Trăn, loài bò sát dài, trườn và có thể dài tới 33 feet – tương đương chiều dài của một chiếc xe buýt – thường được biết đến với vai trò của trăn trong thế giới động vật và ngành công nghiệp thời trang, nhưng bạn đã bao giờ nghĩ đến việc đặt Uber Eats để mua một phần thịt trăn cho bữa tối của mình chưa?
Một nghiên cứu gần đây của Macquarie University ở Úc cho thấy rằng ăn thịt trăn được xem như một lựa chọn thay thế thân thiện với môi trường hơn so với các nguồn thịt truyền thống như gà, lợn hoặc bò.
Trăn có được coi là thực phẩm không?
Các nhà nghiên cứu tuyên bố trên Scientific Reports rằng trăn dễ nuôi và cần ít tài nguyên hơn so với chăn nuôi truyền thống. Điều này khiến chúng trở thành lựa chọn bền vững hơn vào thời điểm thế giới đang đau đầu với những thách thức về môi trường, như biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và nhu cầu thịt ngày càng tăng.
Trăn là loài máu lạnh, không tiêu tốn năng lượng để duy trì nhiệt độ cơ thể, không giống như các loài động vật máu nóng như bò hoặc gà. Điều này khiến trăn tiết kiệm năng lượng hơn và ít tốn tài nguyên hơn để nuôi. Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra rằng thịt trăn có hàm lượng protein cao và ít chất béo bão hòa, khiến nó trở thành lựa chọn lành mạnh cho con người.
Nuôi trăn là một sự bổ sung hiệu quả về mặt tài nguyên vào chuỗi thức ăn. Trăn không chỉ là nguồn thực phẩm khác thường, mà còn có lợi ích trong chăn nuôi. Việc nuôi trăn có từ lâu ở Đông Nam Á, đặc biệt ở Việt Nam và Trung Quốc, nơi loài rắn này chủ yếu được nuôi để lấy da, dùng làm các mặt hàng xa xỉ như túi xách, giày dép và thắt lưng. Với các trang trại quy mô lớn này, các nhà nghiên cứu tin rằng thật hợp lý khi đưa trăn vào chuỗi thức ăn chính.
Tiến Sĩ Dan Natusch, một nhà nghiên cứu về bò sát và là đồng tác giả của nghiên cứu, nhấn mạnh những lợi thế về mặt môi trường của việc nuôi rắn. Ông giải thích: “Trăn cần rất ít nước và thậm chí có khả năng sống nhờ sương đọng trên vảy của chúng vào buổi sáng. Trăn cũng ăn động vật gặm nhấm và các loài gây hại khác gây hại cho cây trồng lương thực, mang lại lợi ích bổ sung cho hệ thống nông nghiệp.”
Thách thức trong việc thay đổi thói quen ăn uống
Thịt bò sát thường được so sánh với thịt gà về hương vị và kết cấu, giúp người tiêu dùng dễ dàng chuyển đổi hơn khi ngại thử các món ăn lạ lẫm.
Tuy nhiên, việc thay đổi thói quen ăn uống không bao giờ dễ dàng. Mặc dù thịt trăn được xem như một món ngon ở những nơi trên thế giới – chẳng hạn như súp rắn ở Hong Kong và rượu rắn ở Đông Nam Á – nhưng vẫn có sự phản đối về mặt văn hóa, đặc biệt ở các nước phương Tây, nơi ăn thịt bò sát không phải chuẩn mực.
Tuy nhiên, như nghiên cứu nhấn mạnh, áp lực lên hệ thống thực phẩm truyền thống do gia tăng dân số, biến đổi khí hậu và tình trạng khan hiếm tài nguyên cuối cùng thúc đẩy thế giới áp dụng nhiều nguồn protein không theo quy ước hơn, như thịt trăn.
Mặc dù nuôi trăn có lợi cho sản xuất thịt bền vững, nhưng vẫn có những thách thức để biến nó thành lựa chọn thực phẩm chính thống. Một trong những rào cản lớn nhất: Nhận thức về mặt văn hóa.
Trong khi việc ăn thịt bò sát phổ biến ở một số nơi trên thế giới, chẳng hạn như Trung Quốc, Campuchia và các nước Đông Nam Á khác, thì điều này quá xa lạ đối với người tiêu dùng phương Tây. Ở Florida, người ta coi trọng việc kiểm soát quần thể trăn Miến Điện, hơn là nuôi để làm thực phẩm.
Tuy nhiên, khi nhu cầu về nguồn thực phẩm bền vững trở nên cấp thiết, các loại protein thay thế như trăn có thể được chấp nhận rộng rãi hơn. Sự thay đổi này diễn ra trong các lĩnh vực khác của ngành công nghiệp thực phẩm, với sự quan tâm ngày càng tăng đối với protein từ côn trùng và các loại thực vật thay thế cho thịt. Các nhà nghiên cứu tin rằng thịt trăn có khả năng bước theo con đường tương tự, cuối cùng xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng và bàn ăn gia đình.
