Giá xe hơi ở Mỹ tăng cao buộc nhiều người phải đi hàng ngàn dặm để mua được chiếc xe ưng ý, bằng không thì đợi “mút mùa”!
Săn xe như săn báu vật
Sau khi một đại lý xe hơi yêu cầu thêm $10,000 trên giá niêm yết (sticker price) cho một chiếc xe hybrid mới, Michael Rathjen sống ở Kirkland, tiểu bang Washington, quyết định không trả quá giá bán lẻ đề xuất của nhà sản xuất (MSRP) cho chiếc xe mà anh lựa chọn. Anh không bao giờ nghĩ rằng mình phải mất tới tám tháng trời, và phải đi 3,000 dặm, mới tìm được chiếc xe đúng giá và đưa “ẻm” về nhà.
“Tôi đã gọi điện khắp toàn quốc và nghĩ rằng không thể thực hiện được giấc mơ. Tôi sẽ không thể tìm thấy chiếc xe mình chọn,” Rathjen nhớ lại. “Tôi tiếp tục gọi điện xa hơn và xa hơn nữa cho đến khi tìm được một đại lý MSRP ở Vermont và đi đến đó”.
Đúng hẹn, đầu Tháng Năm vừa qua, Rathjen bay đến Burlington, Vermont để nhận chiếc Toyota RAV4 Prime mới của mình, trả $51,000 cho mẫu xe cao cấp được trang bị đầy đủ, sau đó ngay lập tức anh lái xe xuyên bang về nhà. Đoạn đường anh đi mất tám ngày, có dừng chân tại một số điểm để tham quan và thăm bạn bè.
Kevin Ratz ở Chicago, một phi công của hãng hàng không thương mại, vô cùng sửng sốt khi đại lý Toyota địa phương yêu cầu anh trả thêm $21,000 cho chiếc RAV4 Prime duy nhất còn trong kho. Giá cao này khiến anh quyết định chuyển qua săn lùng chiếc SUV hybrid, bán với giá niêm yết. Để làm thế, Ratz phải liên lạc với hơn 60 đại lý, và một số đại lý đã nâng giá lên $10,000. Nhưng cuối cùng anh cũng đạt được mục tiêu tại một đại lý cách nhà 900 dặm!
Ratz bộc bạch: “Thật là một thách thức khi tìm được chiếc xe mà tôi sẽ không phải trả thêm một đồng nào ngoài giá niêm yết. Cảm giác thật thú vị khi bạn không thể tin điều đó vừa xảy ra!”
Mức tồn kho thấp gần kỷ lục, chuỗi cung ứng yếu và sản xuất cầm chừng là thách thức lớn mà người tiêu dùng Mỹ phải đối mặt khi tìm mua một chiếc xe hơi mới, xe tải nhẹ hoặc SUV phổ thông mà không bị các đại lý trục lợi “moi” thêm một số tiền.
Những người mua sắm xác định chỉ trả đúng giá niêm yết trên thị trường sẽ phải bền bỉ và kiên nhẫn chờ đợi. Và trong một số trường hợp, họ phải đi hàng trăm, thậm chí hàng ngàn dặm để lấy xe. Dù vậy, Rathjen và những người săn xe giống anh vẫn rất vui khi làm thế. “Tôi cảm thấy rất may mắn khi có được chính xác chiếc xe tôi muốn tại MSRP”, anh nói.
Đó là những câu chuyện bình thường của thị trường xe hơi hiện nay. Ryan Denecker, Giám đốc bán hàng tại Heritage Automotive Group, công ty điều hành các đại lý Toyota và Ford ở Burlington, cho biết: “Ngay bây giờ, nếu đó là chiếc xe phù hợp, thì không có khoảng cách, giá cả nào ngăn cản được bạn mang nó về nhà. Trước đây, Heritage Automotive thường có từ 500 đến 700 xe để bán, với rất nhiều xe hơi, SUV và xe tải nhẹ. Còn bây giờ, nhiều xe gần như không còn, người mua phải đặt cọc và phải đợi từ hai tháng đến cả năm trời mới có xe”.
Denecker cũng nói thêm, anh đã làm công việc này từ cuối thập niên 90. Nhưng chưa từng thấy lúc nào xe bị thiếu như hiện nay.
