Ở Việt Nam bây giờ, cuộc chiến tranh luận về vaccine Tàu đang hết sức căng thẳng. Số đông thì dứt khoát nói Không với nó, còn một số thì lập luận “Chích hay là toi” mà dẫn đầu là một số người gọi là nhà báo như N.Đ.H, L.K… Phần mình, tôi xin mở đầu bằng những câu chuyện nho nhỏ thế này:
+ Một anh bạn trẻ rất giỏi trong lĩnh vực media và IT, viết rằng: Em đã mấy lần sang Trung Quốc làm việc, mỗi đợt như thế cả hàng tháng trời. Sau những chuyến đi ấy, em thấy rằng Trung Quốc bây giờ phát triển khiếp thật, có nhiều thứ vượt cả Mỹ. Vì vậy, em nghĩ vaccine Trung Quốc OK, nhất là khi WHO đã phê duyệt vaccine của họ…
Hì hì, tôi cũng đã từng đến Thượng Hải, cũng choáng ngợp ngay từ khi đặt chân đến sân bay; cũng ngất ngây với hệ thống xe điện ngầm của họ… Tôi cũng may mắn đến Mỹ, đến Pháp, đến Úc, đến Anh và cũng thấy hàng Made in China tràn ngập. Rõ ràng họ cũng dữ thật. Nhưng, cái bi kịch là tôi lại thấy thêm đường sắt trên cao Cát Linh-Hà Đông, một nỗi nhức nhối của người Việt; tôi cũng nghe những con robot tiền tỉ của Trung Quốc chết đứ đừ dưới dòng kênh Nhiêu Lộc; và thấy nhiều thứ sợ hãi khác nữa về sản phẩm Made in China xuất hiện ở Việt Nam. Đó là chưa nói đến những chuyện lớn lao thuộc chủ quyền quốc gia, để lại vết thương lòng chưa thấy ngày lành trong lòng người Việt
Về chuyện này, chắc sẽ không ai cãi tôi nhỉ?
+ Một anh khác, ủng hộ vaccine Trung Quốc bằng dẫn chứng sân Puskas tưng bừng với sự kiện EURO vừa qua, và kết luận Hungari xài vaccine Trung Quốc đấy.
Về chuyện này thì tôi cũng có thể trưng ra hàng loạt quốc gia đã xài vaccine Trung Quốc và thất bại, đồng thời cả chính lãnh đạo cao cấp của ngành y tế Trung Quốc thừa nhận vaccine của họ không đạt hiệu quả cao (cái này thì báo chính thống đưa đàng hoàng, như VOV, Tuổi Trẻ…).
Một doanh nhân có máu mặt ở Lào Cai mà tôi quen từng nói rằng: Khen và chê đồ Trung Quốc không thể nói đơn giản được. Ví dụ hàng trái cây nhé, loại một thì họ xuất đi Singapore, các nước phương Tây; loại hai dành cho dân trong nước, còn thứ qua mình là loại ba, loại bốn! Thế rồi mình cứ lấy loại ba, loại bốn mà kết luận rằng đó là hàng chung của Trung Quốc thì sai rồi. Và ngược lại cũng sai luôn. Đơn giản bởi mình nghèo, mình nhập loại rẻ tiền và hàng rào của mình có quá nhiều lỗ hổng – cứ phong bì là qua tuốt!
+ Thêm một chuyện nữa: Một cựu quan chức khá to kể về hậu trường chuyện xây sân Mỹ Đình với vẻ đầy cay đắng và kết luận: KHÔNG THỂ TIN TRUNG QUỐC ĐƯỢC!
Và mới nhất, một vị bác sĩ mà tôi kính trọng, đã nói thế này: Nếu chỉ nói về mặt khoa học thì tôi nghĩ chích vaccine Tàu, loại của Bắc Kinh sản xuất thì cũng OK thôi. Nhưng vấn đề của Việt Nam là người dân không có một chút niềm tin nào về Trung Quốc, khi họ chơi xấu Việt Nam quá nhiều. Vì vậy, dù bây giờ vaccine Tàu có tốt thật thì người dân cũng cho rằng: Nó tốt khi đưa sang nước khác, chứ sang Việt Nam thì nó tráo hàng đểu!
***
Tại sao ngay cả những Moderna, Pfizer, AstraZeneca cũng có phản ứng không hay kia mà, thế nhưng tại sao nó lại được chuộng hơn vaccine Trung Quốc?
Đơn giản đó là niềm tin. Niềm tin mà những Moderna, Pfizer, Zeneca có được là nhờ họ phải minh bạch trong một môi trường buộc phải minh bạch. Mọi người hãy nhớ lại thương hiệu đình đám một thời trong lĩnh vực công nghệ là Siemen đi thì biết. Thương hiệu này đi hối lộ ở các nước, nhưng nó bị đập chết ở ngay nước Đức là nơi chôn nhau cắt rốn của mình. Thế thôi, quốc gia nào cũng thế, doanh nghiệp nào cũng thế, đều muốn mình thật giàu, muốn có siêu lợi nhuận và sẵn sàng không từ thủ đoạn nào. Có điều, “môi trường” của bên ấy không cho họ làm thế và từ đó thì xây dựng được niềm tin thôi.
