Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy sẽ gặp Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn (Tsai ing-wen) tại California thay vì Đài Bắc, trong cuộc gặp dự kiến vào Tháng Tư 2023.
Đây có thể là sự cân nhắc dựa vào các yếu tố chính trị thực tế, vì vào Tháng Một 2023, Ngũ Giác Đài thậm chí đã chuẩn bị cho kế hoạch đưa ông Kevin McCarthy sang Đài Bắc, như tiết lộ của Punchbowl News, tiếp bước người tiền nhiệm Nancy Pelosi khi “bà già gân” này lãnh đạo một phái đoàn Quốc hội Hoa Kỳ đến Đài Loan vào Tháng Tám 2022, trở thành Chủ tịch Quốc hội Hoa Kỳ đầu tiên thực hiện điều này kể từ Newt Gingrich vào năm 1997.
Theo kế hoạch, Kevin McCarthy sẽ gặp Thái Anh Văn ở Nam California. Tổng thống Đài Loan sẽ có buổi nói chuyện tại Thư viện Ronald Reagan sau đó bà đến thăm New York, trước khi rời Hoa Kỳ để sang Trung Mỹ (Guatemala và Belize). Bà Thái từng đến Thư viện Reagan vào năm 2018.
Quan hệ Mỹ-Trung ngày càng trở nên căng thẳng. Tổng thống Joe Biden không hề tỏ ra nhượng bộ Bắc Kinh và thậm chí sẵn sàng “đánh” Trung Quốc trên nhiều phương diện. Đầu Tháng Ba 2023, Chính quyền Biden đã phê duyệt một hợp đồng bán vũ khí ước tính $619 triệu cho Đài Loan, trong đó có hàng trăm hỏa tiễn cho máy bay chiến đấu F-16, trong khuôn khổ “phù hợp với Đạo luật Quan hệ Đài Loan và tôn trọng chính sách một Trung Quốc lâu đời của chúng tôi” – như lời một viên chức ngoại giao Hoa Kỳ.
Phần mình, Không quân Đài Loan đã đại tu máy bay chiến đấu F-16A/B, mua từ những năm 1990, nâng cấp lên thành phiên bản F-16V (Viper), được trang bị hệ thống radar tiên tiến và hệ thống máy tính mới. Đài Loan cũng lên kế hoạch nâng cấp 141 máy bay chiến đấu lên phiên bản mới hơn vào năm nay; và mua 66 chiếc F-16V mới từ nhà sản xuất Lockheed Martin (việc giao hàng dự kiến bắt đầu trong năm nay).
Một thông cáo từ Cơ quan Hợp tác An ninh Quốc phòng Hoa Kỳ (US Defense Security Cooperation Agency) ngày 1 Tháng Ba 2023 cho biết Raytheon và Lockheed Martin là hai nơi cung cấp đạn dược cũng như thiết bị cho quân đội Đài Loan. Cụ thể, gồm 100 hỏa tiễn chống bức xạ tốc độ cao AGM-88B; 23 hỏa tiễn phuc vụ huấn luyện HARM; 200 hỏa tiễn không đối không AIM-120C-8; 26 bệ phóng đa năng LAU-129…
Song song việc bán hàng nóng cho Đài Bắc, Mỹ cũng tăng đáng kể số lượng quân được triển khai đến Đài Loan, giúp đào tạo và huấn luyện tác chiến phòng vệ. 100 đến 200 lính Mỹ sẽ được đưa đến Đài Loan trong những tháng tới, tăng từ khoảng 30 người so với cách đây một năm. Hè 2022, quân đội Đài Loan đã tham gia cuộc tập trận Northern Strike do Lực lượng Vệ binh Quốc gia Michigan dẫn đầu. Cuộc tập trận thường niên kéo dài hai tuần được tiến hành vào Tháng Tám 2022 tại Trại Grayling, chỉ vài ngày sau khi Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi có mặt tại Đài Bắc.
