Các tỷ phú công nghệ mất hàng trăm tỷ đôla trong năm nay khi giá cổ phiếu lao dốc và nhiều công ty chậm lại chuỗi tăng trưởng liên tục dài hàng thập niên. Tính chung, các giám đốc điều hành (CEO) và người sáng lập có giá trị tài sản ròng (net worth) cá nhân gắn liền với doanh thu của công ty đã mất tổng cộng $433 tỷ trong năm 2022.
2022 đích thực là một năm ảm đạm đối với tài sản ròng của các tỷ phú công nghệ Mỹ, nhưng mỗi vị vẫn giầu hơn nhiều quốc gia nhỏ khác. Ví dụ nhà sáng lập Facebook Mark Zuckerberg từng lọt top 10 người giàu nhất thế giới, dù mất gần $81 tỷ giá trị tài sản ròng trong năm 2022. Còn lâu ông và các tỷ phú công nghệ khác mới rơi vào túng thiếu!
Hiện Zuckerberg vẫn có giá trị tài sản ròng gần $45 tỷ, tức cao hơn GDP của Iceland. So với năm 2019 trước đại dịch, một số tỷ phú có giá trị tài sản ròng tăng nhờ sức cầu thị trường bùng nổ trong giai đoạn đầu của đại dịch COVID-19 kịp bổ sung vào sản nghiệp của họ trước khi lao dốc vì sau đại dịch người tiêu dùng ít còn lệ thuộc vào công nghệ hơn. Các cổ phiếu công nghệ giảm đáng kể trong năm 2022 sau đợt bùng phát ấn tượng về doanh thu. Những gã khổng lồ công nghệ, vốn phát triển với tốc độ chóng mặt trong mười năm qua, bắt đầu ngừng tuyển dụng và sa thải hàng loạt.
Nhưng không phải tất cả các CEO công nghệ đều gặp thoái bộ về tài chính trong năm 2022.
Doanh nhân internet Trung Quốc Zhang Yiming, người sáng lập ByteDance, công ty mẹ của mạng xã hội TikTok, thấy giá trị tài sản ròng của mình tăng hơn $10 tỷ, lên gần $55 tỷ! Một số ông trùm công nghệ Mỹ cũng chỉ bị thua lỗ tài chính ở mức độ nhẹ. Ví dụ Larry Ellison, người đồng sáng lập công ty Oracle, mất $16 tỷ trong năm 2022 nhưng vẫn là người giàu thứ bảy trên thế giới. Michael Dell của Dell Technologies chứng kiến giá trị tài sản ròng giảm khoảng $7 tỷ nhưng vẫn đứng trên Zuckerberg trong danh sách 25 người giàu nhất thế giới.Các thị trường công nghệ quy mô lớn đều lao dốc trong năm 2022 khi các nhà đầu tư và công ty vật lộn với cuộc chiến ở Ukraine, lạm phát, lãi suất tăng và người tiêu dùng có ít tiền hơn để chi tiêu. Các tỷ phú kiếm bộn tiền trong các ngành phi công nghệ cũng mất đi khoản đáng kể trong giá trị tài sản ròng của mình nhưng không bằng các ông trùm công nghệ. Thử xem một số nhà lãnh đạo công nghệ đã mất bao nhiêu trong năm 2022:
1.Elon Musk. Tổng thiệt hại: $132 tỷ; giá trị tài sản ròng hiện nay: $139. Elon Musk, giám đốc điều hành của ba công ty: Xe điện Tesla, công ty không gian SpaceX và mạng xã hội Twitter đã mất $132 tỷ giá trị tài sản ròng trong năm nay, một khoản lỗ cao nhất so với những người đàn ông khác trong danh sách. Musk là người giàu nhất thế giới trong phần lớn năm 2022, nhưng người nắm giữ phần lớn tài sản của mình bằng cổ phiếu Tesla đã đánh mất vương miện khi cổ phiếu Tesla lao dốc gần 70% trong suốt năm do mối lo ngại nhu cầu xe điện bắt đầu suy yếu ở Trung Quốc, một thị trường lớn của công ty. Tesla còn phải đối mặt với những thách thức trong việc tăng chi phí vật tư sản xuất xe. Một số nhà đầu tư lên tiếng cảnh giác về việc Musk quá tập trung vào mạng xã hội tranh cãi Twitter. Ông phải bán bớt cổ phiếu Tesla để có tiền mua lại công ty truyền thông xã hội trị giá $44 tỷ này. Thời gian cầm quyền ngắn ngủi của Musk tại Twitter cũng đầy biến động và hỗn loạn khiến một số nhà đầu tư vào Tesla lo lắng và thúc giục Musk nên tập trung trở lại vào sản xuất xe hơi.
2.Jeff Bezos. Tổng thiệt hại: $81.4 tỷ; giá trị tài sản ròng hiện nay: $108 tỷ. Jeff Bezos, người sáng lập kiêm chủ tịch công ty bán hàng trực tuyến Amazon đã mất $84.1 tỷ trong năm 2022 khi cổ phiếu công nghệ lao dốc từ đỉnh cao và cổ phiếu của Amazon giảm gần 50%, đánh dấu một trong những năm tồi tệ nhất của công ty trên thị trường. Bezos từ chức CEO Amazon vào năm 2021 nhưng vẫn là cổ đông lớn nhất của công ty. Amazon buộc phải sa thải nhân viên và đang trong quá trình cắt giảm khoảng 10,000 người nữa từ mọi bộ phận. Bezos cũng là người sáng lập công ty du hành vũ trụ Blue Origin và sở hữu tờ The Washington Post mua $250 triệu vào năm 2013.
