Nếu bản “My Way” của nhạc sĩ kiêm ca sĩ Paul Anka là những dòng tự sự về cuộc đời của một người đàn ông tuổi xế chiều đã có những tháng ngày sống không hổ danh bằng con đường riêng của bản thân, thì đó cũng chính là lời tâm sự của nhạc sĩ Nam Lộc trong phiên bản tiếng Việt có tựa đề “Dòng Đời”.
Ít có giai điệu nào tạo nhiều cảm xúc dâng trào như bản “My Way”, với các nốt nhạc dần dần được nâng lên, chất chứa nỗi niềm của một người đàn ông ở độ tuổi hoàng hôn, khi người đàn ông hồi tưởng về quãng đường đời nhiều thăng trầm mà mình đã trải qua.
Bằng cách riêng, người đàn ông đã vượt qua những khúc quanh gập ghềnh của cuộc đời, sống hết mình với nghị lực và tình yêu cuộc sống. Những ai đã từng trải qua nhiều thăng trầm như người đàn ông trong bài hát này thì càng thấm thía ý nghĩa của từng lời trong bài hát “My Way”.
“My Way” của Paul Anka
Năm 1968, Frank Sinatra nhận thấy dòng nhạc Rock & Roll không còn hợp thời nữa và ông muốn chuyển sang hát dòng nhạc mới mẻ hơn. Chính vì vậy mà Paul Anka đã viết lời cho bản “My Way” theo yêu cầu của danh ca Frank Sinatra.
Paul Anka đã sử dụng giai điệu từ nguyên bản tiếng Pháp “Comme d’habitude” để viết “My Way” với thể loại nhạc Pop, âm giai Rê trưởng, trong quãng giọng G2 – E4 (Sòn – Mí), nhịp độ 76 bpm/phút.
Xin nói thêm về nguyên bản tiếng Pháp. Bản “Comme d’habitude” là sáng tác của nhạc sĩ Jacques Revaux và nhà soạn nhạc Gilles Thibaut hồi năm 1967. Hai ông viết bản nhạc này có nội dung theo yêu cầu của nam ca sĩ Claude François. Claude François phát hành bản thâu âm hồi năm 1968 nhưng không gặt hái được thành công, vì lời bài hát đẫm nước mắt về một chuyện tình tan vỡ.
Frank Sinatra thâu âm bản “My Way” chỉ trong một lần, và phát hành hồi năm 1969. “My Way” trở nên ăn khách và giành được danh hiệu đĩa bạch kim tại Anh.
“My Way” nằm trong Top 40 suốt 75 tuần từ Tháng Tư 1969 đến Tháng Chín 1971, một hiện tượng trong ngành âm nhạc chưa từng xảy ra, cho thấy thể loại nhạc Pop rất được ưa chuộng vào thời điểm đó. Bản “My Way” đã trở thành bài hát tiêu biểu trong sự nghiệp của Frank Sinatra.
Giai điệu và ca từ mang tính chất hoài niệm được Frank Sinatra thổi hồn vào bằng chất giọng chậm rãi, trầm ấm của người đàn ông từng trải, truyền cho người nghe cảm xúc thư thái, yên bình.
Những năm tháng cuối đời đã đến,
Cũng là lúc tôi đang đối diện với quỹ thời gian ngắn ngủi còn lại.
Giờ đây tôi chân thành chia sẻ chuyện đời tôi,
Về những gì tôi đã từng nếm trải.
Tôi đã sống hết mình,
Tôi đã trải qua bao thăng trầm trong dòng đời,
Tôi đã sống theo cách riêng của bản thân.
Tuy nhiên, tôi cũng có một vài hối tiếc vụn vặt,
Mà đáng nói nhất là tôi đã thực hiện được các mong muốn,
và vượt qua tất cả các khó khăn trong cuộc sống.
Tôi lập kế hoạch hoạt động theo từng giai đoạn của đời người,
Thận trọng hành động trên đường đời,
Tôi đã sống theo cách riêng của bản thân.
Rồi có những lúc, tôi đã nỗ lực quá sức,
Nhưng mọi thách thức đều được chinh phục,
Tôi đã dám đương đầu với thử thách để đứng lên làm người đúng nghĩa.
Tôi dành trọn trái tim để yêu, để cười và để khóc,
Tôi đã trải qua những mất mát, và khi nước mắt đã chảy ngược vào tim,
Tôi nhận thấy rằng đó là các thử thách cho kiếp người.
Khi nghĩ lại những gì tôi đã làm, tôi không hổ thẹn với bất cứ điều gì,
Vì tôi đã không làm xằng bậy mà chỉ thực hiện theo cách riêng của mình.
Một người đàn ông sẽ không đáng mặt nam nhi khi không được là chính mình,
Không dám nói lên những điều bất công trong cuộc sống mà chỉ nói lên những lời nịnh bợ,
Tôi chấp nhận chiến đấu với những bất công bằng cách riêng của bản thân.
Kể từ đó, “My Way” đã trở thành bản nhạc quy chuẩn để thử thách các giọng ca trong các chương trình tuyển chọn giọng ca hay trên thế giới. Đồng thời, có rất nhiều bản cover của nhiều ca sĩ mà trong đó nổi bật là bản cover của danh ca Elvis Presley.
Bản cover của danh ca Elvis Presley có tiếng đệm sâu lắng của đàn violin và piano xuyên suốt bài hát, rồi sau đó khi nam ca sĩ hát các note nhạc cao, âm thanh dồn dập của tiếng trống đã nâng cảm xúc cho khán thính giả.