Vì đâu nên nỗi?
Rõ ràng, thị trường xe hơi Mỹ đang chịu một “cơn bão hoàn hảo” siết chặt nguồn cung vào thời điểm nhu cầu mạnh mẽ. Đại dịch COVID-19 xuất hiện cách đây hai năm khiến các nhà máy sản xuất xe hơi phải ngưng hoạt động dẫn đến đứt gẫy chuỗi cung ứng và suy thoái khiến ngành công nghiệp xe hơi không thể phục hồi sớm.
Nhu cầu về chip bán dẫn cho các phương tiện số hóa cao như xe hơi tiếp tục vượt xa nguồn cung, và thiếu hụt càng trầm trọng hơn khi Nga xâm lược Ukraine. Nước Nga đang bị cấm vận là nhà cung cấp lớn khí neon cần thiết để giúp tia laser khắc lên các mảnh silicon cực nhỏ tạo ra chip bán dẫn. Theo The Guardian.
Nga cũng là nhà sản xuất dây buộc hàng đầu rất cần thiết để bó cáp trên tất cả phương tiện đi lại. Tình trạng thiếu lao động tại các nhà máy và bến cảng ở Hoa Kỳ càng gây thêm khó khăn cho ngành công nghiệp xe hơi. Khi cầu vượt cung qua xa, giá xe hơi mới tăng vọt.
Giá trung bình cho một chiếc xe mới mua thành công trong Tháng Năm là $47,148, tăng hơn 13% so cùng kỳ 2021 (theo Kelley Blue Book). Giá xe điện cũng tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái và xe hybrid tăng 18%. Những đợt tăng giá góp phần đẩy lạm phát tiêu dùng lên mức cao nhất trong bốn thập niên qua.
Tuần trước, Bộ Lao động Mỹ công bố tỷ lệ lạm phát hàng năm của khu vực hàng hóa và dịch vụ được đo theo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng 8.6% trong Tháng Năm. Giá xe mới tăng 12,6% so với năm ngoái và giá xe đã qua sử dụng tăng 16.1% so với Tháng Năm 2021.
Bà Michelle Krebs, nhà phân tích điều hành của Kelley Blue Book, công ty mẹ của Cox Automotive, nhận định: “Tăng giá một phần là do các nhà sản xuất phân bổ số chất bán dẫn quý giá của họ cho các phương tiện có lợi nhuận cao hơn, tức những mẫu xe hàng đầu của họ”.
Theo Edmunds, người mua đã phải trả giá cao hơn giá niêm yết kể từ Tháng Tám năm ngoái khi giá trung bình cho các loại xe mới bắt đầu tăng đều đặn. Một công ty nghiên cứu thị trường xe hơi cho biết các loại xe thường được bán với giá trên $3,000 tại MSRP gồm Kia Telluride SUV, Lexus NX450H hybrid và xe điện GMC Hummer.
Ian Drury, quản lý cấp cao về thông tin chi tiết của Edmunds, nhận định: “Việc các đại lý không còn các loại xe có nhu cầu cao hoặc phải nâng giá lên là biện pháp khắc nghiệt, bởi vì họ cảm thấy lúng túng trước những gì đang xảy ra trong ngành”.
Trước đại dịch, các đại lý cạnh tranh nhau về số xe hơi, xe tải nhẹ hoặc SUV bán ra bằng cách hạ giá dưới giá niêm yết. Phần thắng thuộc về người mua, nhưng nay các đại lý đang chiếm ưu thế. Số đại lý bán các mẫu xe phổ thông, đặc biệt là xe hybrid và xe điện, với giá niêm yết là ngoại lệ hiếm hoi.
Giám đốc bán hàng của một đại lý Toyota và Volkswagen ở tiểu bang New Jersey tâm sự: “Chúng tôi đang ngập đơn đặt hàng không thể nào đáp ứng được”. Ông yêu cầu giấu tên và cho biết không dám nhận đặt hàng các mẫu xe phổ biến, bao gồm Toyota RAV4 Prime và Highlander Hybrid. Hiện nay danh sách chờ của đại lý này có tới 160 khách hàng – những người đã đặt cọc và đang ngồi… chờ.
