Bếp gas có liên quan đến nhiều vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là chứng bệnh hen suyễn ở trẻ em, nhưng liệu có cấm được mọi người sử dụng bếp gas?
Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Hoa Kỳ (U.S. Consumer Product Safety Commission – USCPSC) đang xem xét lệnh cấm sử dụng các loại bếp gas trên toàn quốc, để phản ứng với việc ngày càng có nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy bếp gas có liên quan đến nhiều vấn đề về sức khỏe, đặc biệt là chứng bệnh hen suyễn ở trẻ em.
Bếp gas gây hại
Tuần trước, một nghiên cứu trên Tạp chí Quốc tế về Nghiên cứu Môi trường và Sức khỏe Cộng đồng (International Journal of Environmental Research and Public Health) kết luận: “Bếp gas được sử dụng trong khoảng 40% gia đình Mỹ là nguyên nhân của 12.7% trường hợp hen suyễn ở trẻ em Mỹ. Tính chung, nghiên cứu cho thấy, bếp gas đã làm cho 650,000 trẻ em Mỹ bị chứng bệnh này”.
“Đây là một mối nguy tiềm ẩn – Richard Trumka Jr., ủy viên USCPSC, nói với Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn,” Mọi lựa chọn đều nằm trên bàn. Trên tinh thần chung, tất cả các sản phẩm không bảo đảm an toàn phải bị cấm!”.
USCPSC sẽ bắt đầu tổ chức lấy ý kiến công chúng vào mùa đông này trước khi cân nhắc các hạn chế đối với khí thải từ bếp gas được cho là có hại cho sức khỏe con người.
Brady Seals, đồng tác giả của nghiên cứu và là người quản lý “các tòa nhà không carbon” tại tổ chức tư vấn chính sách năng lượng RMI nói với Yahoo News: “Khi bếp gas được bật và cháy ở nhiệt độ nóng như thế nó sẽ giải phóng một số chất gây ô nhiễm không khí như carbon monoxide, nitơ dioxide (NO2) cùng với những thứ khác. NO2 là chất gây kích ứng đường hô hấp đã biết. Năm 2016, EPA cảnh báo việc tiếp xúc với NO2 chỉ trong thời gian ngắn cũng đủ gây ra các biến chứng về hô hấp như lên cơn hen suyễn”.
Sự nguy hiểm của việc sử dụng bếp gas đã được biết đến từ lâu. Năm 2013, một phân tích tổng hợp được công bố trên Tạp chí Dịch tễ học (Journal of Epidemiology) cho thấy trẻ em sống trong nhà có bếp gas có khả năng mắc các triệu chứng hen suyễn cao hơn 42% so với những trẻ sống trong nhà dùng bếp điện hay lò nướng và 24% có nhiều nguy cơ bị hen suyễn suốt đời. “Nấu ăn bằng bếp gas ngoài việc phát sinh khí thải NO2 còn tung ra các hạt nhỏ gọi là PM2.5 vào không khí. Cả hai đều là chất kích thích phổi. NO2 có liên quan đáng kể đến bệnh hen suyễn ở trẻ em,” bác sĩ Wynne Armand tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts cảnh báo vào Tháng Chín trên tạp san Harvard Health Publishing. “Chỉ riêng năm 2019 đã có gần hai triệu trường hợp mắc bệnh hen suyễn mới ở trẻ em trên toàn thế giới được cho là do ô nhiễm loại khí thải này”.
Cấm không dễ
Trước những cảnh báo, Tháng Mười Hai năm ngoái, Thượng nghị sĩ Cory Booker (Dân chủ-New Jersey) và dân biểu Don Beyer (Dân chủ-Virginia) gửi một lá thư có chữ ký của 18 nhà lập pháp Dân chủ đến Chủ tịch Ủy ban An toàn Sản phẩm Tiêu dùng Alexander Hoehn-Saric để yêu cầu cơ quan này thực hiện các bước đi cần thiết nhằm hạn chế những nguy cơ do bếp gas gây ra, đặc biệt đối với người Mỹ có thu nhập thấp. Ngày thứ Hai, 9 Tháng Một, Thượng nghị sĩ Ted Cruz (Cộng hoà-Texas) đã đưa ra bản xem trước về trận chiến có thể xảy ra nếu việc lấy ý kiến về cấm bếp gas được khởi động .
“Những khí thải từ bếp gas sẽ tạo ra gánh nặng tích lũy về mặt sức khoẻ cho các gia đình vốn đã phải tiếp xúc cao với không khí ô nhiễm cả trong nhà lẫn ngoài trời. Thống kê cho thấy các hộ gia đình da đen, Mỹ Latinh và thu nhập thấp dễ bị ô nhiễm không khí hơn vì phải sống trong những ngôi nhà nhỏ với hệ thống thông gió kém, hỏng hóc, nấm mốc, khói bụi, khói thuốc thụ động, bụi chì, sâu bệnh và các vấn đề khác,” bức thư nêu rõ.
Sử dụng máy hút mùi thông gió của bếp giúp giảm đáng kể rủi ro sức khỏe của bếp gas và lò nướng, nhưng nhiều gia đình nghèo không có tiền mua chúng. Nhưng ngay cả khi đã sử dụng máy hút mùi cũng không tránh được những rủi ro về sức khỏe. Một nghiên cứu năm 2022 của các nhà nghiên cứu tại Đại học Stanford phát hiện bếp gas thường xuyên bị rò rỉ và khoảng 40 triệu chiếc ở Hoa Kỳ là thủ phạm của một số vấn đề về sức khỏe cũng như biến đổi khí hậu.
Nghiên cứu nhấn mạnh: “Số đo 20 năm qua cho thấy lượng khí thải metal hàng năm từ tất cả các bếp gas trong các gia đình Mỹ có tác động đến khí hậu tương đương với lượng khí thải CO2 hàng năm của 500,000 xe hơi”. Nhưng với số lượng bếp gas hiện rất phổ biến trong các gia đình Mỹ, việc hạn chế chúng có thể gây đối đầu chính trị.
