Dùng hàng nhái không phải là cách để nổi bật và những người có ảnh hưởng thường xa lánh chúng. Nhưng nay thì khác. Hàng nhái đã trở thành trò lừa bịp được cả những người ảnh hưởng trên mạng xã hội tham gia…
Những biện bạch cho việc sử dụng hàng nhái
Nói cách khác, những người có ảnh hưởng bỗng trở thành đồng lõa lừa gạt người tiêu dùng với những phiên bản nhái, như chiếc váy nhái hàng xịn của Hailey Bieber hoặc chiếc áo khoác nhái hàng nhà Alexander McQueen của Kate Middleton. Hàng nhái xuất hiện từ lâu, nhưng bây giờ trở thành bình thường, thậm chí là mục tiêu săn lùng của giới trẻ thuộc Gen Z vốn bị ám ảnh bởi hàng hiệu đắt tiền.
Hãy quay lại năm 1986 khi tờ The New York Times đưa tin về một cuộc nổi loạn làm rung chuyển ngành công nghiệp nước hoa có doanh thu $3 tỷ một năm. Cuộc nổi loạn đó liên quan đến sự ra đời của các loại nước hoa gần giống sản phẩm gốc nhưng chi phí chỉ bằng một phần giá. Dù không phải lúc nào cũng hoàn hảo, nhưng chúng rất giống bản gốc. Tên của chúng cũng gợi lên những thứ chúng bắt chước. Ví dụ, hàng nhái nước hoa Giorgio có tên Primo và Juliano, làm như đều xuất xứ từ Ý. Hay nước hoa bắt chước Obsession có tên Confess, nước hoa “ăn theo” Lauren có tên Lindsay.
Một năm sau, tờ Texas Monthly “phong” cho Victor Costa danh hiệu “Ông hoàng đạo nhái thời trang” với “thành tích” tạo ra bản sao nước hoa $300 của bản gốc có giá từ $5,000-$15,000. Sau đó Costa thành lập nhà bán lẻ thời trang nhanh Shein. Năm 2004, tờ Wall Street Journal từng tường thuật về một “bữa tiệc ví”, nơi những chiếc ví giả Louis Vuitton và Kate Spade có giá chỉ $40 mỗi chiếc!
Vấn đề đáng quan tâm là sự im lặng và niềm “hãnh diện” khi dùng hàng nhái mà xã hội đang chứng kiến. Văn hóa thời trang và tiêu dùng dựa vào niềm kiêu hãnh được khoác trên mình một sản phẩm thời thượng đắt tiền (nhưng nhái) đã biện minh cho sự lừa bịp. Denise Duran, 26 tuổi sống ở Houston (Texas), nói: “Tôi thực sự không có nhiều tiền khi lớn lên, vì vậy tôi luôn tìm kiếm những lựa chọn thay thế rẻ hơn nhưng vẫn đẳng cấp để đáp ứng nhu cầu của mình”. Video TikTok của cô có 78,000 người theo dõi những thứ cô mua, gồm cả bản sao giày Ugg, bàn chải tóc nhiệt Dyson AirWrap và trang phục Skims (thương hiệu quần áo mang dấu ấn của ngôi sao truyền hình thực tế Kim Kardashian).
Denise Duran còn quảng bá các thương hiệu bị làm nhái như Lululemon và kiếm tiền hoa hồng từ các cửa hàng mình giới thiệu trên Amazon và những người bán khác. “Hàng nhái đã “dân chủ hóa” thời trang, đặc biệt trong thời đại lạm phát gia tăng và thay đổi trong tư duy của giới trẻ về ăn mặc – Duran biện bạch – Ngày nay, không phải ai cũng có đủ khả năng mua một bộ áo liền quần trị giá $100 từ Aritzia. Tất cả chúng ta đều muốn có phong cách, nhưng rất nhiều người không thể trả tiền cho phong cách gốc. Hàng nhái là một chọn lựa”.
Hàng nhái không phải là trò lừa bịp mới. “Cái mới” ở đây là tốc độ và sự phổ biến đang diễn ra. Năm 2021, trang Vox đưa tin, Shein của Victor Costa có thể sao chép một mặt hàng gốc và đưa vào sản xuất trong vòng chưa đầy một tuần! Có rất nhiều lựa chọn bản nhái giá thấp cho đôi ủng màu đỏ MSCHF gây sốt trị giá $350 được bán với số lượng hạn chế chỉ vào tháng trước. Các thương hiệu hàng nhái bán trên Amazon đều có các liên kết với những người ảnh hưởng muốn kiếm tiền hoa hồng, The Washington Post cho biết.
