Ngày 22 Tháng Mười 2025, Tổng Thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp lệnh trừng phạt lớn với Nga, nhằm vào hai tập đoàn dầu mỏ hàng đầu là Lukoil và Rosneft cùng hơn 30 công ty con, với lý do Moscow “thiếu cam kết nghiêm túc trong tiến trình hòa bình.”
Giới quan sát cho rằng việc Washington áp lệnh trừng phạt này là một bước đi quan trọng nhưng nhẽ ra phải thực hiện từ lâu. Sự chậm trễ này của Washington có thể hiểu được, xuất phát từ tình hình thị trường dầu mỏ toàn cấu và tác động tiềm tàng đến kinh tế Mỹ.
Chính quyền của cựu Tổng Thống Joe Biden từng công bố lệnh trừng phạt đối với các công ty dầu mỏ lớn khác của Nga, trừ hai công ty lớn nhất là Lukoil và Rosneft. Không phải tự nhiên mà Tổng Thống Trump nói rằng “Trừng phạt không hề đơn giản. Nó không chỉ là con đường một chiều.” Người ta thông cảm cho động thái chậm trễ của Mỹ bởi trùng phạt vốn là con đường hai chiều. Nhưng dám chơi thì phải dám chịu, còn nói chỉ để nói thì đối phương nhờn mặt.
Thà muộn còn hơn là không bao giờ.
Cuối cùng thì Washington đã làm một việc nhẽ ra phải làm từ lâu. Trước đó một tuần, Luân Đôn cũng đã áp đặt các biện pháp trừng phạt nhằm vào Lukoil và Rosneft cùng 44 tàu chở dầu trong “hạm đội bóng đêm” chuyên vận chuyển dầu Nga.
Với việc bị đưa vào danh sách trừng phạt của Mỹ và Anh, Lukoil và Rosneft sẽ bị đóng băng tài sản, hạn chế vận chuyển và không được sử dụng các dịch vụ tín thác của Anh và Mỹ. Rosneft vốn là nhà sản xuất dầu hàng đầu của Nga, chiếm khoảng 40% tổng sản lượng dầu cả nước, trong khi Lukoil đứng thứ hai.
Kyiv vốn kêu gọi gia tăng áp lực lên Moscow, đã xem động thái mới nhất của Washington và London là “một tin tuyệt vời.” Tất nhiên rồi. Còn Moscow thì hẳn là xụ mặt trước cái tin “tuyệt vời” này. Chung qui cũng vì Moscow đã làm ông Trump “thất vọng và cạn kiên nhẫn.” Khác với các lần trước chỉ nói mình thất vọng và cạn kiên nhẫn với ông Putin rồi để đó, lần này Tổng Thống Trump đã biến sự thất vọng và cạn kiên nhẫn của mình thành hành động cụ thể, để ông Putin hiểu rằng làm ông thất vọng và mất kiên nhẫn là điều ngu ngốc.
Trước đó, phía Nga cho rằng hành động của Anh sẽ làm “phức tạp thêm nỗ lực đối thoại hòa bình,” và mong Mỹ sẽ không theo chân Anh. Cho nên động thái mới nhất của Mỹ cho thấy Washington sẵn sàng leo thang “phức tạp” trước sự chai lì của Moscow đối với khát vọng hòa bình của mọi người.
Vấn đề là khi quyết định đưa ra những biện pháp mạnh mẽ đối với Lukoil và Rosneft, chính quyền của Tổng Thống Donald Trump đã tỏ ra ngả theo lập trường bất di bất dịch của Kyiv rằng Ukraine sẽ không bao giờ chấp nhận nhượng lãnh thổ cho Moscow để đổi lấy hòa bình, và rằng Moscow, để đạt được hòa bình, dứt khoát phải rút quân ra khỏi toàn bộ lãnh thổ của Ukraine, thay vì cứ khăng khăng đòi Ukraine phải nhượng đất để chấm dứt chiến tranh.
Động thái mới nhất này của Mỹ được đánh giá là rất quan trọng vì đây là lần đầu tiên Washington áp dụng các biện pháp trừng phạt đánh trực tiếp vào điểm yếu nhất của Nga là nguồn thu từ dầu mỏ.
Chưa thấy ông Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres lên tiếng bày tỏ quan điểm về động thái của Anh và Mỹ. Ủng hộ hay không ủng hộ? Có thể ông ta sẽ hoàn toàn giữ im lặng để ai muốn hiểu sao thì hiểu. Nhưng người ta tin rằng một khi ông Putin không thể tiếp tục chịu đựng những đòn cấm vận nặng nề của Phương Tây, buộc phải ngoan ngoãn chấp nhận một thỏa thuận hòa bình bất lợi cho Nga, thì nhiều khả năng ông Guterres sẽ có mặt trong buổi lễ ký kết, như đã từng khi Thỏa thuận Gaza được ký kết, để ra vẻ mình luôn quan tâm tới hòa bình thế giới.
Và nếu như thế, ông Guterres lại nhắc người ta nhớ rằng sự tồn tại của LHQ chẳng khác gì không tồn tại!
