Momofuku Ando (安藤 百福) sinh ngày 5 tháng 3 năm 1910 tại Đài Loan, khi hòn đảo này đang là thuộc địa của Nhật Bản. Tên thật của ông là Ngô Bách Phúc (Wu Baifu – 吳百福).
Mồ côi cha mẹ từ khi còn nhỏ, Ando được ông bà nội nuôi dưỡng và lớn lên trong hoàn cảnh thiếu thốn. Dù vậy, ông sớm thể hiện tinh thần tự lập và khát vọng lớn.
Khi đến tuổi trưởng thành, ông chuyển đến Nhật Bản và bắt đầu kinh doanh dệt may và một số mặt hàng tiêu dùng. Tuy gặp phải không ít khó khăn trong sự nghiệp ban đầu, ông vẫn kiên trì, không ngừng đổi mới trong suy nghĩ và phương thức kinh doanh.
Sau Thế Chiến II, Nhật Bản rơi vào tình trạng kiệt quệ. Hàng triệu người dân thiếu ăn, sống trong hoàn cảnh khốn khó. Chính phủ phân phát thực phẩm, nhưng hiệu quả không cao do công đoạn chế biến phức tạp và mất thời gian. Chứng kiến cảnh hàng dài người dân xếp hàng chờ nhận khẩu phần thực phẩm, đặc biệt là mì, Momofuku Ando trăn trở: “Tại sao lại không có một loại thực phẩm nào có thể nhanh chóng chế biến, dễ bảo quản, tiện lợi mà ăn vẫn ngon miệng?”
Từ đó, ông bắt đầu công cuộc nghiên cứu tại chính sân sau ngôi nhà nhỏ của mình. Không phải là nhà khoa học, không có phòng thí nghiệm hiện đại, nhưng ông có sự kiên nhẫn và quyết tâm phi thường. Sau nhiều tháng thử nghiệm không biết mệt mỏi, vào ngày 25 Tháng Tám năm 1958, Momofuku Ando giới thiệu với thế giới phát minh của mình: Chikin Ramen (mì gà) – loại mì ăn liền đầu tiên trên thế giới. Đây là một loại mì đã được chiên chín sẵn, chỉ cần đổ nước nóng vào trong vài phút là có thể ăn được.
Lúc bấy giờ, Chikin Ramen được bán với giá 35 yên/gói – đắt hơn nhiều so với mì tươi thông thường. Tuy nhiên, sản phẩm này nhanh chóng trở nên phổ biến nhờ tính tiện lợi, vệ sinh và hương vị hấp dẫn.
Ando đã không chỉ tạo ra một sản phẩm, mà còn sáng lập ra một ngành công nghiệp hoàn toàn mới: ngành mì ăn liền.
Không dừng lại ở đó, năm 1971, ông tiếp tục cải tiến mì ăn liền với phát minh mang tính cách mạng: “Cup Noodles” – mì ly. Ý tưởng đến khi ông thấy một doanh nhân nước ngoài ăn mì gói bằng cách bỏ vào ly giấy và chế nước nóng. Ông nghĩ: “Tại sao mình không tạo luôn một sản phẩm tích hợp như vậy?”
Với “Cup Noodles,” người dùng chỉ cần bóc nắp, chế nước sôi và chờ 3 phút là có thể ăn. Mì được đóng gói sẵn trong ly xốp giúp dễ bảo quản, dễ vận chuyển và vô cùng tiện dụng. Đây là bước đột phá khiến mì ăn liền trở thành món ăn phổ biến toàn cầu, từ sinh viên, nhân viên văn phòng cho đến người lao động nghèo.
Ngày nay, mì ăn liền đã trở thành một trong những loại thực phẩm phổ biến nhất thế giới. Theo thống kê, hơn 100 tỷ gói mì ăn liền được tiêu thụ mỗi năm, trải dài từ Châu Á đến Châu Âu, từ Châu Mỹ đến Châu Phi.
Momofuku Ando được ngợi ca là “cha đẻ của mì ăn liền,” một biểu tượng của sáng tạo và tinh thần vượt khó. Năm 2005, ông thành lập Bảo tàng Cup Noodles tại Yokohama và Osaka – nơi trưng bày lịch sử, quá trình phát minh và tôn vinh đóng góp của ông.
Ando từng nói: “Hòa bình sẽ đến khi mọi người có đủ ăn.” Đây không chỉ là triết lý sống của ông, mà còn là động lực để ông cống hiến suốt đời cho ngành thực phẩm. Momofuku Ando có trở thành tỷ phú không? Câu trả lời là không chính thức, theo nghĩa hiện đại của từ “tỷ phú” như những người nằm trong danh sách Forbes. Tuy nhiên, công ty Nissin Food Products, do ông sáng lập, đã trở thành tập đoàn thực phẩm đa quốc gia với doanh thu hàng tỷ đôla mỗi năm.
Momofuku Ando không nổi tiếng vì sự giàu có, mà vì những đóng góp mang tính nhân đạo và sáng tạo cho xã hội. Ông sống giản dị và dành phần lớn lợi nhuận để đầu tư vào nghiên cứu, giáo dục, cũng như cải thiện sản phẩm.
Sau khi mất vào ngày 5 Tháng 1 năm 2007, ở tuổi 96, ông được chính phủ và nhân dân Nhật Bản tôn vinh như một anh hùng dân tộc. Tên tuổi ông được ghi nhớ mãi không chỉ vì đã phát minh ra một món ăn tiện lợi, mà còn vì tinh thần vượt khó, dám mơ ước và hành động vì cộng đồng.
Momofuku Ando không chỉ tạo ra một sản phẩm để bán – ông tạo ra một giải pháp cho nạn đói, một biểu tượng văn hóa đại chúng, và một di sản công nghiệp bền vững. Từ những ngày đầu tại sân sau nhỏ bé, đến việc chinh phục thị trường toàn cầu, hành trình của ông là minh chứng cho sức mạnh của ý chí và lòng nhân ái.
Dù không phải là một “tỷ phú” theo định nghĩa phổ biến, nhưng Momofuku Ando là người giàu có về trí tuệ, tầm nhìn và đóng góp cho nhân loại. Ông không chỉ phát minh ra mì ăn liền – ông đã đổi mới cả thế giới.
(Melbourne, 2025)
