H.C.
Do tác động kinh tế của dịch Covid-19, tiểu bang California sẽ giảm ngân sách dành cho các trường đại học và trung học công lập, các cơ sở y tế công lập và nhiều chương trình hoạt động khác, Thống đốc tiểu bang California, ông Gavin Newsom đề nghị trong một bản dự thảo điều chỉnh ngân sách gửi Nghị viện tiểu bang hôm nay thứ Năm 14-05-2020.
Tính chung, ngân sách trong dự thảo mới này bị giảm khoảng 9% so với kế hoạch mà ông thống đốc đưa ra hồi tháng 01-2020.
“Tiểu bang chúng ta đang trong tình trạng khẩn cấp, phải đối mặt với tình trạng mất việc làm trầm trọng và thâm hụt chưa từng có từ trước tới nay. Dự thảo ngân sách này phản ánh tình trạng khẩn cấp đó,” ông Newsom viết trong thư gửi các nhà lập pháp tiểu bang.
Văn phòng Thống đốc dự tính số thu ngân sách năm nay sẽ giảm 22% so với dự báo hồi đầu năm. Hồi tháng 01-2020, California dự báo ngân sách năm nay sẽ thặng dư (surplus) 5,6 tỷ USD nhưng sau bốn tháng bị dịch Covid-19 tàn phá, ngân sách tiểu bang hiện đã bị thâm hụt (deficit) tới 54 tỷ USD.
Theo dự thảo điều chỉnh, nếu được Nghị viện tiểu bang phê chuẩn, ngân sách cho năm tài chánh 2020-21 của California là khoảng 203,3 tỉ USD, bằng với mức năm 2018 nhưng vẫn cao hơn ngân sách các năm bị khủng hoảng tài chánh một thập niên về trước.
Một số chương trình, hoạt động bị giảm ngân sách gồm:
- Giảm 10% ngân sách phân bổ cho hệ thống đại học cộng đồng (community college), hệ thống trường trung tiểu học (K12), khiến nguồn ngân sách này bị giảm 19 tỷ USD so với mức tiêu chuẩn; giảm 10% ngân sách của hai hệ thống đại học công lập University of California (UC) và California State University (CSU).
- Giảm 7% số giờ làm việc được trả lương cho những người giúp chăm sóc người già bệnh tật và người khuyết tật.
- Giảm 30 triệu USD ngân sách dành cho các công viên tiểu bang
- Giảm một số dịch vụ y tế của chương trình Medi-Cal như làm răng, chữa răng.
- Tha tù trước thời hạn tối đa hai năm cho những tù nhân đang thụ án, trừ những tù nhân phạm tội xâm hại tình dục và tù nhân bị án chung thân v.v…
Để vận động Nghị viện và người dân chấp nhận giảm ngân sách, ông Newson đã bắt đầu thương lượng với các nghiệp đoàn để giảm lương công chức, viên chức tiểu bang khoảng 10%, kể cả lương thống đốc và đội ngũ nhân viên giúp việc.
Ngân sách điều chỉnh cũng loại bỏ khoản dự chi 80 triệu USD mà ông Newsom hồi tháng 01 đã phân bổ để mở rộng chương trình Medi-Cal cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế cho những di dân không giấy tờ từ 65 tuổi trở lên. Việc mở rộng này là theo yêu cầu của các nghị sĩ cấp tiến và đại diện cử tri gốc Latino.
Thư ký nội các của chính quyền ông Newsom dự tính hoạt động kinh tế nói chung của tiểu bang bị giảm khoảng 9% do tác động của dịch; tỷ lệ người thất nghiệp của tiểu bang cũng sẽ lên tới mức kỷ lục 25% lực lượng lao động trong tam cá nguyệt này.
Ông Newsom nói ông hy vọng một số đề nghị cắt giảm ngân sách nói trên có thể được hủy bỏ nếu tiểu bang nhận được sự hỗ trợ bổ sung của liên bang. “Chính phủ liên bang, chúng tôi cần các vị,” ông nói.
Tại thủ đô Washington D.C., các Dân biểu đảng Dân Chủ trong Hạ viện đã thảo ra một dự luật hỗ trợ chống dịch mới, trị giá khoảng 3.000 tỷ USD, trong đó có nhiều tỷ đô la trợ giúp các tiểu bang, thành phố và địa phương bị tác động nặng nề của đại dịch. Tuy nhiên dự luật của phe Dân Chủ đã gặp phải sự phản đối quyết liệt của đảng Cộng Hòa và Tòa Bạch ốc trước khi được đưa ra thảo luận và biểu quyết ở Hạ viện vào ngày mai thứ Sáu 15-05; và cũng không có cơ may được thông qua ở Thượng viện do đảng Cộng Hòa kiểm soát. Nếu dự luật này bị bác bỏ thì hy vọng được liên bang hỗ trợ của các tiểu bang bị đại dịch tàn phá như California sẽ không thể biến thành hiện thực.
