Chủ sở hữu mới của Twitter, tỷ phú Elon Musk đã phải chật vật trong ngày thứ Sáu, 18 Tháng Mười Một để giải quyết sự hỗn loạn mà ông gây ra cho Twitter bằng cách hối thúc các kỹ sư chưa bỏ việc (không ký vào cam kết ‘làm việc chăm chỉ và thêm giờ’) đến trụ sở chính của công ty ở San Francisco khi ông thông báo một số quy định mới về kiểm duyệt nội dung các Tweet đưa lên.
Được triệu tập khẩn cấp đến “hội nghị thượng đỉnh” (summit) đặc biệt vào buổi chiều là những nhân viên “tham gia viết phần mềm”. Hội nghị diễn ra một ngày sau khi hàng trăm nhân viên thà chấp nhận nhận lương ba tháng thôi việc còn hơn là ở lại. Loạt email và tweet mới của Musk trong ngày thứ Sáu cho thấy Musk muốn “cá nhân hoá” việc giám sát một nền tảng truyền thông xã hội có 237 triệu người sử dụng hàng ngày.
24 giờ trước đó, nhiều tài khoản Twitter bày tỏ sự lo ngại mạng xã hội này sắp sụp đổ và một số chuyên gia tin rằng điều đó rất có thể xảy ra dù có thể không xảy ra vào lúc này. Các công ty lớn đã tạm dừng quảng cáo trên Twitter, làm tăng thêm áp lực tài chính đối với một doanh nghiệp đã nợ nần chồng chất. Việc áp dụng rồi lại thôi chế độ dấu xác minh (verification mark) có trả phí rất bất nhất của Musk đã dẫn đến những trò phá phách và lừa đảo khiến những người dùng trung thành bối rối.
Loạt email khẩn cấp Musk vừa gửi đến đội ngũ kỹ sư còn trụ lại đã làm tăng thêm tin đồn điều tồi tệ nhất có thể sẽ đến sớm. Thậm chí các email gửi cho cả những người đã rời trụ sở vào ngày thứ Năm vì không chấp nhận bản cam kết. Musk cũng yêu cầu tất cả người nhận gửi lại cho ông ảnh chụp màn hình thư đã nhận với mã cá nhân đính kèm.
Trong khi loạt email đầu tiên không có hướng dẫn cho nhân viên đã bỏ việc nhưng một người cho biết Musk sẽ nói chuyện qua video với những người bỏ việc không thể đến bản doanh Twitter vì lý do gia đình. Trong email thứ ba gửi đi tám phút sau đó, ông yêu cầu các kỹ sư hãy đến San Francisco và ông sẽ ở văn phòng cho đến nửa đêm thứ Sáu và trở lại vào sáng thứ Bảy.
Nhiều người đến muộn vì không kịp chuẩn bị. Đề nghị giúp Musk “hiểu rõ hơn về hệ thống công nghệ Twitter” là bất thường, vì ông đã sa thải khoảng một nửa trong số hơn 7,500 nhân viên cách đây hai tuần và sau đó còn đưa ra một tối hậu thư “ký cam kết hay nghỉ việc” vào ngày thứ Tư, dẫn đến một làn sóng ra đi tiếp theo. Các kỹ sư cho biết, một số nhóm quan trọng cần thiết để duy trì hoạt động của trang web đã bị cắt giảm, chỉ còn lại phân nửa kỹ sư và nhân viên có thể đảm nhận công việc này trong ngày thứ Năm, khiến công ty phải vận hành một phần chế độ tự động, tức là chấp nhận sớm hoặc muộn Twitter có thể bị sập.
Nhóm điều hành dịch vụ Gizmoduck đảm trách việc cung cấp quyền và lưu trữ tất cả thông tin trong hồ sơ người dùng trên trang Twitter đã hoàn toàn biến mất (một người đứng đầu một bộ phận trong nhóm nói với điều kiện giấu tên). Một nửa nhóm chính sách an toàn của Twitter cũng thôi việc (gồm phần lớn những người làm công việc phát hiện thông tin sai lệch, thư rác, tài khoản giả mạo và mạo danh). Nhiều người chọn ở lại để giữ bảo hiểm y tế hoặc sợ bị trục xuất khỏi Mỹ nếu thất nghiệp.
