậm trong tâm trí, tôi đã phát hiện sự kiên trì và tính lạc quan vượt qua mọi gièm pha, khinh khi rất đáng nể phục nơi bà Bakker. Bà có tấm lòng bao dung, tha thứ cho mọi người khích bác mình. Cần nhớ rằng ngay từ năm 1985 bà đã là nhà truyền giáo đầu tiên có đủ can đảm và liều lĩnh phỏng vấn một người nam đồng tính luyến ái bị bệnh AIDS, vào cái thời mà sự khác biệt về lối sống tình dục và căn bệnh này bị xã hội lên án cùng cực! Tôi đã rất xúc động”.
Sau khi phim Zero Dark Thirty đã nguôi dần trong dư luận, người ta thấy cô ngồi cùng bàn làm việc với ê-kíp sản xuất và đạo diễn phim tài liệu đã phát năm 2000. Đó là Fenton Bailey và Randy Barbato. “Khi nghe tôi đề nghị chuyển phim tài tiệu của họ thành phim truyện, họ đã trố mắt thật to vì quá ngạc nhiên” – Jessica kể.
Cuối cùng cô cũng được như ý, nhưng không hề vội vàng bấm máy ngay mà từ từ phát triển kịch bản, chọn lựa đạo diễn, ướm vai nào cho diễn viên nào… và quan trọng hơn là trải qua rất nhiều thời gian xem tất cả những thước phim của Bailey và Barbato thu hình bà Bakker vốn chưa được ráp vào phim tài liệu năm xưa. Cô cũng đọc thêm rất nhiều sách của bà Bakker, nhớ những lời bà thường cầu nguyện, nghe các băng từ ghi âm những phát biểu của bà. Và cô còn tập hát sao cho thật giống cách bà thường hát. Bảy năm trôi qua!
“Tôi cũng không tin rằng mình đã kiên trì suốt thời gian ấy và cũng vẫn chưa làm được gì. Tôi vẫn muốn có thêm thời gian nghiên cứu thì một hôm nọ David Greenbaum (Chủ tịch hãng Searchlight Pictures) gọi điện nói nếu tôi không tiến hành làm thì hãng phim sẽ đành phải rút lui khỏi dự án. Không còn chần chừ được nữa, tôi phải làm thôi”.
Nay với The Eyes of Tammy Faye, giới thưởng ngoạn phim tiểu sử nhân vật được dịp xem Jessica Chastain tài tình đến cỡ nào và càng thích thú hơn khi biết cô đã kiên trì đến chừng nào: Mỗi sáng ngồi vào bàn trang điểm, hóa trang đến tám tiếng để biến mình thành bà Tammy Faye Bakker trên các thước phim! Vừa đóng chính vai nhân vật từ khi còn trẻ đến khi 68 tuổi, không hề có người đóng thế vai, vừa sản xuất phim, cô nghệ sĩ này không hề đùa khi làm phim.
XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC THƯỞNG
Nếu sắp tới đây Jessica Chastain, 44 tuổi, được các viện sĩ Viện hàn lâm điện ảnh Mỹ dành cho một chỗ vào cuộc đua Oscar nhờ phim The Eyes of Tammy Faye thì đây sẽ là lần thứ ba cô được đề cử giải Oscar. Với vai diễn này, cô đã được đề cử giải Chọn lựa của các nhà phê bình 2022 (Critics’ Choice Awards; thuộc Hiệp hội các nhà phê bình phim ảnh Mỹ), hạng mục nữ diễn viên xuất sắc nhất (chương trình trao giải này dự kiến tổ chức ngày 9 Tháng Một 2022 nhưng do dịch bệnh bùng phát nên bị hoãn và ban tổ chức vẫn chưa chọn được ngày thay thế).