Cuối cùng, muốn dân vui vẻ tiêm các thứ vaccine đã nhập về thì phải tạo được niềm tin. Cái này phải nói là cực khó ở ta. Đơn giản bởi, có người nói rằng tin sao được ông Bộ Y tế, khi vừa dính scandal vụ công bố 12 loại thuốc Đông dược điều trị COVID đấy thôi, và sau đó phải vội vã thu hồi văn bản.
Hay làm sao tin được mấy ông lãnh đạo TP.HCM, khi mấy tháng trước họ có nói gì về chuyện năm triệu liều vaccine Tàu do ai mua đâu. Họ chỉ đưa ra thông tin chung chung rằng Công ty TNHH Một thành viên Dược phẩm Sài Gòn mua. Phải đến sáng 31 Tháng Bảy, khi lòi ra cái văn bản thành lập đoàn ra sân bay Tân Sơn Nhất làm lễ đón nhận một triệu liều vaccine Tàu (bốn triệu liều còn lại về trong Tháng Tám) thì mới biết do Tập đoàn Vạn Thịnh Phát mua. Mà nghe tới tên tập đoàn này thì người ta đã kinh hồn bạt vía, khi nó là của bà Trương Mỹ Lan (hai quốc tịch Việt-Tàu, và tên Tàu là Trương Muội). Tập đoàn này gắn bó hết sức thân thiết với chính quyền TP.HCM thời Lê Thanh Hải, lượm gần sạch đất vàng của thành phố.
Tại sao doanh nghiệp nào hỗ trợ chống dịch thì cũng rầm rộ đưa tin, riêng tập đoàn này mua tặng năm triệu liều vaccine Tàu thì im thin thít? Chưa hết, ngay sau đó lòi tiếp ra cái văn bản của Bệnh viện Thống Nhất thông báo chích vaccine AstraZeneca cho toàn bộ nhân viên tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Trước sự bất bình của dân chúng, Bệnh viện Thống Nhất giải thích rằng chuyện này diễn ra trước khi vaccine Tàu về!? Có thể Bệnh viện Thống Nhất không biết kế hoạch vaccine Tàu về, chứ Vạn Thịnh Phát thì làm sao không biết được? Để xoa dịu bất bình của dân chúng, Bệnh viện Thống Nhất bèn ra một văn bản khác vào ngày 1 Tháng Tám gởi Vạn Thịnh Phát, đề nghị sẽ tiêm vaccine Tàu thay vì AstraZeneca. Đến ngày 3 Tháng Tám, Bệnh viện Thống Nhất trả lời báo chí rằng Vạn Thịnh Phát chưa hồi đáp!
Niềm tin chỉ có được khi chính tập đoàn nhập, chính lãnh đạo, cán bộ, công chức chích vaccine Tàu. Chứ nói miệng thì đừng hòng. Cái kiểu nói một đường làm một nẻo này dân Việt rành sáu câu rồi. Kiểu như miệng các quan chức chửi tư bản, kết bạn với Tàu nhưng con thì chỉ đi du học Mỹ, Anh, Úc, Canada chứ đố hề thấy sang Tàu, dù Tàu cũng có không ít đại học ngon lành.
Tóm lại, những ai đang ra sức kêu gọi người dân đừng kén chọn vaccine, xin hãy nhớ giùm: Tàu không bao giờ chấm dứt dã tâm thôn tính Việt Nam. Đó là điều những người Việt yêu nước đều thấy. Vậy nên, việc người dân nghi ngại vaccine đểu đưa sang Việt Nam cũng là điều bình thường.
Còn muốn xóa bỏ định kiến bài Tàu trong vấn đề vaccine, chỉ có một cách duy nhất, đó là nêu gương. Tất cả cán bộ Đảng viên tầm lãnh đạo quận huyện trở lên cho đến Trung ương, hãy lấy bản thân mình và gia đình đi chích vaccine Tàu. Thậm chí như thế cũng chưa chắc thành công, vì đã nghi nhau rồi thì dân cũng có quyền nghĩ vỏ Tàu nhưng ruột Moderna, Pfizer!
Còn nếu các vị đã “lỡ” chích Moderna, Pfizer, AstraZeneca rồi thì đừng xúi dân chích cái họ không muốn, vì như thế là vô đạo đức. Câu chuyện vaccine Tàu xem ra là một miếng gân gà mà chính quyền TP.HCM nói riêng, Việt Nam nói chung khó mà nuốt trôi, khi niềm tin của dân chúng gần như cạn kiệt!
