“Từ ngày bạn tôi chuyển nhà và tặng cho tôi con mèo, tôi thấy mẹ tôi vui vẻ hẳn, bà chơi với mèo và ăn nhiều nên khỏe hơn trước nhiều,” chị Như Ái, cư dân thành phố Tustin tâm sự.
Trường hợp mẹ của chị Như Ái không là ngoại lệ. Nghiên cứu mới cho thấy việc nuôi một số loại thú cưng, nhất là chó hay mèo, mang lại “yếu tố bảo vệ” đáng kể, phòng ngừa sự suy giảm nhận thức ở người lớn trên 50 tuổi.
Nghiên cứu đột phá này, được công bố trên Scientific Reports, phân tích dữ liệu trong 18 năm, cho thấy sự khác biệt rõ rệt về sức khỏe não bộ giữa những người nuôi chó, mèo và những ai sở hữu các loại thú cưng khác như chim, cá, hoặc không nuôi động vật nào cả.
Các phát hiện chỉ ra cả người nuôi chó và mèo đều trải qua sự suy giảm chậm hơn trên nhiều lĩnh vực nhận thức. Cụ thể, người nuôi chó cho thấy sự cải thiện về khả năng nhớ lại tức thì và nhớ lại chậm, trong khi người nuôi mèo cho thấy lợi ích về khả năng nói trôi chảy và nhớ lại chậm. Các kết quả này cho thấy những lợi ích độc đáo mà sự đồng hành của chó và mèo mang đến cho bộ não đang bị lão hóa.
Nghiên cứu đi sâu tìm hiểu lý do tại sao chó và mèo mang lại những lợi ích nhận thức rõ rệt này so với các vật nuôi khác. Một lý thuyết chính xoay quanh mức độ kết nối cảm xúc được nuôi dưỡng bởi những loài động vật này. Tuổi thọ tương đối ngắn của chim và cá, dẫn đến việc những chủ nuôi thường xuyên phải tạm biệt thú cưng, làm giảm một số lợi ích về mặt cảm xúc và nhận thức.
Như tác giả nghiên cứu Adriana Rostekova từ nhóm nghiên cứu tâm lý phát triển tuổi thọ của University of Thế hệeva giải thích, việc đối mặt với cái chết của vật nuôi ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe tinh thần của chủ nhân.
Hơn nữa, nghiên cứu chỉ ra những khía cạnh thực tế có nguy cơ làm giảm lợi ích về mặt nhận thức của việc nuôi một số loài vật nuôi nhất định. Ví dụ như chim thì rất ồn ào, làm gián đoạn chất lượng giấc ngủ của chủ sở hữu. Ngủ kém được xem như một yếu tố góp phần gây suy giảm nhận thức, cho thấy mức độ tiếng ồn liên quan đến việc nuôi chim làm mất tác dụng tích cực.
Ngược lại, bản chất của việc nuôi chó và mèo tạo điều kiện cho việc tăng cường kích thích xã hội. Đặc biệt, chó thường cần các hoạt động ngoài trời như đi dạo, dẫn đến việc chủ nuôi có nhiều cơ hội tương tác thường xuyên hơn với người khác.
Đối với những người nuôi mèo, mặc dù ít có khả năng tham gia các hoạt động ngoài trời, nhưng sự hiện diện của một con mèo có thể đóng vai trò thay thế cho mạng xã hội, mang lại sự đồng hành và giảm bớt cảm giác cô đơn, vốn có hại cho sức khỏe nhận thức. Sự gia tăng tương tác xã hội này, dù trực tiếp hay gián tiếp, đều có liên quan chặt chẽ đến việc làm chậm quá trình suy giảm nhận thức.
Kết luận của nghiên cứu nhấn mạnh tiềm năng của việc nuôi chó và mèo như một yếu tố bảo vệ đáng kể, góp phần vào quá trình lão hóa nhận thức lành mạnh. Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng đối với các chính sách và sáng kiến y tế công cộng nhằm hỗ trợ người cao tuổi. Các nhà nghiên cứu đề xuất cần nỗ lực để chăm sóc thú y và bảo hiểm thú cưng dễ tiếp cận hơn cho người cao tuổi, bảo đảm họ có thể duy trì sức khỏe cho thú nuôi và ngược lại, cho chính sức khỏe của họ.
Ngoài ra, nghiên cứu ủng hộ việc thúc đẩy các lựa chọn nhà ở thân thiện với động vật dành cho người cao tuổi, chẳng hạn như các cơ sở hỗ trợ sinh hoạt và viện dưỡng lão.
Bằng cách đưa thú cưng vào những môi trường này, người cao tuổi sẽ tiếp tục gặt hái những lợi ích về nhận thức và cảm xúc từ việc bầu bạn, dẫn đến chất lượng cuộc sống được cải thiện và làm chậm tốc độ suy giảm nhận thức.