Jessica từng đoạt giải này cách nay 11 năm với Zero Dark Thirty nên nếu cô lại chiến thắng thì sẽ trở thành hội viên câu lạc bộ những quý cô diễn viên đã hai lần đoạt Critics’ Choice Awards, gồm toàn những ngôi sao lừng danh thế giới: Cate Blanchett (với “Elizabeth” và “Blue Jasmine”; sau đó đoạt Oscar nữ vai phụ với “Blue Jasmine”); Frances McDormand (với “Fargo” và “Three Billboards Outside Ebbing, Missouri”; và đoạt Oscar nữ vai chính với cả hai phim này); Julianne Moore (với “Far From Heaven” và “Still Alice”; đoạt Oscar với “Still Alice”); Natalie Portman (với “Black Swan” và “Jackie”; đoạt Oscar với “Black Swan”) và Hilary Swank (với “Boys don’t cry” và “Million Dollar Baby”; đoạt hai Oscar với hai phim này). Cứ theo khuôn mẫu này rất có nhiều khả năng Oscar 2022 Nữ diễn viên xuất sắc nhất thuộc về Jessica Chastain.
Các đối thủ của Jessica trong cuộc đua giải Critics’ Choice Awards và có thể cũng sẽ là trong cuộc đua Oscar 2022 là Olivia Colman (The Lost daughter); Kristen Stewart (Spencer); Lady Gaga (House of Gucci); Alana Haim (Licorice Pizza); Nicole Kidman (Being the Ricardos).
NHỮNG PHIM HAY NHẤT CỦA JESSICA CHASTAIN
“Cuộc sống thời trước đây khác lắm, không bận bịu như bây giờ” – Jessica nói. Mà cô bận thật, vừa lo trả lời phỏng vấn của giới báo chí vừa lo các công đoạn tiền sản xuất cho một dự án phim mới, cũng là phim tiểu sử nhân vật mà nhân vật ấy cũng có tên là Tammy. Đó là phim George and Tammy, về tài năng lớn của nhạc country Mỹ: Tammy Wynette!
Cách nay 11 năm, Jessica Chastain như từ hư vô bỗng xuất hiện và gây chú ý với tổng cộng năm phim truyện, mà trong đó có hai phim được đề cử Oscar 2012 Phim xuất sắc nhất là The Help và The Tree of Life. Thực ra cô nàng đã kiên trì theo đuổi nghề diễn xuất từ khi còn rất trẻ, đã diễn trong vài vở kịch và từng là sinh viên của trường danh tiếng Juilliard School. “Tôi đã chật vật suốt thời gian dài, từ từ leo lên từng bước để được như ngày nay” – cô từng tâm sự như vậy vào năm 2017 khi trả lời phỏng vấn nhật báo New York Times. Đó là sau khi đã được làm việc cạnh những nhà làm phim lừng danh thế giới Terrence Malick, Kathryn Bigelow, J.C. Chandor, Aaron Sorkin, Christopher Nolan và Ridley Scott.
* MISS JULIE (2014): đạo diễn Liv Ullman, đóng cùng Colin Farrell, Samantha Morton.
* CRIMSON PEAK (2015) của đạo diễn Guillermo del Toro, diễn cùng Mia Wasikowska, Tom Hiddleston, Charlie Hunnam.
* CORIOLANUS (2011) của đạo diễn Ralph Fiennes, diễn cùng Ralph Fiennes, Gerard Butler, Vanessa Redgrave.
* THE EYES OF TAMMY FAYE (2021) của đạo diễn Michael Showalter, đóng với Andrew Garfield.
* THE MARTIAN (2015) của đạo diễn Ridley Scott, diễn với Matt Damon, Kristen Wiig, Jeff Daniels.
* INTERSTELLAR (2014) của đạo diễn Christopher Nolan, diễn với Matthew McConaughey, Anne Hathaway, Ellen Burstyn.
* TAKE SHELTER (2011) của đạo diễn Jeff Nichols, diễn với Shea Whigham.
* THE TREE OF LIFE (2011) của đạo diễn Terrence Malick, diễn với Brad Pitt, Sean Penn, Fiona Shaw.
* MISS SLOANE (2016) của đạo diễn John Madden, đóng với Mark Strong.
* MOLLY’S GAME (2017) của đạo diễn Aaron Sorkin, đóng với Idris Elba, Kevin Costner, Michael Cera.
* THE HELP (2011) của đạo diễn Tate Taylor, đóng với Emma Stone, Viola Davis, Octavia Spencer.
* A MOST VIOLENT YEAR (2014) của đạo diễn J.C. Chandor, đóng với Oscar Isaac, David Oyelowo, Jerry Adler.
* ZERO DARK THIRTY (2012) của đạo diễn Kathryn Bigelow, đóng với Chris Pratt, Kyle Chandler, Jennifer Ehle.
