Vụ án Tân Hoàng Minh là một vụ điển hình về hiện tượng doanh nghiệp phát hành trái phiếu “chui” không qua Sở Giao dịch Chứng khoán nhằm huy động vốn nhưng không bảo đảm an toàn chi trả cho nhà đầu tư.
Ngày 5 Tháng Tư, công an Cộng sản Việt Nam đã cho bắt Đỗ Anh Dũng, Chủ tịch Hội đồng Quản Trị kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Tân Hoàng Minh cùng con trai là Đỗ Hoàng Việt và bốn người khác với tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Ba công ty con của Tân Hoàng Minh đã phát hành 10,300 tỷ đồng trái phiếu tương đương $447.8 triệu.
Trước áp lực đòi tiền của nhà đầu tư, Tân Hoàng Minh cho biết họ đã chuyển 2,100 tỷ đồng, tương đương $91.3 triệu vào tài khoản của Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) của Bộ Công an tại Kho bạc Nhà nước để hoàn trả lại cho nhà đầu tư, và hai lần gửi công văn cho C03 đề xuất phương án chi trả, nhưng đến nay phía công an chưa phản hồi.
Về phần nhà đầu tư thì cho đến nay, họ chưa nhận được đồng nào từ khoản $91.3 triệu mà Tân Hoàng Minh đã chuyển vào tài khoản của công an.
Trả lời việc này, chiều ngày 30 Tháng Sáu, ông Nguyễn Văn Thành, Thiếu tướng, Cục phó C03 cho biết, các bị hại đến khai báo và xuất trình chứng từ chưa đầy đủ, ước tính mới khoảng 50%. Bởi vậy, C03 đang tiếp tục điều tra để xác minh số lượng nhà đầu tư bị thiệt hại, cũng như số tiền.
Ông Thành nói rằng “Vụ án này thuộc diện Ban chỉ đạo Trung ương về tham nhũng, tiêu cực chỉ đạo nên C03 tuân thủ tuyệt đối đường lối”.
Nhiều năm gần đây, thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam được đánh giá là hỗn loạn. Những doanh nghiệp không bảo đảm “sức khỏe tài chính” vẫn được phát hành trái phiếu để huy động vốn. Hình thức phát hành này không được niêm yết trên các sàn giao dịch chứng khoán nhưng nó được chào bán qua các đại lý bảo lãnh. Vì thế những doanh nghiệp “Ba Không” là: “Không tài sản bảo đảm, không xếp hạng tín nhiệm, không bảo lãnh thanh toán” vẫn chui được qua khe hở này phát hành trái phiếu gây nên rủi ro lớn cho nhà đầu tư.
Tân Hoàng Minh là một trong những doanh nghiệp “Ba Không” như vậy. Tân Hoàng Minh đã huy động của dân $447.8 triệu nhưng mới trả được $91.3 triệu còn lại $356.6 triệu. Cho nên Tân Hoàng Minh bị quy kết tội cưỡng đoạt $356.6 triệu.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang rất rối ren, nền tảng pháp lý đầy lỗ hổng đã để lọt lưới nhiều doanh nghiệp yếu kém phát hành trái phiếu hốt tiền nhà đầu tư. Doanh nghiệp yếu kém thì khả năng trả nợ không cao mà vụ Tân Hoàng Minh là tấm gương rõ ràng nhất.
