Bill Gates dành nhiều thời gian và tiền bạc để cố gắng giúp giải quyết một số vấn đề lớn nhất của thế giới, từ sự biến đổi khí hậu đến đói nghèo. Một vấn đề lớn thậm chí khiến ông cũng bối rối.
Gates chia sẻ với CNBC Make It rằng: “Thông tin sai lệch là vấn đề mà tôi phải từ bỏ dần và nói rằng, ‘Chúng ta đã giao vấn đề này cho thế hệ trẻ.'”
Thông tin sai lệch đang trở nên phổ biến hơn, vì những tiến bộ công nghệ như chatbot trí tuệ nhân tạo tổng quát giúp tạo ra và phát tán thông tin sai lệch nhanh chóng. Thông tin sai lệch do AI tạo ra đã được nêu tên là rủi ro toàn cầu hàng đầu trong hai năm tới trong một cuộc khảo sát của Diễn Đàn Kinh Tế Thế giới (World Economic Forum) vào Tháng Giêng. Năm mươi lăm phần trăm người Mỹ cho biết chính phủ Hoa Kỳ và các công ty công nghệ nên hành động để hạn chế thông tin sai lệch trực tuyến, trong một cuộc khảo sát năm 2023 của Trung Tâm Nghiên Cứu Pew (Pew Research Center).
Theo Gates, chủ đề của nhiều thuyết âm mưu, có lẽ đã quen thuộc với thông tin sai lệch hơn mức ông muốn, nhưng một cuộc trò chuyện với cô con gái của ông – Phoebe đã mở rộng tầm mắt của chính ông về mức độ nghiêm trọng của vấn đề. “Nghe con gái tôi kể về việc cháu bị quấy rối trực tuyến như thế nào và bạn bè của cháu đã trải qua điều đó khá nhiều, tôi đã tập trung vào vấn đề đó theo cách mà trước đây tôi chưa từng nghĩ đến,” Gates kể lại.
Năm ngoái, Phoebe Gates đã lên tiếng về những gì cô gọi là “những quan niệm sai lầm và thuyết âm mưu” về gia đình và các mối quan hệ của riêng cô trong một cuộc phỏng vấn với The Information, bao gồm cả bình luận phân biệt chủng tộc trực tuyến về một trong những người bạn trai cũ của cô – một người da đen.
Gates, tỷ phú đồng sáng lập Microsoft, sẽ giải quyết chủ đề này trong loạt phim tài liệu gồm năm phần sắp tới của Netflix có tên “What’s Next? The Future With Bill Gates” dự kiến ra mắt vào ngày 18 Tháng Chín. Trong buổi chiếu trước loạt phim được cung cấp cho Make It, Gates nói với cô con gái của mình rằng ông cảm thấy tệ vì không có giải pháp tiện dụng để làm chậm sự lan truyền của thông tin sai lệch.
Các vấn đề khác, như xóa bỏ bệnh tật hoặc thúc đẩy năng lượng sạch hơn, tuy không dễ dàng, nhưng vẫn có cách rõ ràng hơn để giải quyết, ông nói với Make It.
Gates vẫn đang vượt qua “sự ngây thơ” của chính mình.
Khi Gates khởi nghiệp Microsoft, ông nghĩ rằng hầu hết mọi người sẽ muốn sử dụng máy tính gia đình — và sau đó là internet — cho mục đích hoàn toàn có trách nhiệm và hiệu quả, ông nói. Khi bắt đầu làm phim tài liệu, ông vẫn còn một chút “ngây thơ của mình rằng khi cung cấp thông tin, mọi người sẽ muốn có thông tin chính xác.”
Thay vào đó, việc nói chuyện với các chuyên gia về thông tin sai lệch trong khi quay phim đã giúp Gates nhận ra: Ông cũng chia sẻ động lực của con người là tìm kiếm thông tin xác nhận niềm tin trước đây.
“Ngay cả tôi cũng sẽ bị chìm đắm,” ông ví dụ. “Giả sử có một chính trị gia mà tôi không thích, và có một số bài báo trực tuyến chỉ trích ông ta một chút. Tôi nghĩ, ‘ờ, đó là một lời phê bình hay và tôi thích đọc nó, ngay cả khi nó bị phóng đại.'”
Gates nói rằng ông không hoàn toàn chắc chắn làm thế nào để ngăn chặn sự lan truyền của thông tin sai lệch. Ông nhạy cảm với phản biện rằng việc hạn chế bất kỳ loại thông tin nào trực tuyến có nguy cơ gây hại cho quyền tự do ngôn luận, nhưng đồng ý rằng cần phải thiết lập một số loại quy tắc và ông không hoàn toàn chắc chắn về người đưa ra quy tắc.
Các chiến thuật phổ biến để ngăn chặn thông tin sai lệch và thông tin sai lệch bao gồm các chương trình xóa mù chữ trên Internet và kiểm duyệt nội dung của các nền tảng truyền thông xã hội. Một số công ty công nghệ đã rút lui khỏi những nỗ lực tốn kém đó, nhưng họ chỉ giải quyết được bề nổi của vấn đề, theo các nhà nghiên cứu về thông tin sai lệch.
Giám đốc điều hành của Google, Beth Goldberg đã nói với Make It vào năm 2023 rằng công nghệ có thể giúp ích, với các nhà nghiên cứu phát triển các công cụ AI để xác định thông tin sai lệch và lời nói độc hại trực tuyến, nhưng bản chất của một cuộc chạy đua vũ trang công nghệ — một người tạo ra giải pháp, một người khác tìm ra cách giải quyết — có nghĩa là “nó sẽ không thành công hoàn hảo,” Gates giải thích.
Vấn đề cũng không được giải quyết: Gates cho biết thông tin sai lệch đã quá dễ dàng để lan truyền đến hàng tỷ người đang tích cực sử dụng Internet.
“Nếu bạn phát hiện ra điều này một ngày sau đó, thì tác hại đã xảy ra rồi,” ông nói.