1.
Giờ thì ai cũng tin chắc Tổng Thống Donald Trump muốn Canada trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ. Nghĩa là ông không nói đùa cho vui miệng. Chính Thủ Tướng Canada là ông Justin Trudeau cũng thừa nhận điều này.
Vấn đề là tại sao ông Trump lại thiết tha với việc sáp nhập Canada vào Mỹ. Hẳn không phải vì ông ta yêu mến gì người dân hay cảnh đẹp của đất nước này. Người ta tin rằng đó là vì Canada sở hữu nhiều mỏ khoáng sản quan trọng, bao gồm đất hiếm.
Song ý tưởng sáp nhập Canada của ông Trump đang vấp phải sự phản đối rộng rãi từ các quan chức Canada cũng như người dân nước này. Để khuất phục Canada trong vấn đề này, chính quyền Trump hứa hẹn sẽ dành cho Canada mức thuế thấp hơn nhiều, bảo vệ quân sự tốt hơn nhiều.
Sau khi chìa ra những củ cà rốt cho Canada, ông Trump giơ cao cây gậy của mình là sẽ áp thuế 25% đối với tất cả các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu từ Canada vào Mỹ và mức thuế này sẽ có hiệu lực vào Tháng Ba. Ông Trump từng tuyên bố Canada sẽ không thể tồn tại nếu không nhận được hàng trăm tỷ Mỹ kim trợ cấp cùng với việc bảo vệ quân sự từ Mỹ. Nghĩa là ông Trump có ý đe rằng Mỹ sẽ bỏ rơi Canada nếu nước này không chịu sáp nhập vào Mỹ.
Trước việc Canada khước từ đề nghị sáp nhập của mình, ông Trump đã thể hiện sự bực bội bằng cách chỉ trích ông Trudeau rằng ông “luôn là kẻ thua cuộc” và rằng ông đã phá hoại Canada bằng “chính sách cực tả.” Để đáp trả, ông Trudeau nói rằng “Canada sẽ không để bị bắt nạt” và cho rằng việc Mỹ áp thuế 25% đối với thép và nhôm nhập từ Canada là không thể chấp nhận được, đồng thời khẳng định việc Canada trở thành một tiểu bang của Mỹ sẽ không bao giờ xảy ra.
Rất có thể trước một Canada “bướng bỉnh,” ông Trump sẽ không ngần ngại gọi ông Trudeau là “nhà độc tài” như đã gọi ông Zelensky, dù cho rằng mình không thể gọi ông Putin bằng từ này “một cách tùy tiện.”
Và rất có thể, sau khi đã dùng đủ cách mà không thành công trong việc buộc Canada phải chấp nhận trở thành một tiểu bang của Mỹ, ông Trump sẽ noi gương ‘thần tượng” Putin của mình bằng cách mở một “chiến dịch quân sự đặc biệt” vào Canada!
2.
Một truyện vui về Donald Trump:
Sáng nọ, Trump lang thang trên một cánh đồng xanh mướt tới tận chân trời.
“Nơi này mà biến thành sân golf thì tuyệt vời biết bao,” Trump nghĩ. Bất thình lình ông ta rơi xuống một giếng nước bỏ hoang. Trump lặn hụp nhiều tiếng liền, kêu cứu khản cả cổ mà chẳng ai nghe thấy. Lúc trời gần tối thì Zelensky từ đâu đi tới. Nghe tiếng Trump, Zelensky liền bước tới miệng giếng và bảo Trump:
-Tớ sẽ quăng dây xuống để kéo cậu lên với điều kiện là cậu phải xin lỗi vì đã gọi tớ là “độc tài”.
-Được, được. Cậu không độc tài. Chính tớ mới độc tài. Hãy kéo tớ lên rồi tớ sẽ buộc thằng Putin trả Crimea và Donbas cho cậu.
