“Chai vang này còn, mấy bà uống hết đi, chứ không là để đến mai không được,” ông Phong nói với mọi người cuối bữa tiệc. “Làm gì có chuyện đó!,” bà Mai lên tiếng.
Thế giới rượu vang thường có bởi những quy ước nghiêm ngặt, từ loại chai đựng phù hợp đến giá trị cảm nhận được quyết định bởi giá cả. Trong số những quy tắc phổ biến, thường không cần thiết này là quan niệm sai lầm rằng một chai rượu vang phải được uống hết ngay trong ngày mở.
Quan niệm này thường dẫn đến áp lực không cần thiết phải nốc hết rượu trong chai, hoặc đáng tiếc hơn, khiến rượu vang ngon bị bỏ phí. Mặc dù không thể phủ nhận quá trình oxy hóa bắt đầu ngay khi mở nắp, nhưng điều này không bắt buộc phải uống vội vàng hoặc đổ phần còn lại xuống bồn rửa chén.
Trên thực tế, hầu hết các loại rượu vang mở nắp, nếu được bảo quản đúng cách, có thể vẫn giữ được hương vị trong vài ngày, như được các chuyên gia như Bon Appétit xác nhận.
Kiểm soát quá trình oxy hóa
Yếu tố quan trọng để bảo quản một chai rượu vang mở nắp nằm ở việc hiểu và kiểm soát sự tiếp xúc với oxy. Khi rượu vang được niêm phong, một lượng nhỏ không khí thường hiện diện, cho phép hương vị phát triển và biến đổi một cách tinh tế theo thời gian. Tuy nhiên, một khi lớp niêm phong bị hỏng, quá trình tiếp xúc với oxy quá mức sẽ diễn ra nhanh chóng, dẫn đến sự hình thành acetaldehyde, tạo ra vị khó chịu, chát hoặc chua.
Trong nhiều thế kỷ, nút bần là phương pháp được ưa chuộng để đóng kín rượu vang. Vật liệu tự nhiên này có hiệu quả cao vì nó tạo ra một lớp niêm phong dày đặc, ngăn không cho không khí lọt vào nhưng vẫn giữ được độ xốp tối thiểu. Sự cân bằng quan trọng này cho phép một lượng oxy không đáng kể tương tác với rượu vang, tiếp tục phát triển hương vị phức tạp của rượu mà không gây ra sự xuống cấp nhanh chóng.
Khi bạn mở một chai rượu chỉ để uống một hoặc hai ly, việc đóng kín lại ngay lập tức là bước quan trọng nhất. Nút bần ban đầu, nếu được xử lý cẩn thận, sẽ vô cùng thuận tiện. Bằng cách bóp nó trở lại cổ chai, bạn sẽ khôi phục lại một lớp màng chắn đáng kể chống lại không khí xâm nhập vào chai.
Các phương pháp và dụng cụ bịt kín thay thế
Nếu nút bần ban đầu bị hỏng, vô tình bị vứt đi hoặc nếu nó không thể đóng lại vào chai, có một số giải pháp thay thế khả thi sau:
Nút chai rượu vang tái sử dụng: Đây là những dụng cụ chuyên dụng được thiết kế đặc biệt để tạo ra một nút kín khí hoặc gần như kín khí. Một số nút chai có chứa bơm chân không giúp chủ động loại bỏ không khí khỏi chai, làm chậm đáng kể quá trình oxy hóa.
Bình xịt khí trơ: Các sản phẩm như Private Preserve hoặc Wine Saver bơm một loại khí trơ nặng (thường như argon) vào chai. Vì argon đặc hơn không khí, nó tạo thành một lớp bảo vệ trên bề mặt rượu, đẩy oxy ra ngoài và làm chậm đáng kể quá trình hư hỏng.
Các vật dụng gia đình đơn giản: Trong trường hợp cấp bách, việc tạo ra một nút kín tạm thời bằng màng bọc nhựa được cố định bằng dây cao su hoặc giấy bạc ép chặt sẽ mang lại sự bảo vệ tạm thời, mặc dù những phương pháp này kém hiệu quả hơn so với nút chai chuyên dụng.
Sức mạnh của việc làm lạnh
Ngoài việc bịt kín, việc quản lý môi trường là tối quan trọng. Việc bảo quản rượu vang đã mở nắp trong tủ lạnh được khuyến khích mạnh mẽ, bất kể loại vang đỏ hay trắng. Nhiệt độ thấp sẽ ức chế các phản ứng hóa học, cả quá trình oxy hóa, khiến rượu vang bị hỏng nhanh. Hơn nữa, việc bảo quản lạnh còn bảo vệ rượu vang khỏi hai yếu tố gây hại khác: nhiệt độ và ánh sáng, cả hai đều nhanh chóng làm hỏng và giảm hương vị.
Sau khi được bảo quản lạnh, thời hạn sử dụng của rượu vang mở nắp thay đổi đáng kể tùy theo loại: Hầu hết các loại rượu vang đỏ và trắng: Những loại rượu này thường giữ được chất lượng tốt trong khoảng từ hai đến năm ngày. Rượu vang đỏ có hàm lượng tannin cao (Ví dụ như Cabernet Sauvignon, Tannat): Rượu vang có hàm lượng tannin cao thường có thời hạn sử dụng lâu, lên đến bảy ngày, do tính chất bảo quản của tannin.
Rượu vang sủi bọt (Ví dụ như Champagne, Prosecco): Những loại rượu này có thời hạn sử dụng ngắn, chỉ từ một đến ba ngày. Quá trình hỏng rượu là do oxy hóa và mất carbonate. Một nút chặn rượu vang sủi bọt chuyên dụng luôn rất cần thiết để duy trì độ sủi bọt.
Rượu vang tự nhiên: Do sử dụng rất ít hoặc không sử dụng sulfur dioxide (một chất bảo quản phổ biến), một số loại rượu vang tự nhiên sẽ có dấu hiệu không còn ngon chỉ sau một ngày.
Đánh giá cảm quan: Thị giác, khứu giác và vị giác
Do thời gian bảo quản của mỗi loại rượu vang rất khác nhau, công cụ tốt nhất để xác định độ tươi ngon vẫn là các giác quan của con người. Việc nhấm nháp rượu vang bị oxy hóa không gây nguy cơ mắc bệnh, mặc dù hương vị sẽ hơi khó chịu.
Trước khi uống, hãy kiểm tra nhanh bằng cảm quan:
Nhìn: Quan sát sự thay đổi màu sắc. Rượu vang trắng bị sẫm màu thành vàng đậm hoặc nâu, trong khi rượu vang đỏ sẽ chuyển sang màu nâu hoặc cam, cho thấy quá trình oxy hóa quá mức.
Mùi: Mùi thơm nồng nàn, gợi nhớ đến giấm, nước tẩy sơn móng tay hoặc hạt khô cho thấy rượu không còn ngon.
Vị: Nếu rượu có vị nhạt, quá gắt hoặc rõ ràng là vị giấm, thì rượu bị quá hạn dùng và tốt nhất nên tái sử dụng để nấu ăn hoặc bỏ đi.
Bằng cách nghe theo các quy trình bảo quản và niêm phong đơn giản này, những người đam mê rượu vang có thể tự tin thưởng thức một chai rượu trong vài ngày, tối đa hóa giá trị và sự thích thú khi nhâm nhi trong các bữa tiệc, đồng thời chấm dứt quan niệm lỗi thời “phải uống hết ngay hôm nay.”
(theo Mentalfloss)
