Bạn có bao giờ nói chuyện với bạn bè về việc mua một sản phẩm nào đó, rồi đột nhiên sản phẩm đó xuất hiện trên các tab của bạn dưới dạng quảng cáo trực tuyến?
Thoạt đầu có vẻ trùng hợp ngẫu nhiên, nhưng khi những “sự trùng hợp ngẫu nhiên” này cứ tiếp tục xảy ra, người ta không khỏi tự hỏi liệu các thiết bị có đang nghe lén mà chúng ta không biết hay không. Hãy khám phá điều đó trong bài viết này.
Khi một người cho phép trợ lý giọng nói giúp họ thực hiện các tác vụ, trợ lý đó ngay lập tức biết được các cuộc trò chuyện diễn ra trong phạm vi micrô trường xa của nó. Mặc dù các trợ lý ảo được thiết kế để hoạt động chỉ khi chúng được kích hoạt bằng “từ khóa đánh thức” – như “Alexa” hoặc “Siri.” Tuy nhiên, để loa thông minh được kích hoạt ngay khi từ đó được nói ra, loa cần phải đang lắng nghe. Khi trợ lý giọng nói phát hiện từ khóa, nó sẽ gửi từ khóa đó đến máy chủ đám mây để xác nhận.
Vậy bạn đã bao giờ nghĩ đến khả năng loa thông minh cũng nghe nhầm từ “đánh thức” không? Điều đó rất có khả năng xảy ra vì các từ được phát âm theo những cách khác nhau ở các khu vực khác nhau trên thế giới.
Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2020, các nhà nghiên cứu tiến hành một thí nghiệm để kiểm tra xem loa thông minh đã vô tình kích hoạt bao nhiêu lần. Theo quan sát của họ, cứ 10,000 từ được nói ra thì có khoảng 1.43 lần kích hoạt nhầm, trong đó một số lần kích hoạt kéo dài hơn 10 giây. Khoảng thời gian này đủ để truy cập vào một lượng dữ liệu đáng kể.
Một nghiên cứu khác do các nhà nghiên cứu từ Ruhr University Bochum và viện Max Planck Institute về an ninh và quyền riêng tư thực hiện đã thử nghiệm 11 thiết bị từ tám nhà sản xuất khác nhau và phát hiện ra hơn 1,000 trường hợp kích hoạt không tự nguyện. Các nghiên cứu nâng cao nhận thức của người tiêu dùng và dẫn đến các vụ kiện chống lại các công ty mẹ của những thiết bị này.
Mặc dù một vụ kiện có vẻ hơi quá đối với một số người, nhưng hãy tưởng tượng những khoảnh khắc riêng tư mà bạn chia sẻ với gia đình hoặc cuộc trò chuyện thầm kín đang được lưu trữ, sử dụng, phân tích mà những người nói không biết.
Trợ lý giọng nói và loa thông minh có vẻ như rất xa rời thực tế và tất cả đều hoạt động dựa trên thuật toán và mã – con người vẫn tham gia vào quá trình cải thiện trải nghiệm của bạn với các thiết bị.
Vào năm 2019, Guardian đưa tin rằng mặc dù Apple không đề cập rõ ràng đến điều này trong tài liệu về quyền riêng tư dành cho người tiêu dùng, nhưng một số lượng bản ghi Siri nhất định được phân phối giữa các nhà thầu của Apple trên khắp thế giới, như một phần công việc kiểm soát chất lượng của họ. Bloomberg cũng đưa tin tương tự về Amazon vào năm 2019.
Có một lý do tại sao các công ty như Amazon và các nhà sản xuất trợ lý giọng nói khác lại chọn sử dụng một phần bản ghi âm giọng nói để giúp “huấn luyện” hệ thống nhận dạng giọng nói và hiểu ngôn ngữ tự nhiên của họ, nhưng nếu những công ty này không dừng lại ở đó thì sao.
Một nghiên cứu năm 2022 có tiêu đề “Theo dõi, lập hồ sơ và nhắm mục tiêu quảng cáo trong hệ sinh thái loa thông minh Alexa Echo” – các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng thông qua tương tác giữa loa thông minh và con người, các nghiên cứu của Amazon sử dụng sở thích và phục vụ quảng cáo trực tuyến có mục tiêu cho người dùng.
Siri và Amazon không phải ngoại lệ, theo một bản tin của Bỉ, Google cũng có các nhà thầu chịu trách nhiệm lắng nghe và phiên âm một số bản ghi âm giọng nói của Trợ Lý Google (Google Assistant), hầu hết không có sự cho phép của chủ sở hữu giọng nói.
Mặc dù mọi người đang dần trở nên hoài nghi về những chiếc loa thông minh, ngay cả khi bạn không sử dụng những thiết bị này, những gì bạn làm trực tuyến vẫn bị thấy, theo dõi và phân tích. Điều này được thực hiện khi bạn vô tình chấp nhận cookie. Google biết bạn tìm kiếm gì hàng ngày, hoặc bạn mua gì nếu bạn nhập ID gmail, Netflix biết loại nội dung nào bạn thích xem…
Bạn phải bảo vệ quyền riêng tư của mình, vì dữ liệu là vàng.