Ramin Khatibi, một kỹ sư rời Twitter vào năm 2019, đã tweet: “Việc Twitter duy trì liên tục được hoạt động là công sức của đội ngũ kỹ sư. Họ đã bỏ ra rất nhiều thời gian để xây dựng độ tin cậy. Khi không còn họ, thất bại chắc chắn sắp đến nên bạn không cần đổ tiền thêm để cứu nó”. Không rõ còn bao nhiêu kỹ sư làm việc trong ngày thứ Sáu. Quyền truy cập vào các hệ thống nội bộ vẫn không bị cắt đối với nhiều người vừa ra đi, dù một số người không còn truy cập được vào máy tính xách tay cá nhân của công ty như sự xác nhận đầu tiên cho sự ra đi “thành công” của họ. Ước tính có khoảng 1,000 người từ chối ký vào bản cam kết.
Trong lúc chờ hội nghị “bất thường”, Musk đưa lên dòng tweet “Twitter sẽ ngừng khuếch đại nội dung thù hằn và sẽ khôi phục một số tài khoản gây tranh cãi”, trong đó có tài khoản của diễn viên hài Kathy Griffin (người từng chế nhạo Musk), trang web hài hước bảo thủ Babylon Bee và chuyên gia cánh hữu Jordan Peterson. Bee và Peterson đã bị khóa tài khoản vì các bài viết chống người chuyển giới.
Trước đây, khi bị một số nhà lãnh đạo dân quyền chỉ trích ngay sau khi tiếp quản, Musk đã hứa chỉ bỏ lệnh cấm khi một hội đồng kiểm duyệt được chỉ định soạn thảo xong bản quy tắc để dựa vào đó đưa ra các quyết định nhất quán. Nhưng chưa có thông báo nào cho thấy một hội đồng như thế đã được thành lập. Jessica J. González, đồng giám đốc điều hành của nhóm vận động truyền thông Free Press, cho rằng Musk sẽ thực hiện lời hứa và sẽ có một quy trình chặt chẽ cho việc khôi phục tài khoản. Musk cũng cho biết thuật toán sẽ không dùng cho các nội dung mang tính thù địch hoặc tiêu cực, dù nhóm phụ trách “trí tuệ nhân tạo (AI) liên quan vấn đề đạo đức” đã bị sa thải.
Trong một bài ý kiến đăng vào ngày thứ Sáu trên tờ The New York Times, Yoel Roth, cựu giám đốc “an toàn và tin cậy” (trust and safety) của Twitter, cho biết ông từ chức vì “sự thất thường không có điểm dừng của Musk khiến những quyết định vốn đã phức tạp về nội dung không thể thực hiện được”. Roth viết: “Twitter không thể được điều hành bằng các sắc lệnh cá nhân, nhất là khi nói đến sự tin cậy và an toàn”. Roth cũng cảnh báo kho ứng dụng của Apple và Google có thể chặn ứng dụng Twitter nếu họ xác định công ty không lọc hiệu quả những ngôn từ căm thù, các nội dung khiêu dâm… Số tweet mang nội dung thù hằn đã tăng vọt sau khi Musk tiếp quản Twitter vào cuối tháng trước.
Một cựu kỹ sư Twitter cho biết các hệ thống của Twitter có thể bị ảnh hưởng trong thời gian diễn ra World Cup, khi số người sử dụng Twitter tăng đột biến. “Các hệ thống cũng có thể xuống cấp từ từ theo thời gian hoặc có thể mất nhiều thời gian hơn để sửa chữa những vấn đề phát sinh thông thường vì thiếu nhân sự” – ông nói. Một kỹ sư khác đồng tình:
“Rủi ro nhất là khi nhân viên cố gắng thực hiện một trong nhiều điều mới mẻ mà Musk muốn có. Các hệ thống phức tạp như Twitter có nguy cơ bị phá vỡ cao khi người ta cố gắng thực hiện những thay đổi trực tiếp để thêm các tính năng mới. Bất kỳ sự thay đổi nào cũng đều tiềm ẩn rủi ro. Twitter là một tiện ích truyền thông toàn cầu. Thay đổi ngay cả ở mức độ nhỏ nhất cũng có tác động rất lớn” – dẫn lại từ The Washington Post.
