Cúm là một trong những căn bệnh phổ biến và dễ lây lan nhất, theo Centers for Disease Control and Prevention, cúm gây ra tới 41 triệu ca bệnh, 710,000 ca nhập viện và 52,000 ca tử vong mỗi năm tại Hoa Kỳ, theo New York Time.
Cúm thường được chẩn đoán bằng cách lấy dịch mũi hoặc họng để xét nghiệm tìm virus cúm. Phương pháp này thường rất khó chịu và cả đau đớn.
Sắp tới, bạn có thể không cần phải lấy mẫu bằng tăm bông nữa. Các nhà hóa học Đức cho biết họ đã phát triển một cảm biến có thể phóng ra hương vị cỏ xạ hương khi tiếp xúc với virus cúm. Cuối cùng, họ hy vọng có thể nhét cảm biến này vào một thanh kẹo cao su hoặc viên ngậm.
“Nhu cầu cấp thiết về các công cụ phòng thủ tuyến đầu, dễ sản xuất, dễ cung cấp và đơn giản,” các nhà nghiên cứu viết hôm thứ Tư trên tạp chí ACS Central Science. Những công cụ này có thể nhanh chóng giúp xác định những người có nguy cơ mang virus cúm để họ có thể được cách ly.
FDA từ trước đến nay vẫn thận trọng với các xét nghiệm chẩn đoán tại nhà, bao gồm cả xét nghiệm cúm, do lo ngại về độ chính xác và khả năng xảy ra lỗi của người dùng.
Xét nghiệm cúm không kê đơn đầu tiên là Xét nghiệm Lucira COVID-19 & Flu Home, được FDA cấp phép khẩn cấp vào năm 2023.
FDA đã cấp phép cho Xét nghiệm Kháng nguyên A&B COVID-19/Cúm Healgen Rapid Check vào năm ngoái, trở thành xét nghiệm tại nhà đầu tiên được chấp thuận ngoài mục đích sử dụng khẩn cấp.
Việc thiếu các lựa chọn xét nghiệm cúm tiện lợi và toàn diện đã truyền cảm hứng cho cảm biến phân tử.
Các nhà nghiên cứu viết: “Chúng tôi đặt mục tiêu tạo ra một khuôn khổ xét nghiệm cúm có thể tiếp cận nhanh chóng, chi phí sản xuất thấp, dễ phân phối và phản ứng nhanh trong giai đoạn đầu của bệnh, đây là điều kiện tiên quyết để sử dụng trên toàn cầu.”
“Chúng tôi đã giải quyết thách thức này bằng cách chuyển đổi từ các máy dò và máy móc phức tạp sang một máy dò có sẵn cho bất kỳ ai, ở mọi nơi và mọi lúc: Lưỡi.”
Cảm biến này sẽ cách mạng hóa thị trường chẩn đoán.
Neuraminidase được tìm thấy trên bề mặt của virus cúm. Virus sử dụng enzyme này cắt một số liên kết hóa học để có thể lây lan từ các tế bào bị nhiễm sang các tế bào khỏe mạnh.
Các nhà khoa học đã tạo ra một phân tử tổng hợp mô phỏng mục tiêu tự nhiên của neuraminidase và gắn kèm thymol, chất tạo nên mùi vị đặc trưng của cỏ xạ hương.
Neuraminidase của virus cúm nhận ra phân tử giả và cắt nó, phóng thích thymol. Lưỡi sẽ cảm nhận được hương vị, vừa có vị thảo dược vừa có vị thuốc.
Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng cảm biến của họ được “điều chỉnh về mặt hóa học” để phản ứng với neuraminidase của virus nhưng không phải của vi khuẩn, nghĩa là xét nghiệm sẽ không cho kết quả dương tính giả nếu vi khuẩn có trong nước bọt.
Trong các xét nghiệm nước bọt ở người, cảm biến giải phóng thymol trong vòng 30 phút.
Nên chích vaccine phòng cúm
Các chuyên gia khuyến nghị tiêm vaccine cúm hàng năm để giảm nguy cơ mắc cúm và các biến chứng nghiêm trọng của nó.
Các nhà nghiên cứu hy vọng sẽ bắt đầu thử nghiệm trong hai năm tới để kiểm tra cảm biến trên bệnh nhân cúm trước và sau khi các triệu chứng xuất hiện.
Trong khi đó, vaccine cúm được khuyến nghị cho tất cả mọi người từ sáu tháng tuổi trở lên, với một số trường hợp ngoại lệ hiếm gặp. Mũi tiêm này giúp hệ thống miễn dịch nhận biết và chống lại virus cúm, giúp ngăn ngừa bệnh hoặc giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Mùa cúm thường đạt đỉnh điểm từ Tháng Mười Hai đến Tháng Hai khi mọi người dành nhiều thời gian hơn trong nhà. Điều kiện lạnh và khô tạo điều kiện cho virus lây lan hiệu quả hơn.
Nếu bạn bị cúm, các chuyên gia khuyên bạn nên ở nhà để không lây nhiễm cho người khác.