Zelensky liền quăng dây xuống cho Trump bám rồi ra sức kéo ông ta lên. Nhưng Zelensky không tài nào kéo được vì Trump quá nặng. Đúng lúc đó Tập Cận Bình chợt tới nhưng trước khi phụ Zelensky kéo Trump, ông ta bảo Trump:
-Tớ sẽ phụ Zelensky kéo cậu với điều kiện cậu phải buông Đài Loan cho tớ làm thịt.
-Được, được. Trump đáp. Dẫu là mười Đài Loan tớ cũng buông cho cậu, miễn là cậu kéo tớ lên.
Tập và Zelensky ra sức kéo Trump, nhưng rất khó khăn, mà chẳng kéo được bao nhiêu. Putin chợt tới, bảo Trump:
-Tớ sẽ phụ kéo cậu lên với điều kiện cậu phải công nhận Crimea và Donbas mãi mãi là của Nga.
-Được, được. Chỉ cần cậu kéo tớ lên thì tớ sẽ công nhận những vùng đó mãi mãi là của Nga.
Nghe vậy, Zelensky lẩm bẩm: “Trump lật mặt như lật bánh tráng” rồi đùng đùng bỏ đi.
-Đừng bỏ tớ! Trump gào lên. Zelensky lạnh lùng đáp:
-Tớ phải đi chiếm lại Crimea và Donbas.
Thấy Zelensky đi, Putin cũng bỏ đi. Ông ta bảo Trump:
-Cậu cứ dưới đấy. Tớ phải đi giữ Crimea và Donbas kẻo Zelensky chiếm lại.
Tập thấy vậy, nói với Trump:
-Tớ chỉ còn một mình thì làm sao mà kéo cậu lên. Cậu cứ tạm dưới đấy. Tớ đi gọi Trudeau tới giúp.
Tập rời đi rồi nửa tiếng sau trở lại, bảo Trump:
-Trudeau đồng ý, nhưng hắn ra điều kiện là cậu phải từ bỏ ý tưởng sáp nhập Canada vào Mỹ.
Không thấy Trump trả lời, Tập lập lại lần nữa, nhưng vẫn không nghe tiếp đáp. Tập nhìn kỹ xuống giếng: Trump đã chìm nghỉm vì kiệt sức.
CHUYỆN ĐÔNG CHUYỆN TÂY: Hòa bình, gần hay xa?
Tổng Thống Nga Vladimir Putin cho rằng chiến sự Ukraine sẽ không kết thúc sớm.
Theo ông Putin, Tổng Thống Donald Trump đang tiếp cận cuộc xung đột Nga-Ukraine một cách lý trí chứ không phải cảm tính. Và ông cho rằng cuộc xung đột này có thể sẽ không kết thúc sớm như ông Trump mong muốn.
Hẳn ông Putin không sai khi đưa ra nhận định này. Bởi chiến sự kết thúc sớm hay không là do bên tấn công quyết định. Không tấn công nữa và rút quân thì hết chiến tranh. Nói thẳng ra, ông Trump muốn mà ông Putin không muốn thì lấy đâu ra hòa bình.
Cho nên việc ông Trump tin chiến sự Ukraine sắp chấm dứt chỉ là cái mồm ông nói thôi. Cái mà ông Trump gọi là thương lượng thật ra chỉ là muốn ép Ukraine, muốn đẩy Ukraine vào thế bất lợi. Như thế lấy đâu ra một nền hòa bình bền vững và lâu dài? Hòa bình nửa vời, hòa bình tạm bợ thì không phải là hòa bình đúng nghĩa.
Nhiều người Ukraine dự đoán sẽ có một cuộc chiến Nga-Ukraine tiếp theo. Họ cho rằng dù những cuộc đàm phán giữa hai ông Trump và Putin có dẫn tới ngừng bắn, thì các điều khoản trong đó khó có khả năng được người Ukraine chấp nhận. Họ cho rằng sẽ là sai lầm khủng khiếp nếu Ukraine nhượng lãnh thổ cho Nga. Tổng Thống Zelensky hoàn toàn có lý khi tuyên bố mọi cuộc đàm phán về Ukraine mà không có sự hiện diện của Ukraine đều không có giá trị.