3.Mark Zuckerberg. Tổng thiệt hại: $80.7 tỷ; giá trị tài sản ròng hiện nay: $44.8 tỷ. Theo Bloomberg Billionaires Index , giá trị tài sản ròng của nhà sáng lập mạng xã hội Facebook giảm gần $81 tỷ trong năm 2022, đẩy ông từ vị trí người giàu thứ sáu vào cuối năm ngoái xuống thứ 25. 2022 là một năm đầy khó khăn đối với Facebook sau khi công ty đổi tên công ty mẹ thành Meta vào năm ngoái. Zuckerberg, người vẫn lãnh đạo công ty do mình thành lập khi còn là sinh viên đại học, đã cố thay đổi hướng đi của công ty bằng cách tập trung nhiều hơn vào metaverse, một thế giới kỹ thuật số nơi mọi người được kết nối với nhau, nhưng thất bại. Meta cho biết doanh thu hai quý đầu của năm 2022 bị giảm do công ty phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ TikTok và các ứng dụng truyền thông xã hội nhỏ hơn khác trong khi quảng cáo kỹ thuật số ngày càng khó khăn hơn. Công ty cảnh báo trước họ có thể thua lỗ nhiều hơn nữa trong năm 2023 vì vẫn đặt cược vào metaverse. Trước mắt, Meta thông báo có kế hoạch sa thải 11,000 công nhân vào mùa thu này để cắt giảm chi tiêu.
4.Larry Page và Sergey Brin. Tổng thiệt hại: $44.6 tỷ và $43.4 tỷ; giá trị tài sản ròng hiện nay: $80.2 tỷ và $80.2 tỷ. Sergey Brin và Larry Page đã mất tổng cộng $88 tỷ trong năm nay. Hai người sáng lập Google và là thành viên hội đồng quản trị hiện nay của công ty mẹ Alphabet đã không còn tham gia điều hành công ty từ năm 2019, nhưng vẫn có quyền lực lớn đối với Alphabet nhờ giữ loại cổ phiếu có quyền biểu quyết đặc biệt. Page là cựu CEO và Brin là cựu chủ tịch Alphabet. Trong một năm khó khăn đối với quảng cáo kỹ thuật số, ngay cả những gã khổng lồ trong ngành như Alphabet cũng không tránh khỏi bị ảnh hưởng nặng nề. Công ty phải chậm lại hoạt động tuyển dụng và đóng cửa dịch vụ phát trực tuyến đám mây Stadia dành cho các trò chơi điện tử.
5.Bill Gates. Tổng thiệt hại: $28.7 tỷ; giá trị tài sản ròng hiện nay: $109 tỷ. Doanh nhân, nhà từ thiện và người đồng sáng lập Microsoft mất gần $29 tỷ trong năm 2022. Mức giảm khoảng 20% sản nghiệp của Gates gần khớp với mức giảm của S&P 500 trong năm nay, có nghĩa là khoản lỗ của tỷ phú cũng là phong vũ biểu cho thị trường tổng thể và thước đo của nền kinh tế, còn hơn chỉ số tổng hợp Nasdaq! Các khoản đầu tư của Gates rất đa dạng, với số cổ phần lớn trong nhiều công ty, các bất động sản cao cấp và những vùng đất nông nghiệp rộng lớn. Nhưng cổ phần có giá trị nhất của Gates vẫn là cổ phần trong Microsoft, nhưng đã giảm gần 30% trong năm nay. Trong khi doanh thu các dịch vụ đám mây của Microsoft tăng 24% trong quý gần đây, doanh thu cho hệ điều hành Windows lại giảm 15%. Khi Microsoft dự đoán doanh thu trên nền tảng đám mây sẽ tăng trưởng chậm lại vào năm 2023 thị trường chứng khoán Wall Street rơi ngay vào tình trạng bán tháo. Khối tài sản khổng lồ và đa dạng của Gates đóng vai trò quan trọng khi các nhà đầu tư quan tâm rộng rãi đến vụ ly hôn của ông với vợ Melinda French Gates vào năm ngoái.
6.Steve Ballmer. Tổng thiệt hại: $20 tỷ; giá trị tài sản ròng hiện nay: $20.2 tỷ. Cựu giám đốc điều hành Microsoft và chủ sở hữu của đội bóng rổ nhà nghề Los Angeles Clippers đã mất hơn $20 tỷ trong năm 2022 khi sự trượt giá của gã khổng lồ công nghệ đã ăn mòn giá trị tài sản ròng của ông. Phần lớn tài sản của Ballmer gắn liền với cổ phần ông có trong Microsoft, nơi ông giữ chức CEO từ 2000 đến 2014. Dù công ty hoạt động tốt hơn so với những người khổng lồ công nghệ phụ thuộc nhiều hơn vào quảng cáo và chi tiêu của người tiêu dùng, nhưng nhà sản xuất hệ điều hành Windows vẫn bị giảm hơn 25% giá trị trong năm 2022. Ngoài việc dự báo tốc độ tăng trưởng của đám mây chậm hơn, Microsoft cũng cảnh báo các nhà đầu tư là doanh số PC yếu sẽ kéo dài sang năm tới và việc các nhà quảng cáo giảm chi tiêu sẽ kéo doanh thu của LinkedIn và quảng cáo tìm kiếm xuống theo. Năm 2014, sau khi nghỉ việc tại Microsoft Ballmer đã mua đội Clippers với giá $2 tỷ. Ông còn chi nhiều tiền hơn để xây dựng cung thể thao Intuit Dome hiện đại nhất giải đấu của NBA có trang bị bảng điểm hình bầu dục rộng 44,000 foot vuông và rất nhiều nhà vệ sinh để giảm thời gian chờ đợi phòng tắm giữa các trận đấu.
