Có nhiều tài liệu xếp hạng Iguazu Falls là một dãy thác nước dài nhất và đẹp nhất thế giới. Có lẽ điều này cũng không ngoa nếu bạn đã có một lần thưởng ngoạn dãy thác Iguazu Falls.
Nam Mỹ là một vùng đất có khá nhiều các ngọn thác nước nổi tiếng trên thế giới hiện diện ở đây như thác Kaieteur ở Guyana, thác Angel Falls của Venezuela nằm ở trên vùng cao nhất thế giới, và dãy thác nước Iguazu Falls dài nhất thế giới nằm ngay giữa biên giới Brazil và Argentina.
Iguazu River phát xuất từ ngay bình nguyên Parana nằm về phía Nam Brazil. Tên của nó, “I” có nghĩa là nước, “guazu” là “lớn.” Iguazu có nghĩa là “dòng sông nước lớn.” Con sông Iguazu không dài lắm, nhưng có điểm lạ là con sông này không tuôn chảy ra biển như những con sông bình thường khác mà dòng nước của nó lại chảy ngược vào trong lục địa, trở thành một phụ lưu cho sông lớn Parana.
Bề mặt dòng sông Iguazu rất lớn, lớn đến độ từ trên máy bay nhìn xuống người ta có cảm tưởng như đây là một vùng biển hồ có nhiều đảo nằm rải rác trên mặt biển hồ. Sông chảy ngoằn ngoèo uốn khúc trước khi chảy đến đoạn sông đất bị sụp lở thành nhiều tầng khác nhau. Có nơi đoạn đất sụp lở này dài đến 2.7 km, chỗ sụp xuống sâu nhất hơn 80 mét, có đoạn sụp xuống chia thành hai ba tầng khác nhau. Nước sông chảy đến khu vực này, phần đất bị gãy đổ ập xuống tạo ra một dãy thác nước tuyệt vời cho Brazil-Argentina. Đó chính là dãy thác Iguazu Falls.
Dãy thác của nó đã được người ta dùng để phân định ra biên giới giữa hai đất nước Brazil và Argentina. Một nửa sông và thác thuộc về Brazil và một nửa khác thuộc về Argentina. Tuy nhiên, cảnh thác nước đổ ập xuống vùng đất sụp lở lại nằm bên phía Argentina nhiều hơn tạo thành những phong cảnh thác nước hết sức ngoạn mục đẹp đẽ.
Điều này tạo ra một cảnh trớ trêu cho hai đất nước láng giềng, du khách đứng bên Brazil được ngắm rất nhiều nét đẹp của dãy thác bên phía Argentina. Trong khi đó thì phía bên Brazil chỉ có một đoạn thác “Devil’s Throat” (Họng Quỷ) rất nhỏ. Du khách có thể nhìn thấy đoạn thác này khi đứng thưởng ngoạn từ bên Argentina. Chung quanh khu vực thác, Brazil và Argentina cùng tạo ra mỗi bên một National Park (công viên quốc gia) với các luật lệ nghiêm ngặt nhằm để bảo vệ môi trường sinh thái tại đây.
Du khách khi đến Brazilian và Argentina National Park đều phải mua vé vào cửa Công Viên Quốc Gia. Giờ mở cửa của hai National Parks cũng rất hạn chế. Thường thì công viên mở cửa từ 8 giờ sáng cho đến 6 giờ chiều.
Trước khi vào Công Viên Quốc Gia, bạn cũng có dịp được xem một đoạn phim ngắn giảng nghĩa về sự hình thành của dãy thác nước từ hàng trăm triệu năm trước. Từ cái thuở xa xưa đó, Mỹ Châu và Phi Châu vốn dĩ cùng một gốc, chúng dính liền vào nhau. Nhưng rồi thì chúng bất hòa từ từ chia tay nhau đã khá lâu, thời gian cũng có đến cả hàng trăm triệu năm rồi. Lục địa Nam Mỹ tách rời Phi Châu và trôi nổi về Atlantic Ocean. Trên con đường chúng chia tay nhau đó, các thần đất nổi giận đốt cháy thế gian, tạo thành các vùng đất sụp lở tạo ra các hình dạng thác nước như ngày nay.
Ngày nay, vào những ngày mưa không nhiều quá, với một mực nước trung bình, nước con sông đổ ập xuống vực sâu tạo ra thành một dãy thác cho ra 275 con thác nhỏ. Những hình ảnh này tạo cho dãy thác Iguazu Falls một hình ảnh đẹp tuyệt vời mà tôi cho rằng khó có con thác nước nào trên thế giới có thể vượt qua cái không gian xinh đẹp, thơ mộng xen lẫn sự hùng vĩ của Iguazu Falls.
Tùy theo lượng nước từng ngày mà du khách có thể thưởng ngoạn các nét đẹp mỗi lúc khác nhau của thác. Thác lớn nhất, sâu nhất của dãy thác (82 mét sâu, như đã nói ở trên) là thác Devil’s Throat nằm ở đầu nguồn, nơi dòng nước sông Iguazu đổ xuống rất mạnh. Đứng từ xa du khách có thể hình dung khu thác này như ngọn thác “móng ngựa” của thác nước Niagara Falls trên vùng Bắc Mỹ.