Nhiều binh sĩ Ukraine nói họ sẽ đi đến cùng của cuộc chiến vì họ đã mất quá nhiều thứ: Gia đình, nhà cửa và không còn gì để mất nữa. Cuộc khảo sát mới nhất của Viện Xã Hội Học Kyiv cho thấy có đến 65% người Ukraine ủng hộ Tổng Thống Zelensky. Nghĩa là đa số người Ukraine quyết không nhượng bộ Nga, quyết không chịu mất đất cho Nga. Với họ, hòa bình chỉ có ý nghĩa nếu đó là một nền hòa bình công bằng, còn hòa bình kiểu Trump chỉ có nghĩa là đầu hàng.
Ông Trump cho biết hiện Mỹ không cung cấp bất kỳ khoản viện trợ quân sự mới nào cho Ukraine. Hẳn đó là cách ông ta muốn người Ukraine phải chấp nhận ngừng bắn và mất đất cho Nga. Không chấp nhận cũng không được khi không còn vũ khí để tiếp tục cuộc chiến “vô vọng” với Nga. Khi nói như thế, dường như ông Trump quên rằng Ukraine vẫn còn viện trợ của Âu Châu, vẫn còn tinh thần quyết không đầu hàng kẻ thù. Nói là “dường như” vì ông Trump không phải không biết điều đó. Thực tế là trong thời gian gần đây, chính quyền Trump nhiều lần bày tỏ muốn Âu Châu gánh vác chuyện bảo đảm an ninh cho Ukraine, cho rằng Ukraine là chuyện của Âu Châu, không phải của Mỹ.
Sẽ không có gì ngạc nhiên nếu một ngày không quá xa, nước Mỹ của ông Trump sẽ rút khỏi NATO với quan điểm rằng Nga không phải là mối đe dọa cho nước Mỹ để Mỹ phải bận tâm. Nghĩa là đối với Washington, NATO sẽ chỉ là một liên minh quân sự của các nước Âu Châu. Hẳn các nước Âu Châu cũng chuẩn bị cho điều này nên đã kêu gọi nhau gia tăng ngân sách quốc phòng. Nghĩ cho cùng, thời thế đã khác thì Âu Châu cũng phải có những thay đổi cho phù hợp với thời thế.
Trước câu hỏi: “Ông Putin có tin Mỹ không?” Điện Kremlin đã trả lời: “Chúng tôi chỉ tin tưởng chính mình. Để nói chúng tôi có tin tưởng Mỹ không, chúng ta cần phải đi một chặng đường dài.”
Hẳn Điện Kremlin có lý khi đưa ra câu trả lời đó. Làm sao có thể dễ dàng tin vào một Donald Trump mà lời ăn tiếng nói không tạo cho người ta một sự tin tưởng. Cần phải nói thế này: Nga thận trọng với Mỹ, mà Mỹ cũng cần thận trọng với Nga, bởi Putin cũng là kẻ không đáng cho người ta tin tưởng. Không phải tự nhiên mà trong chuyến thăm Mỹ mới đây, Tổng Thống Pháp Macron khuyên Tổng Thống Trump nên thận trọng với Nga. Nói thẳng ra, giữa Mỹ và Nga, hiện chưa có sự tin tưởng lẫn nhau. Để hai bên tin tưởng vào nhau, “cần phải đi một chặng đường dài.”
Hòa bình thực sự chỉ đến khi tất cả các bên có sự tin tưởng lẫn nhau. Một nền hòa bình mà không có sự tin tưởng nhau chỉ là thứ hòa bình giả tạo, mong manh. Nói đi nói lại, mọi chuyện vẫn còn ở phía trước. Với Ukraine, một nền hòa bình thực sự có lẽ vẫn còn rất xa vời.
