Các hóa chất như phthalate, formaldehyde và chì tưởng như chỉ được dùng trong ngành xây dựng và công nghiệp, nhưng không, nó hiện diện ngay trong những sản phẩm may mặc, phụ kiện và giày dép bạn dùng hàng ngày được cung cấp bởi các trang web khổng lồ Shein, Temu, và AliExpress.
Trong số 144 mặt hàng từ các nền tảng Trung Quốc đã được kiểm tra, nhà chức trách Seoul cho biết nhiều sản phẩm không đáp ứng được các tiêu chuẩn pháp lý. Giày và mũ từ Shein chứa phthalate cao gấp 229 lần mức giới hạn hợp pháp và formaldehyde cao gấp đôi ngưỡng cho phép.
Trong khi đó, dép của Temu được phát hiện có chứa chì trong đế giày ở mức cao hơn 11 lần so với giới hạn cho phép.
Tại sao các hóa chất này được dùng trong quần áo và phụ kiện?
Giáo Sư Eric Chan từ Khoa Dược, Đại học Quốc gia Singapore (NUS) cho biết, sự hiện diện của các hóa chất này trong các sản phẩm thương mại là do nhiều lý do khác nhau.
Phthalate và formaldehyde được thêm vào một cách có chủ đích để cải thiện chất lượng sản phẩm, trong khi những hóa chất khác như chì là sản phẩm phụ trong quá trình sản xuất.
Phthalates là một loại hóa chất dẻo, có công dụng làm cho cho nhựa như polyvinyl clorua mềm và dẻo trước khi đưa vào vải để chống thấm nước hoặc chống bẩn. Phthalate cũng được sử dụng trong sản xuất giày, theo Phó Giáo Sư Seow Wei Jie từ Trường Y tế Công cộng Saw Swee Hock của NUS, để tăng độ mềm mại và độ đàn hồi của vật liệu giày, giúp giày thoải mái hơn khi mang và có khả năng chống mài mòn tốt hơn.
Tác động đến sức khỏe: Navin Kumar Verma, phó giáo sư về miễn dịch học và sinh học tế bào tại Trường Y khoa Lee Kong Chian của Đại học Công nghệ Nanyang, cho biết phthalate được biết đến là chất gây rối loạn nội tiết, có thể can thiệp vào hệ thống nội tiết tố của cơ thể.
“Một số phthalate như 2-ethylhexyl phthalate hoặc DEHP đã được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) phân loại là chất có thể gây ung thư ở người khi tiếp xúc lâu dài, đặc biệt là ở các cơ quan tham gia vào quá trình điều hòa hormone,” ông cho biết.
Phó Giáo Sư Verma nói thêm, phụ nữ mang thai tiếp xúc với phthalate có thể phải đối mặt với nguy cơ dị tật bẩm sinh và các vấn đề về phát triển ở con cái của họ. Trên da, phthalate có thể dẫn đến viêm da tiếp xúc hoặc phản ứng dị ứng có thể gây phát ban, phồng rộp hoặc nổi mề đay.
Formaldehyde được dùng để tạo ra các loại vải chống nhăn, bền và chống co rút. Trong mũ, formaldehyde chủ yếu được dùng như một phần của quá trình hoàn thiện để làm cho mũ bền, chống nhăn, chống thấm nước, duy trì hình dạng và cấu trúc của mũ.
Formaldehyde là chất gây kích ứng da và đường hô hấp khi tiếp xúc trong thời gian dài hoặc nhiều lần, có thể gây kích ứng mũi, họng và phổi dẫn đến ho, thở khò khè, đau họng và khó thở, đặc biệt là ở những người có bệnh lý hô hấp từ trước như hen suyễn.
Theo trợ lý giáo sư Verma, cũng giống như phthalate, formaldehyde cũng được IARC phân loại là chất gây ung thư ở người. Ông cho biết nếu tiếp xúc lâu dài với formaldehyde, đặc biệt là qua đường hô hấp, có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư vòm họng và bệnh bạch cầu. Điều này đặc biệt đúng đối với những người lao động trong môi trường công nghiệp nhưng ông cảnh báo rằng tiếp xúc lâu dài với hàng tiêu dùng cũng có thể góp phần vào nguy cơ này.
Chì có thể có trong một số nguyên liệu thô hoặc phụ gia được sử dụng trong quá trình sản xuất đế giày. Một số thuốc nhuộm, chất tạo màu hoặc vật liệu tái chế có thể chứa chì. Chì cản trở sự phát triển của não bằng cách phá vỡ quá trình hình thành khớp thần kinh, giải phóng chất dẫn truyền thần kinh và tạo myelin. Ngoài độc tính thần kinh, kim loại này cũng có thể gây ra các vấn đề về tim mạch, tổn thương thận, độc tính sinh sản và phát triển, các vấn đề về đường tiêu hóa và thiếu máu. Trẻ em dễ bị tổn thương và ngay cả hàm lượng chì thấp cũng có thể dẫn đến chậm phát triển thần kinh đáng kể, giảm IQ, khuyết tật học tập và các vấn đề về hành vi. Ở người lớn, tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến suy giảm nhận thức, mất trí nhớ và khó tập trung.
Vài cách phát hiện hóa chất độc hại trên sản phẩm (mà tốt nhất nên tránh mua):
– Formaldehyde có mùi hăng, đặc trưng, giống như mùi dưa chua
– Quần áo và phụ kiện làm bằng da giả hoặc các vật liệu có kết cấu hoặc độ bóng đáng chú ý
– Những chiếc áo phông được in bằng mực partisol chứa phthalate, bạn có thể nhận biết khi hình in nằm trên vải và bị nứt hoặc bong tróc theo thời gian.
Nhưng thay vì dựa vào mùi và cảm giác, một cách tốt hơn là kiểm tra nhãn mác để biết các hóa chất cụ thể được sử dụng cũng như các chứng nhận theo quy định, trợ lý giáo sư Seow cho biết.
Giặt sạch có thể loại bỏ hóa chất không? Câu trả lời là có thể.
Giáo Sư Chan cho biết việc giặt và phơi nhiều lần các sản phẩm mua trực tuyến có thể giúp giảm mức độ độc hại của một số hóa chất này trong sản phẩm. Treo sản phẩm ở bên ngoài hoặc ở nơi thông gió tốt có thể giúp giảm nồng độ các hóa chất dễ bay hơi như formaldehyde.
Giặt và phơi nhiều lần dưới ánh nắng mặt trời trong vài giờ có thể làm phân hủy một số hóa chất và theo thời gian làm cho vải gần như không còn hóa chất độc hại.
(theo CNA)