Hàng nhái khác hàng giả
Peggy E. Chaudhry, phó giáo sư tại Trường Kinh doanh thuộc Đại học Villanova giải thích: “Tôi nghĩ từ ‘dupe’ nên có nghĩa là hàng nhái. Có thể có hình phạt pháp lý đối với các công ty sao chép các thiết kế đã được đăng ký nhãn hiệu hoặc bằng sáng chế. Tuy nhiên, luật thời trang thường không rõ ràng. Logo dễ đăng ký nhãn hiệu nhưng các thiết kế phải đủ khác biệt để được cấp bằng sáng chế. Những thứ cơ bản như áo liền quần và quần legging có thể không đạt được yêu cầu đó”.
Trong một bài báo nghiên cứu năm 2022, Chaudhry đã chỉ ra một số trường hợp những người có ảnh hưởng cố tình quảng cáo hàng giả thương hiệu chứ không phải hàng nhái. “Tôi không tin đa số người tiêu dùng biết phân biệt: Ồ, đây là hàng nhái, nó hợp pháp hoặc Đây là hàng giả, nó bất hợp pháp” – bà lưu ý.
Hiểu rõ điều này, bất cứ khi nào Denise Duran thực hiện một video giới thiệu sản phẩm, cô đều đưa ra tuyên bố từ chối trách nhiệm và nhấn mạnh nói “các sản phẩm giống với phiên bản của nhà thiết kế nhưng không phải hàng giả”. Tuy nhiên, một số video hàng nhái của cô bị TikTok gỡ xuống.
Năm 2021, chiếc váy cao cấp Selkie có mặt khắp nơi. Người sáng lập Selkie, Kimberley Gordon, 40 tuổi, sống ở Los Angeles đã thành công vang dội. Sau đó, cô phát hiện những kẻ lừa đảo trên Amazon đã bán phiên bản chất lượng thấp chiếc váy của cô (có giá từ $250-$400 ở bản gốc, tùy thuộc độ dài và kiểu dáng) với giá rẻ hơn rất nhiều. Bất mãn trước sự sao chép trắng trợn, cô nói: “Gordon chỉ có 15 nhân viên toàn thời gian. Mỗi lần bị lừa đã lấy đi một phần sinh kế của tôi. Tôi không chắc có bao nhiêu người mua phiên bản nhái $30 và bao nhiêu sẽ mua chiếc váy $300. Hàng nhái làm cho thương hiệu của tôi trông rẻ rúng hơn khi có những bản sao giá thấp”.
Khi son môi Black Honey của Clinique trở nên nổi tiếng, bản nhái CoverGirl giá $5 của nó đã bán hết vèo trên Amazon. Những kẻ sản xuất hàng nhái luôn khẳng định tính ưu việt của sản phẩm của họ. Trong thế giới hàng nhái hoàn hảo, bất kỳ chiếc quần legging nào bạn mặc cũng có thể là bản nhái của Lululemon Align và bất kỳ chiếc giày nào cũng là bản nhái của Gucci. Bất cứ điều gì trông na ná một thứ khác đều là sự bịp nợ núp bóng hàng nhái.
Được hỏi về những người có ảnh hưởng cổ vũ cho hàng nhái, Kimberley Gordon nói: “Tôi “ngả mũ” trước họ. Họ đang kiếm tiền trong một hệ thống được thiết lập để những phụ nữ làm ăn chân chính như tôi thất bại. Tôi giận họ vì họ muốn tôi phá sản!”. Gordon chỉ hy vọng người tiêu dùng sẽ xem xét lý do tại sao những chiếc váy nhái có giá thấp $13. “Những công nhân may ra chúng có thể chỉ kiếm được vài xu cho mỗi bộ quần áo. Ngoài ra vật liệu họ sử dụng có thể là polyester được sản xuất trong điều kiện lương thấp tương tự. Thật kinh khủng khi bạn dành thời gian và nỗ lực để làm ra sản phẩm rồi nhìn thấy hàng ngàn bản sao được tạo ra theo cách mà bạn không hề nghĩ đến” – cô nói.
