Cuộc tấn công bất ngờ vào Israel được Hamas lên kế hoạch cẩn thận nhưng các tay súng khủng bố Hamas không ngờ cục diện dẫn đến hỗn loạn và họ không biết phải ứng biến thế nào trước thực tế mới khi những chỉ thị trong kịch bản nhanh chóng không còn thích hợp.
Sáng ngày 7 Tháng Mười, trước thế trận gần như chiếm lĩnh hoàn toàn bước đầu, hàng trăm tay súng Hamas hồ hởi bật GoPro và điện thoại di động lên để đua nhau phát trực tiếp cuộc tấn công táo bạo và chết chóc nhất trong lịch sử Israel, tàn sát ít nhất 1,400 người và bắt đi gần 200 con tin.
Cuộc đột kích mở đầu giống kiểu đánh lén có tổ chức cao, sử dụng máy bay không người lái khống chế các điểm quan sát trang bị súng máy tự động của quân đội Israel trước khi nhanh chóng biến thành một cuộc tàn sát đẫm máu và hỗn loạn! Ali Barakeh, đại diện Hamas có trụ sở tại Beirut, trả lời cuộc phỏng vấn với The Washington Post vào ngày 16 Tháng Mười: “Chúng tôi chỉ mong có được số con tin nhỏ hơn khi các tay súng trở về, nhưng khi quân đội Israel không phản ứng, câu hỏi được đặt ra trong tình huống mới là, bạn phải làm gì bây giờ? Rõ ràng, quân đội Israel chỉ là con hổ giấy! Đó là lý do tại sao số con tin quá lớn và số người Israel thương vong cũng rất lớn”.
Miri Eisin, cựu sĩ quan tình báo cấp cao của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), cho biết cuộc đột kích của Hamas là kết quả của ít nhất hai năm chuẩn bị, từ lúc xảy ra hai cuộc xung đột giữa IDF và Thánh chiến Hồi giáo Palestine (Palestinian Islamic Jihad-PIJ), một nhóm khủng bố nhỏ hơn ở Gaza. “Lúc đó Hamas bị chỉ trích là đứng bên lề khi các thủ lĩnh PIJ bị Israel giết – Eisin nói – Nhưng đây là màn đánh lừa của Hamas để đưa Israel vào trạng thái tự mãn trong khi âm thầm thu thập thông tin tình báo, vẽ bản đồ và hoàn thiện năng lực đột kích”.
Eisin phân tích thêm: “Hamas dễ dàng thu thập thông tin chi tiết về các thị trấn biên giới Israel từ hàng ngàn người Gaza đi làm hàng ngày qua biên giới tại ngay các cộng đồng Do Thái bị tàn phá trong cuộc tấn công vừa qua”. Meir Ben Shabbat, cựu cố vấn an ninh quốc gia Israel, nhận định: “Những kẻ đột nhập Israel không phải một nhóm khủng bố đơn thuần mà là một lữ đoàn đặc công chuyên nghiệp thuộc một đội quân lớn lên tới hàng chục ngàn người được hình thành từ những khoản tiền viện trợ nhân đạo và tái thiết. Một số tay súng mang theo các tập tin dữ liệu về các vùng lãnh thổ và khu định cư chúng được giao nhiệm vụ”.
Trong một bản ghi nhớ hiếm hoi được công bố ngày 16 Tháng Mười, Ronen Bar, giám đốc cơ quan tình báo Shin Bet của Israel đã nhận trách nhiệm là “không lường trước được quy mô cuộc tấn công”. Ông viết: “Trách nhiệm thuộc về tôi. Thật không may, bất chấp một loạt công việc đã được thực hiện, chúng tôi lại không thể thiết lập đủ khả năng răn đe để ngăn chặn một cuộc tấn công như thế”.
Khi tung các đoạn phim về cuộc đột kích vô tiền khoáng hậu lên trang Telegram của mình, Hamas đã phát động cuộc chiến tâm lý chống lại người Israel với sự ca ngợi điên cuồng của những kẻ ủng hộ họ. Trên một clip, một tay súng nói và chỉ điện thoại vào một thi thể máu chảy dọc vỉa hè: “Hãy chụp ảnh thôi!”. Một người đàn ông khác mặc áo khoác bắn súng trường lên không trung. Hàng trăm gia đình bị bắt làm con tin ngay trong nhà của họ, buộc phải dọn thức ăn cho các tay súng ăn và chứng kiến chúng giết hại người thân trước mắt.
Theo vài video do quân đội Israel thu được và chia sẻ với các nhà báo vào ngày 16 Tháng Mười, bọn khủng bố Hamas đã đốt xác, chặt đầu một người đàn ông bị thương bằng cuốc làm vườn và bắn chết nhiều người Israel đang lái xe khi chúng tiến vào các cộng đồng dân cư. Theo các quan chức Israel, quân đội Israel đang giữ một số tay súng Hamas tham gia đột kích cùng với các tài liệu và thông tin mật.
Theo người phát ngôn Daniel Hagari của IDF, các tay súng Hamas chuẩn bị cho một cuộc tấn công kéo dài nên mang theo rất nhiều thực phẩm, đạn dược, thuốc men chứ không phải đột nhập trong vài giờ. Nhưng những đoạn phim tràn ngập mạng xã hội cho thấy các tay súng Hamas rất lúng túng và không biết nên làm những gì tiếp theo.
Khi cuộc tàn sát mở rộng tới hơn 20 thị trấn và cộng đồng kibbutz của Israel, một đoạn video cho thấy các tay súng cố nhét một nhóm lớn con tin bị thương và hai thi thể trong thùng xe bán tải. Những tay súng đi xe máy cấp tập tìm phương tiện để đưa con tin sang Dải Gaza. Ở Kfar Azza, chúng đến một hàng xe hơi đang đậu, phá cửa sổ và lái đi. Năm 2011, Israel từng phải đổi hơn 1,000 tù nhân Palestine để lấy một binh sĩ Israel. Shimrit Meir, cựu cố vấn cấp cao của chính phủ Israel trước đây, nhận định: “Cuộc đột kích của Hamas là sự kết hợp giữa kế hoạch hiện đại, kỷ luật và sự man rợ, tàn bạo”.
Eisin nhận định: “Khi Hamas vượt qua làn ranh đỏ để giết dân thường, Israel cũng sẽ làm như thế”. Bà dự đoán “sẽ sớm xảy ra một cuộc chiến chưa có từ ngữ nào diễn tả nổi”. Một số chuyên gia xem cuộc tấn công của Hamas chỉ mang tính cơ hội khi Israel đang xảy ra rối loạn chính trị chưa có lối thoát. Ở Bờ Tây, Chính quyền Palestine – đối thủ lâu năm của Hamas – cũng đứng trước nguy cơ sụp đổ và bị nhiều người dân xem là “đồng lõa với kẻ thù”.