Tại Mỹ, các phòng khám “cải lão hoàn đồng” dành cho những người bị ám ảnh bởi lão hóa đang phát triển mạnh. Tuy nhiên, cũng có những hệ luỵ khó lường.
Trở thành phong trào
Các phòng khám kéo dài tuổi thọ tiếp tục mọc lên khắp nước Mỹ với cam kết giúp khách hàng sống lâu hơn và sống tốt hơn miễn là họ có “hầu bao” rủng rỉnh hoặc sẵn sàng làm “vật thí nghiệm” các phương pháp mới, thuốc mới. Chúng “giải quyết” mọi thứ, từ ngăn ngừa bệnh mãn tính đến chữa lành khuỷu tay chấn thương do chơi quần vợt, tất cả đều nhằm mục tiêu tối ưu hóa sức khỏe trong nhiều năm nữa.
Khách hàng có thể phải bỏ ra cả trăm ngàn đôla để được hưởng các phương pháp điều trị đôi khi chưa được chứng minh, từ kiểm tra tuổi sinh học, sàng lọc ung thư sớm đến liệu pháp tế bào gốc và trẻ hóa tóc. Theo các nhà đầu tư và nhà phân tích trong ngành, các phòng khám trường thọ đã tận dụng rất tốt nỗi ám ảnh của người Mỹ về sống lâu và ước muốn được chăm sóc y tế “cá nhân hóa”, cho dù phải sử dụng các liệu pháp chưa được y học dòng chính chứng minh.
Nhiều bác sĩ và nhà khoa học cảnh báo: “Có các phương pháp điều trị của một số phòng khám thiếu bằng chứng khoa học nên chắc chắn sẽ gây ra rủi ro cho sức khỏe”. Tiến sĩ Andrea Maier, người đứng đầu một nhóm phi lợi nhuận với mục đích thiết lập các tiêu chuẩn y tế liên quan đến thuốc và liệu pháp trường thọ nhận định: “Đó không phải là một thị trường được điều tiết đúng đắn. Ngay cả người điều trị móng chân cho bạn cũng nói nống lên là đang kéo dài tuổi thọ cho bạn!”.
Những người đến thăm các phòng khám kéo dài tuổi thọ thường có tâm lý thoải mái và chấp nhận rủi ro. Họ thường thuộc số người giàu có từ 40 đến 60 tuổi bị hoang mang trước các dấu hiệu lão hóa mới xuất hiện. Một số phòng phám nhận thấy trong những năm gần đây có một số khách mới bước qua tuổi 20! Các nhà nghiên cứu tuổi thọ, bác sĩ và nhà phân tích không có con số chính thức về số phòng khám trường thọ tại Mỹ, nhưng ước tính có khoảng từ 50 đến 800 cơ sở đang hoạt động.
Wall Street Journal cho biết, theo phân tích từ Công ty truyền thông và nghiên cứu tuổi thọ Longevity Technology, tổng số đầu tư vốn mạo hiểm vào các phòng khám kéo dài tuổi thọ trên toàn cầu đã tăng hơn gấp đôi từ 2021 đến 2022, $27 triệu tăng lên $57 triệu. Phil Newman, Tổng biên tập Longevity Technology, cho biết khoảng 70% khoản đầu tư này diễn ra ở Mỹ. Các phòng khám trường thọ thường bắt đầu bằng cách hỏi mục đích của khách hàng:
Muốn sống lâu hơn, muốn giảm cân hay kiểm soát các triệu chứng xấu liên quan đến sức khỏe. Họ xét nghiệm máu, da, nước tiểu và do chiều cao, cân nặng, huyết áp. Đôi khi khách hàng được đề nghị khám sàng lọc ung thư sớm, chụp ảnh cộng hưởng từ và kiểm tra nhận thức để xác định sức khỏe hiện tại và phát hiện sớm bệnh tật ở giai đoạn đầu. Một số phòng khám khuyến nghị khách hàng mang thường xuyên thiết bị đeo trên người để theo dõi các số đo như nhịp tim và phẩm chất giấc ngủ.
Không hề rẻ
Các nhân viên làm việc tại phòng khám Healthy Longevity Clinic có các cơ sở ở Boca Raton, Florida và Praha đã làm cho mỗi bệnh nhân một “longevity road map” (bản đồ lộ trình trường thọ) cá nhân hóa. Bản đồ có cả khuyến nghị về chế độ ăn uống, tập thể dục, giấc ngủ và các vi chất bổ sung cho cơ thể. Petr Sramek, Giám đốc điều hành phòng khám nói: “Bệnh nhân được khuyến khích gắn bó với chương trình ít nhất một năm, trong thời gian đó hóa đơn của họ có thể dao động từ $25,000 đến hơn $100,000”. Các phương pháp điều trị tại phòng khám trường thọ không được bảo hiểm y tế chi trả nhưng một số phòng khám làm việc với các công ty bảo hiểm để được bảo hiểm một số loại thuốc và xét nghiệm.