Nếu bạn đã đến du ngoạn dãy thác Iguazu Falls, bạn nên ở lại nơi đây ít nhất hai đêm. Một đêm ở bên Brazil-Iguazu Falls và một đêm ở bên Argentina-Iguazu Falls. Có như thế bạn mới có thể thưởng ngoạn phần nào những nét đẹp của dãy thác thiên nhiên này. Nếu bạn có thêm chút thì giờ thì nên ghé thăm ngã ba biên giới Brazil-Paraguay-Argentina, nơi gặp gỡ của hai con sông Parana và Iguazu.
Có mấy khi đi du lịch, du khách được thưởng ngoạn ngã-ba-biên-giới trên thế giới như ở đây. Ngã-ba-biên-giới trên cõi đời này có thật hay không hay chỉ là con-đường-quyền-lợi vẽ ra trong tâm tưởng con người. Nhân loại tự phân chia ra biên giới và tự tranh giành với nhau vì những quyền lợi vật chất và tinh thần (bộ tộc, dân tộc) cho dù rất nhỏ.
Dãy thác Iguazu Falls luôn gợi nhớ cho tôi hai con thác khác là Niagara của Bắc Mỹ và Victoria Falls của Phi Châu. Mãi về sau, tôi mới nhận thức rằng hình dạng dãy thác Iguazu Falls như là hình ảnh của Niagara Falls và Victoria Falls cộng lại làm một. Tôi cũng không hiểu tại sao tôi lại có cảm nhận như vậy!
Có những lần chứng kiến mực nước sông Iguazu lên cao thì ngay lúc đó tôi nhìn thấy con thác Iguazu Falls như biến thành con thác Victoria, dãy thác Iguazu không còn là 275 con thác nhỏ nữa mà nó biến thành “một bức mành mành nước khổng lồ,” hình dáng dãy thác giống hệt con thác Victoria hùng vĩ của Phi Châu. Lúc đó, sức mạnh của dòng nước thác “Họng Quỷ” Iguazu Falls cũng tuôn đổ xuống vực sâu vô cùng mạnh mẽ không thua kém gì lượng nước của thác “móng ngựa” Niagara Falls.
Những trận cuồng lũ của các thập niên trước đã từng cuốn trôi và phá hủy các cây cầu (bên phía Argentina) được xây dựng để đưa du khách đến tận miệng thác “Họng Quỷ.” Ngày nay, các cây cầu gãy sập đều đã được xây dựng lại. Đồng thời, một số cây cầu mới cũng được xây thêm, tạo ra các điểm mới để du khách có cơ hội đến thưởng ngoạn thêm các góc độ phong cảnh hữu tình khác của Iguazu Falls.
Thác “Họng Quỷ” không những chỉ cho người thưởng ngoạn cảm nhận được sức mạnh thác nước của thiên nhiên mà còn cho người xem cảm nhận được cả nét thơ mộng của nó khi bạn có dịp đứng nhìn cảnh những đàn chim Vencejo de cascada (chim én!) đông có đến cả hàng ngàn con bay lượn trong vực thác, những cánh én nối đuôi nhau bay lượn lả lướt giữa uy lực âm thanh ầm ầm của thác nước quả là một hình ảnh hiếm thấy ở các nơi khác. Chúng bay vần vũ xuyên qua làn nước thác để trở về tổ ấm của chúng trong các hang động bên vách đá thác nước.
Ánh nắng ban mai và chiều là hai yếu tố khác tô điểm thêm cho không gian thác nước Iguazu. Ở hai thời điểm này, tôi cho rằng không có một ngôn ngữ nào có thể diễn tả nổi được nét đẹp của không gian Iguazu Falls. Chỉ có tâm tư bạn và không gian thiên nhiên Iguazu Falls lúc này nói chuyện với nhau bằng ngôn ngữ “vô ngôn của sự im lặng!”
Khi nào bạn muốn phá vỡ âm thanh của sự im lặng, đề nghị bạn hãy làm một chuyến đi thuyền speed-boat chạy thẳng vào chân thác nước. Tôi tin bạn sẽ cảm nhận được một cảm giác khác lạ và tuyệt vời khi dòng nước thác đổ ập xuống toàn thân bạn. Phải chăng, uy lực của dòng thác đổ kèm theo sự mát lạnh và âm thanh của dòng nước đã cho bạn cảm giác lạ lùng tuyệt vời đó!
Nếu chỉ nói về phong cảnh hữu tình và thơ mộng thì quả thực Iguazu Falls bỏ xa hẳn cả Niagara lẫn Victoria Falls. Môi trường sinh thái của khu vực Iguazu Falls khiến bạn cảm thấy gần gũi với thiên nhiên nhiều hơn. Những con chim Tucan đặc sắc của Brazil hay những con thú Koachi lạ lùng của vùng Nam Mỹ là những nét đẹp khác, tô điểm thêm cho không gian thác nước Iguazu.
Công Viên Quốc Gia Iguazu Falls của Argentina được đưa vào danh sách di sản thiên nhiên thế giới UNESCO năm 1984. Chính phủ Argentina đã đầu tư khá nhiều vào khu vực Iguazu National Park để bảo vệ môi trường sinh thái cũng như tạo sự hấp dẫn cho du khách khắp nơi trên thế giới đến đây thưởng ngoạn. Ngày nay, dãy thác Iguazu Falls được chọn là một khu vực dãy thác nước có phong cảnh thơ mộng trữ tình đẹp nhất thế giới về phong cảnh thiên nhiên và nguyên thủy của nó.
