Nguyễn Thiện Nhân – “Ủa, tưởng ai, mày hả Bưởi?”

MAI BÁ KIẾM

Tôi rất quý trọng và tin tưởng ông Nguyễn Thiện Nhân, khi ông đề ra khẩu hiệu “năm không”: “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích”; “Nói không với vi phạm đạo đức nhà giáo và việc “ngồi nhầm lớp”…, rồi là “đào tạo không theo nhu cầu xã hội”; rồi  “xã hội hóa giáo dục”. Nhưng sau đó, tôi rất thất vọng, khi ông không hoàn thành một kế hoạch đúng đắn nào của chính ông đặt ra.

MISSION IMPOSSIBLE

Hồi làm Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban nhân dân TP.HCM (2001-2006), ông Nhân trăn trở tại nhiều cuộc họp: “Intel (mới đặt văn phòng đại diện, năm 2007 bắt đầu khởi công nhà máy lắp ráp và kiểm định chip) than phiền với tôi họ cần 2.000 kỹ sư software, hardware, nhưng chỉ tuyển được 20 người đạt yêu cầu chuyên môn và tiếng Anh. Thế mà, Đại học Quốc gia TP.HCM không liên hệ Intel tìm hiểu yêu cầu chuyên môn của họ để thiết kế chương trình đào tạo, rồi mời họ hợp tác giảng dạy thì mới mong Khu Công nghệ cao Q.9 thành thung lũng Silicon được”.

Ngày 28-6-2006, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bốc ông Nhân ra Hà Nội, đặt lên ghế Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo thay ông Nguyễn Minh Hiển. Ông đặt ra khẩu hiệu “Năm Không” cho niên học 2007 – 2008 để lột xác ngành giáo dục đầy tiêu cực. Kết quả chữa trị “bệnh thành tích” rất “thành công”. Tỷ lệ tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) năm 2007 bình quân là 67,5% – thậm chí có trường không đỗ học sinh nào! So với tỷ lệ tốt nghiệp THPT năm 2006 là 92%, phụ huynh của 414.393 em thi rớt và lãnh đạo các địa phương có tỷ lệ rớt cao đều shock. Trước áp lực nội bộ, ông Nhân xuống giọng “nói không” thành “nói nhỏ”, cho thi tốt nghiệp đợt hai bằng đề dễ hơn, để đạt tỷ lệ 80,38%.

Nội bộ “đấu” ông Nhân, vì tổ chức thi đợt hai tốn thêm 122 tỷ. Giáo sư Hoàng Tụy chê kỳ thi này mang “tính hình thức”. Ông Nhân thỏa hiệp “phe thành tích”, nên tỷ lệ tốt nghiệp THPT tăng dần đều: năm 2008 – 75,96%, năm 2009 – 83,8%, năm 2010 – 92,59% (cao hơn năm 2006 với 92%). Tưởng sao, cuối cùng, thì cũng ngựa về chốn cũ, không phải mã đáo thành công!

ĐÁNH TRỐNG BỎ DÙI – ĐEM CON BỎ CHỢ!

Tháng 7-2006, thầy Đỗ Việt Khoa được mời lên chương trình Người Đương Thời của truyền hình VTV1. Tại đó, thầy nhận được bằng khen của Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân về “thành tích dũng cảm chống tiêu cực thi cử”. Sau khi “PR” (public relation) – đại khái là quảng bá om sòm thầy Khoa trên báo đài, ngày 31-7-2006, Bộ trưởng Nhân phát động phong trào “Hai Không”: Nói không với tiêu cực thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục. Từ đó, trên cả nước chấm dứt hiện tượng thu tiền chống trượt tốt nghiệp hàng năm. Tưởng gặp thời, thầy Khoa liên hệ và cổ vũ cho nhiều giáo viên khác trên cả nước tham gia phong trào chống tiêu cực giáo dục. Tháng 12-2007, thầy Khoa tố cáo các vi phạm pháp luật của ban giám hiệu trường THPT Vân Tảo. Sở Giáo dục Hà Tây (cũ) bao che vụ việc; và thầy Khoa thì bị hiệu trưởng Lê Xuân Trung “tổ chức” trù dập, với chiến dịch bôi nhọ thầy… bị “bệnh thần kinh”, là “phản động”…