Tiếp đó là bản cover “My Way” mang phong cách Rock sôi động của Miley Cyrus khi cô khuấy động sân khấu trong buổi chúc mừng danh hài Bill Murray nhận giải thưởng Mark Twain về hài kịch, tổ chức tại Trung tâm Biểu diễn nghệ thuật John F Kennedy hồi năm 2016.
… “Dòng Đời” của nhạc sĩ Nam Lộc
Khi còn ở Việt Nam, nhạc sĩ Nam Lộc từng viết lời Việt cho bản “My Way” mà kênh YouTube mang tên cố ca sĩ Ngọc Lan đã đăng tải với tựa đề là “Đường Đời”.
Sau này, khi sang Hoa Kỳ, nhạc sĩ Nam Lộc đã dịch bản “My Way” sang tiếng Việt với tựa đề là “Dòng Đời” như ông bộc bạch trong buổi họp mặt tại câu lạc bộ “Fountain Valley Guitar Club” vào ngày 26 Tháng Tư 2023 rằng: “Bài Dòng Đời, thực ra tôi đã viết lời Việt từ ở bên Việt Nam. Cô Ngọc Lan và nhiều người hát lắm, cô Thanh Lan hát. Đến khi trung tâm ASIA muốn thâu lại bài này thì tôi có nói là cho phép tôi được dịch lại nguyên bản của tác giả Paul Anka, và tôi cũng lạm dụng cái tâm sự của ông, những lời mà ông đã viết để chuyển thành cái tâm sự của chính mình” (nguyên văn phát biểu của nhạc sĩ Nam Lộc từ mốc thời gian 2:46 – 3:10).
Cũng theo video clip trên, nhạc sĩ Nam Lộc chia sẻ ở phần đầu rằng ông sẽ buông tất cả ở tuổi 80 sau khi ông đạt được những giấc mơ, những điều ông muốn làm với tâm thế hướng về những người chiến hữu của ông, đặc biệt là những người thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa bất hạnh.
Nhóm thứ hai mà nhạc sĩ Nam Lộc luôn nghĩ đến là những người tỵ nạn thiếu may mắn còn sót lại bên Thái Lan.
Có thể nói rằng bản “Dòng Đời” mang tâm tư của một người đàn ông sống vì chính nghĩa vì vậy mà giọng hát của nam ca sĩ Nguyên Khang đem lại cho khán thính giả nhiều cảm xúc nhất. Nam ca sĩ này có chất giọng trầm ấm, từ tốn và vẻ điềm tĩnh của người đàn ông từng trải, anh nhả từ mượt mà nhưng vẫn vang rền trong tiếng nhạc dâng trào của dàn nhạc giao hưởng.
Cái hay của Nguyên Khang là không sử dụng kỹ thuật nhấn nhá quá đà để thể hiện nội lực (so với một nam ca sĩ hải ngoại khác mà tôi không tiện nêu tên) mà nội lực đến từ chất giọng của anh xuyên suốt qua bài hát.
Vì nếu quá chú trọng cách nhấn nhá ca từ thì sẽ không khiến cho khán thính giả cảm nhận được dòng hồi tưởng đang tuôn trào. Hay hơn nữa, ca sĩ Nguyên Khang đã thể hiện đầy đủ cái hồn của nội dung bài hát với nét mặt suy tư hướng nội, nên mang lại cho khán thính giả cảm xúc trọn vẹn khi thưởng thức phiên bản tiếng Việt của nhạc sĩ Nam Lộc:
Đời tôi và bao nổi trôi,
Ngồi trong thời gian dần khuất nơi chân trời.
Bạn ơi buồn vui sầu bi,
Tình đến rồi đi,
Có những lần ướt mi,
Rồi bao hào quang chói chang ở trên thế gian,
Tôi cũng từng bước qua biết bao và có biết bao đời tôi đã bước qua.
Giờ đây nhìn tháng ngày qua,
Đời lững lờ trôi đôi lúc tôi sai lầm.
Dù cho dù tôi chỉ mong được mang niềm vui đến với cùng thế nhân,
Bạn ơi thời gian vút qua, nếu có lầm lỗi chi, xin mong được thứ tha,
Biết bao và có biết bao, điều xin hãy thứ tha.
Nhìn lại thời gian, bước chân dọc ngang,
Cuộc đời cho tôi đắng cay lầm than.
Nhiều khi cố nuốt, nhiều lúc lặng im,
Để nghe tiếng nói đến từ trái tim.
Dù bao thách đố, vẫn đứng hiên ngang,
Đường tôi vẫn cứ đi.
Tình yêu niềm vui sầu rơi,
Tràn dâng đầy vơi, khi thắng khi thua người.
Và khi lệ không còn rơi,
Đời như cuộc chơi, cứ ngỡ đùa giỡn thôi.
Giờ đây dù ai có khen, có trách gì nữa đi,
Cũng xin được khắc ghi,
Với tôi chẳng hối tiếc chi, đường tôi vẫn cứ đi.
Dòng đời trôi qua, biết bao đổi thay,
Nhưng tôi vẫn mãi, vẫn luôn là tôi,
Vì tôi đã sống với chính con tim,
Dù cho phút cuối có đến với tôi,
Thì xin nhắm mắt, theo áng mây trôi,
Đời như chiếc lá rơi…
Đường tôi đã bước qua…
Bản “My Way” và “Dòng Đời” không chỉ vấn vương trong ký ức của khán thính giả qua tiếng hát của các danh ca ngoại quốc từ xưa đến nay và qua giọng ca truyền cảm của nam ca sĩ Nguyên Khang, mà còn dành cho bất cứ ai đã và đang có một cuộc sống tích cực, dù trải qua nhiều sóng gió cuộc đời nhưng vẫn biết giúp đỡ tha nhân, đều có thể tự hào ca vang hai bài hát này.
