Tổng Thống Mỹ Donald Trump gần đây tuyên bố Ukraine không thể lấy lại bán đảo Crimea vì cho rằng điều này là bất khả thi đối với đất nước nhỏ bé này trước kẻ thù Nga có sức mạnh gấp bội lần.
Hẳn là với ông Trump, việc Kyiv chấp nhận mất Crimea cho Nga là cách giúp cuộc chiến sớm kết thúc. Và rằng Moscow rất có thể cũng chấp nhận sự nhượng bộ này của Kyiv để thoát khỏi cuộc chiến trong danh dự, nhất là khi Nga đang trong tình trạng kiệt quệ.
Thế nhưng trong một tuyên bố đầy mạnh mẽ và dứt khoát, Tổng Thống Zelensky đã từ chối lời kêu gọi của Washington về việc từ bỏ Crimea. Nhà lãnh đạo Ukraine cũng nhấn mạnh sẽ lấy lại 4 tỉnh miền Đông của nước mình mà Nga đã tuyên bố sáp nhập vào năm 2022. “Tất cả là của Ukraine. Không có sự kiểm soát tạm thời nào có thể thay đổi điều đó. Một ngày nào đó chúng ta sẽ đưa tất cả trở lại như một quốc gia. Đó chỉ là vấn đề thời gian,”ông Zelensky nói.
Tuyên bố đầy mạnh mẽ của ông Zelensky hẳn làm Washington không vui, nếu không nói là thất vọng. Trong một cố gắng gượng gạo, ông Trump cho rằng Kyiv cần thể hiện “sự linh hoạt” bao gồm các tuyên bố về lãnh thổ. Và như để Kyiv thể hiện “sự linh hoạt,” chính quyền Trump cho rằng phía Nga đã có những nhượng bộ “đáng kể.” Theo Washington, những nhượng bộ “đáng kể” của Nga là đã từ bỏ việc thay đổi chính quyền tại Kyiv và chấp nhận việc Phương Tây cung cấp các hình thức bảo đảm an ninh cho Ukraine.
Song với Kyiv, cái mà Washington gọi là “nhượng bộ đáng kể” đó lại chẳng có gì là đáng kể, khi mà Kyiv vẫn tỏ ra cương quyết đưa toàn bộ Crimea và 4 tỉnh miền Đông trở về với đất mẹ Ukraine, và đó “chỉ là vấn đề thời gian.” Nghĩa là không có chuyện Ukraine nhượng lãnh thổ cho Nga, dù chỉ là một tấc đất.
Cuối cùng, dường như Washington cũng chịu khuất phục trước lập trường kiên quyết của Kyiv, với tuyên bố mới nhất của Tổng Thống Trump: “Nga và Ukraine nên đánh nhau thêm một thời gian.” Điều này cho thấy Washington đang bất lực trong việc thuyết phục Moscow và Kyiv ngồi vào bàn đàm phán. Thật ra Kyiv vẫn luôn sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán, nhưng là với lập trường không thay đổi, đó là kiên quyết không nhượng đất cho Nga, điều mà Nga không chấp nhận, ít ra là vào thời điểm này. Ông Trump cho rằng sau khi “đánh nhau thêm một thời gian,” một bên không thể tiếp tục chịu đựng cuộc chiến nữa thì sẽ buộc phải có những nhượng bộ với đối phương. Vậy đó sẽ là Nga hay Ukraine?
Thời gian sẽ cho câu trả lời. Chỉ biết rằng vào lúc này đây, Washington đã duyệt bán cho các đồng minh NATO ở Âu Châu nhiều lô vũ khí để họ chuyển giao cho Ukraine, trong đó có hàng ngàn hỏa tiễn hành trình ERAM có tầm bắn khoảng 400km nhằm cung cấp cho Ukraine khả năng tấn công mới mạnh mẽ. Số hỏa tiễn này sẽ được giao cho Ukraine trong vòng 6 tuần, báo hiệu sự thừa nhận của Washington rằng xung đột sẽ còn kéo dài.
Có thể nói mà không sợ sai rằng cuộc chiến ở Ukraine chính là một cơ hội làm ăn béo bở cho ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ, vốn có ảnh hưởng đáng kể tới các chính sách của Washington. Và cũng có thể tin rằng với chính quyền Trump, cuộc chiến này kết thúc sớm sẽ là điều tốt. Còn nếu nó không kết thúc sớm thì cũng tốt như thường. Việc Washington tăng giá bán vũ khí cho Âu Châu thêm 10% chính là cách Washington tận dụng cơ hội béo bở này. Âu Châu cần thì phải chịu tốn kém thôi. “Số tiền 10% cộng thêm là lợi nhuận có thể được sử dụng cho những hoạt động hỗ trợ đường không cho Ukraine” là cách Washington giải thích cho sự tăng giá này. Hợp lý quá còn gì!
Nói tóm lại, xung đột Nga – Ukraine xem ra sẽ còn kéo dài, chưa biết khi nào ngừng. Và sự kéo dài đó hẳn đến từ sự cương quyết không nhượng bộ lãnh thổ cho kẻ thù của người Ukraine. Thời gian trước đây, trong nội bộ Ukraine đã lác đác xuất hiện những tiếng nói muốn Kyiv nên có sự nhượng bộ lãnh thổ nào đó cho Nga để đổi lấy hòa bình. Song giờ đây những tiếng nói như thế dường như đã im bặt trước tinh thần quyết chiến quyết thắng của toàn dân Ukraine được thể hiện qua các tuyên bố mạnh mẽ của người đứng đầu đất nước là Tổng Thống Zelensky. Với Kyiv, nhượng lãnh thổ cho Nga đồng nghĩa với đầu hàng.
Chưa rõ tinh thần quyết chiến của người Ukraine có thể sớm khuất phục kẻ thù Nga hay không, Nhưng có thể tin rằng tinh thần đó đã khuất phục được những kẻ chỉ muốn Ukraine đầu hàng ở Washington.