Nhiều phòng khám sử dụng mô hình thành viên hạn chế với lượng khách hàng vừa đủ để có thể theo dõi sâu sát từng bệnh nhân. Những phòng khác tính phí theo từng dịch vụ hoặc gói dịch vụ đề xuất. Lệ phí thành viên chưa kể đơn thuốc và xét nghiệm. Anita Wheaton, một đại lý bảo hiểm nhân thọ 53 tuổi ở Tampa, Floria, cho biết mức giá $2,800 một năm để trở thành thành viên của một phòng chăm sóc sức khỏe trường thọ từ xa đáng để bà quan tâm đến phòng khám Everest Health tại tiểu bang Virginia.
Dưới sự giám sát của bác sĩ trường thọ, trong năm 2022, Wheaton đã dùng thử nhiều loại vi chất bổ sung và thuốc, đồng thời tạm thời loại rượu và thịt khỏi thực đơn. Những thay đổi đã giúp bà kiểm soát được bệnh viêm nội mạc tử cung (endometriosis) và bệnh Hashimoto rối loạn tự miễn dịch (autoimmune disorder), đồng thời giảm được gần 15 ký. Wheaton nói: “Bạn tiêu tiền vào những gì bạn muốn. Tăng chất lượng cuộc sống rất xứng đáng với số tiền đó bỏ ra. Nó không chỉ giúp sống lâu hơn, mà còn sống khỏe mạnh hơn”. Danielle Ruiz, người sáng lập Everest Health nhận xét: “Thủ thuật kéo dài tuổi thọ tập trung vào các phương pháp điều trị dựa trên bằng chứng nhưng cũng bám sát tiến bộ của y học và có thể gồm các phương pháp điều trị mà các hướng dẫn y tế truyền thống chưa áp dụng, chẳng hạn như một số khuyến nghị bổ sung vi chất và kê đơn thuốc” – bà nói.
Cân nhắc rủi ro
Nhiều bác sĩ cảnh báo, cũng có quá nhiều xét nghiệm có thể dẫn đến chẩn đoán quá mức, “bươi móc” cả các khối u lành tính không có khả năng gây ung thư, dẫn đến chi phí và thủ tục không cần thiết không có lợi cho bệnh nhân. Các nhà khoa học cũng đặt câu hỏi về sự an toàn và hiệu quả của một số biện pháp kéo dài tuổi thọ, đặc biệt là các liệu pháp không được FDA chấp thuận như trẻ hóa tế bào gốc.
Có nguy cơ các phòng khám lạm dụng tiếp thị các liệu pháp tế bào gốc cho mọi thứ, từ tăng cường khả năng tái tạo của tế bào đến cải thiện ham muốn tình dục. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm chỉ mới phê duyệt một số phương pháp điều trị bằng tế bào gốc (stem-cell rejuvenation), chủ yếu dùng cho các rối loạn về máu và miễn dịch. Các phương pháp điều trị không được chấp thuận có thể gây nguy hiểm, từ nhiễm trùng do vi khuẩn đến phát triển khối u.
Sean Morrison, cựu Chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu tế bào gốc quốc tế (International Society for Stem Cell Research) giải thích: “Mọi người thường thử những sản phẩm đó dựa trên giả định ‘nó sẽ không gây hại cho tôi’. Nhưng có một rủi ro ngoài thực tế là bạn đang tốn hàng ngàn đôla cho một thứ không mang lại lợi ích gì cho bạn. Có người đã phải nhập viện vì nhiễm trùng huyết từ một sản phẩm có chứa vi khuẩn tiêm vào”.
Nhiều bệnh nhân tự tìm cách điều trị tốt nhất cho mình. Erin King, một cố vấn bất động sản 48 tuổi sống ở Jacksonville, Florida bắt đầu tìm đến y học phi truyền thống khi ông thấy mệt mỏi thường xuyên nhưng muốn có lựa chọn khác thay thế cho thuốc gốc statin mà bác sĩ chăm sóc ông gợi ý. King thấy sức khỏe được cải thiện rõ ràng sau khi được tiêm testosterone tại Phòng khám trường thọ Anderson có bốn cơ sở ở Hoa Kỳ. Chứng căng cơ khuỷu tay liên quan đến chơi thể thao cũng được cải thiện nhờ liệu pháp tăng sinh gồm tiêm dung dịch đường và nước muối hoặc lidocain. Phương pháp điều trị chưa được FDA chấp thuận này thường được sử dụng để giảm đau ở cơ hoặc gân.
