Nguyên đơn cáo buộc rằng các nhà sản xuất, xuất khẩu mặt hàng ống thép của Việt Nam đã nhập thép nguyên liệu từ Trung Quốc sau đó hoàn thiện và xuất khẩu sang Mỹ.
Theo VNExpress, Cục Phòng vệ thương mại cho biết, các sản phẩm được Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đề cập là ống thép dạng vuông/chữ nhật và ống thép carbon dạng tròn có đường hàn, chủ yếu thuộc mã HS 7306.61 và 7306.30 – nhập khẩu từ Việt Nam.
Nguyên đơn gồm các doanh nghiệp sản xuất ống thép lớn tại Mỹ như Nucor Corporation, Bull Moose Tube, Maruichi Steel Corporation… Các doanh nghiệp này cáo buộc Việt Nam nhập khẩu thép cán nóng từ Trung Quốc và Hàn Quốc, là nguyên liệu chính để sản xuất ra ống thép, sau đó gia công, chế biến đơn giản thành ống thép và xuất sang Mỹ. Động thái trên nhằm lẩn tránh thuế phòng vệ thương mại tương ứng mà Mỹ đang áp dụng với Trung Quốc, Hàn Quốc.
Mỹ đã áp thuế chống bán phá giá ống thép dạng vuông/chữ nhật và ống thép carbon dạng tròn có đường hàn, nhập từ Trung Quốc với mức lần lượt là hơn 69-86% và 249-265%; áp thuế chống trợ cấp là 30-616% và 2,2- 201% từ năm 2008. Với Hàn Quốc, mức thuế chống bán phá giá ống thép carbon dạng tròn được Mỹ áp là 4,91-11,63% từ 1992.
Theo dữ liệu của Ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (ITC), trong năm ngoái, tổng giá trị xuất khẩu các sản phẩm bị đề nghị điều tra của Việt Nam sang Mỹ khoảng $57,6 triệu.
Cafeland.vn cho biết cụ thể thêm, với ống thép cacbon hàn tròn, sản phẩm này bị yêu cầu điều tra lẩn tránh thuế. Theo đó, một số công ty của Mỹ đã đệ đơn yêu cầu DOC (Hoa Kỳ) điều tra về hành vi gian lận để xác định xem ống thép cacbon hàn tròn được hoàn thiện tại Việt Nam sử dụng thép cán nóng (HRS) được sản xuất tại Trung Quốc có đang lách thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp hay không.
Họ cho rằng, sản phẩm ống thép cacbon hàn tròn nhập khẩu từ Việt Nam là cùng loại với sản phẩm bị đánh thuế của Trung Quốc. Các công ty Việt Nam nhập khẩu HRS từ các quốc gia khác để chế biến tiếp thành các sản phẩm thép hạ nguồn vì năng lực sản xuất HRS hạn chế hoặc không đủ.
Được biết, các công ty xuất khẩu ống thép cacbon hàn tròn từ Việt Nam sang Hoa Kỳ là SeAH Vina, Tập đoàn Hòa Phát và Posco. Tương tự, một số ống thép hàn tròn không hợp kim của Việt Nam cũng yêu cầu điều tra lẩn tránh thuế. Nguyên đơn cáo buộc rằng các nhà sản xuất, xuất khẩu của Việt Nam đã thép cuộn cán nóng HRC sản xuất ở Hàn Quốc, sau đó chế biến thành sản phẩm hạ nguồn rồi xuất khẩu sang Mỹ.
Ngoài ra, ống thép hình chữ nhật thành nhẹ có nguồn gốc từ Việt Nam cũng bị điều tra tránh thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp.
Dự kiến sau 30 ngày xem xét, DOC sẽ có thông báo chính thức quyết định khởi xướng điều tra vào cuối tháng 6/2022. Nếu vụ việc được khởi xướng, thông thường kết luận cuối cùng sẽ được ban hành trong vòng 300 ngày kể từ khi khởi xướng.
Cục Phòng vệ thương mại cũng khuyến nghị các doanh nghiệp thép chủ động rà soát các hoạt động xuất khẩu các sản phẩm ống thép bị điều tra sang Mỹ. Cần nghiên cứu, tìm hiểu quy định, trình tự thủ tục điều tra chống lẩn tránh thuế cũng như phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra trong suốt quá trình của vụ việc để nhận được sự hỗ trợ kịp thời, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
Gần đây, Bộ Công Thương Việt Nam cũng lưu ý về số vụ việc liên quan đến phòng vệ thương mại tăng nhanh. Hết quý I/2022, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đã là đối tượng của 212 vụ điều tra phòng vệ thương mại của nước ngoài. Trong đó, các vụ việc điều tra chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại chiếm 25 vụ và có xu hướng gia tăng trong bối cảnh xung đột thương mại Mỹ-Trung và khi Việt Nam tham gia nhiều FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA.
Việc bị nước ngoài điều tra lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại, gian lận xuất xứ và chuyển tải bất hợp pháp sẽ dẫn tới những tác động tiêu cực với các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu chân chính Việt Nam. Đồng thời, điều này cũng làm giảm sức cạnh tranh của cả nền kinh tế trong bối cảnh Việt Nam đang tham gia hàng loạt FTA có yêu cầu cao về xuất xứ.