Cũng trong Tháng Tư 2023, không chỉ bà Thái Anh Văn có mặt tại Mỹ, Reuters cho biết, Kha Văn Triết (Ko Wen-je), người đứng đầu Đảng Nhân dân Đài Loan (TPP), ứng cử viên tổng thống trong chiến dịch tranh cử năm 2023, cũng có mặt ở Mỹ gần như cùng thời điểm. Theo truyền thống, các ứng cử viên tổng thống Đài Loan thường công du Mỹ trong mùa bầu cử để vận động sự ủng hộ từ Washington. Ông Kha sẽ thực hiện chuyến đi 21 ngày tới Hoa Kỳ bắt đầu từ ngày 8 Tháng Tư với tư cách ứng cử viên tổng thống đại diện đảng TPP.
Ông Kha là Thị trưởng Đài Bắc từ năm 2014 đến năm 2022. Trước khi trở thành thị trưởng, ông là bác sĩ tại Bệnh viện Đại học Quốc gia Đài Loan. Ông cũng là giáo sư Đại học Y khoa Quốc gia Đài Loan. TPP định vị họ là đảng phái tìm kiếm con đường trung gian giữa Đảng Dân chủ Tiến bộ (DPP) cầm quyền ủng hộ mạnh mẽ chủ quyền Đài Loan, với phe đối lập Quốc dân đảng (KMT) vốn có truyền thống ủng hộ quan hệ chặt chẽ với Bắc Kinh. Cuộc bầu cử Tổng thống và Quốc hội Đài Loan diễn ra vào Tháng Một 2024.
Quan hệ Mỹ-Trung không chỉ căng thẳng trên sàn đấu chính trị ngoại giao. Taipei Times cho biết, một cuộc thăm dò mới đây đã cho thấy hơn một nửa người Mỹ nghĩ rằng việc thể hiện sự mạnh mẽ chống Trung Quốc để ngăn chặn một cuộc xâm lược Đài Loan là quan trọng hơn việc duy trì quan hệ gần gũi với Bắc Kinh.
Cuộc khảo sát được thực hiện với 1,500 người Mỹ trưởng thành do Economist và hãng thăm dò ý kiến YouGov tiến hành từ ngày 25 đến ngày 28 Tháng Hai 2023, cho thấy 51% số người được hỏi cảm thấy điều quan trọng bây giờ là chính phủ Hoa Kỳ phải “có lập trường mạnh mẽ để Trung Quốc thấy họ không thể chiếm Đài Loan bằng vũ lực,” trong khi chỉ 24% tin rằng việc duy trì quan hệ tốt với Trung Quốc là ưu tiên cao hơn. Trong trường hợp Trung Quốc xâm lược, 37% số người được hỏi đã bày tỏ ủng hộ việc Mỹ gửi quân đến bảo vệ Đài Loan.
Trong số những người nói rằng họ theo sát vấn đề thời sự liên quan eo biển Đài Loan, 70% tin rằng Mỹ nên có lập trường cứng rắn đối với Trung Quốc để ngăn nước này xâm lược. Ngược lại, chỉ 18% ý kiến bám sát dòng thời sự khu vực cho rằng việc duy trì quan hệ tốt với Trung Quốc là quan trọng hơn, trong khi 12% tỏ ra không chắc chắn. Và không như các vấn đề gây chia rẽ khác, khi nói đến Đài Loan, các đảng viên Đảng Dân chủ, Cộng hòa và độc lập đều có quan điểm giống nhau. Khi được hỏi liệu Hoa Kỳ nên có lập trường mạnh mẽ chống Trung Quốc hay không, đảng Cộng hòa dẫn đầu với 58%, tiếp theo là Dân chủ với 55% và các chính trị gia độc lập với 41%.
Ngoài ra, 24% số người được hỏi đã xem Đài Loan là “đồng minh” và 37% coi là “bạn”. Trong khi đó, 3/4 số người được hỏi có ấn tượng xấu về Trung Quốc. 40% coi Trung Quốc là “kẻ thù” và 35% cho rằng Trung Quốc “không thân thiện” với Mỹ.