Ngày 14-11-2008, thầy Khoa bị hai tên xã hội đen cùng với hai bảo vệ của Trường Vân Tảo đến nhà riêng đánh dằn mặt và cướp tài sản. Chúng cảnh cáo thầy Khoa không được can thiệp vào các sai phạm của nhà trường. Bốn tên tham gia vụ cướp sau đó bị tòa án kết án tù. Từ những tố cáo của thầy Khoa, Sở Giáo dục-Đào tạo Hà Nội đưa ra văn bản chỉ đạo cấm thu các loại quỹ ngoài quy định, cấm thu tiền ôn thi và thi thử tốt nghiệp. Tuy nhiên, Trường Vân Tảo đã không chấp hành chỉ thị đó và quy kết thầy Khoa “không hoàn thành nhiệm vụ” bốn năm. Thầy không được nâng lương, bị cô lập. Biết bị “bỏ chợ”, tháng 5-2010, thầy Khoa xin nghỉ việc. Người Đương Thời thành “Người Hết Thời”. Trong khi đó, ông Nguyễn Thiện Nhân thành “Người Gặp Thời”. Ngày 2-8-2007, ông Nhân được Quốc hội khóa XII phê chuẩn “đúp”: làm Phó Thủ tướng Chính phủ, kiêm Bộ trưởng Bộ GD&ĐT.

MỘT ĐÍT HAI GHẾ CŨNG KHÔNG NÊN TRÒ GÌ!

Dù Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng, ông Nhân không thực hiện được hoài bão của mình là “Đào tạo theo nhu cầu xã hội” mà hồi làm Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân TP.HCM, ông đã nói Intel tuyển không ra người có đúng chuyên môn. Sinh viên tốt nghiệp ngành IT vẫn trình độ làng nhàng. Intel chỉ sản xuất chip. Khu Công nghệ cao không thành “thung lũng Silicon”. Đại học Tôn Đức Thắng làm nên thương hiệu nhờ hiệu trưởng Lê Vinh Danh và Chủ tịch tổng Liên đoàn Lao động Đặng Ngọc Tùng thì đã trả ơn bằng việc cách chức hiệu trưởng của ông Lê Vinh Danh.

Ông Nhân cho lập nhiều trường đại học nhất nhưng để lại nhiều tai tiếng nhất, chẳng hạn Đại học Đông Đô. Mà cũng lạ đời, ông Nhân chưa làm chức gì hết một nhiệm kỳ, chứ đừng nói hai nhiệm kỳ. Ngày 17-6-2010, gần tròn bốn năm làm Bộ trưởng (Bộ Giáo dục), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho ông Nhân thôi điều hành Bộ GD&ĐT để “tập trung cho nhiệm vụ Phó Thủ tướng”. Làm Phó Thủ tướng chưa đầy bốn năm, ngày 21-6-2011, Thủ tướng Dũng bổ nhiệm ông Nhân làm Trưởng ban Ban chỉ đạo về đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử. Làm Trưởng Ban Chỉ đạo hơn hai năm, ngày 5-9-2013, ông Nhân được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (UB TƯMTTQ VN) bầu làm chủ tịch. Làm Chủ tịch UB TƯMTTQ VN chưa đầy bốn năm, ngày 10-5-2017, ông Nhân được Bộ Chính trị phân công làm Bí thư Thành ủy TP.HCM, thay thế Đinh La Thăng.

Ngày 17-10-2020, ông Nguyễn Văn Nên được bầu làm Bí thư Thành ủy TP.HCM nhiệm kỳ 2020-2025 thay ông Nhân. Khác với bốn nhiệm kỳ chưa trọn vẹn bên Chính phủ và Mặt trận, ông Nguyễn Thiện Nhân ngồi ghế đại biểu Quốc hội trọn vẹn suốt bốn nhiệm kỳ (khóa: X, XII, XIII, XIV). 20 năm mà chưa mỏi đít, nên năm nay ông lại vẫn ra ứng cử nhiệm kỳ thứ năm. Cuối cùng, tôi chỉ thích một câu nói của ông Nhân: “Tôi nói giọng Bắc nhưng tôi là người Nam. Tôi không gạt bà con đâu”. Câu nói rất tương phản với hành động của ông bởi hàng rào cảnh sát chìm vây quanh khi ông đi tiếp xúc dân Thủ Thiêm. Tôi không gạt bà con đâu, chỉ xạo chút thôi!

Nếu Hội đồng Bầu cử sắp xếp ông Nhân về Đơn vị Bầu cử Thủ Thiêm thì cử tri sẽ không những gạch tên ông mà còn nói: “Ủa, tưởng ai, mày hả Bưởi?”.