Chắc ai cũng từng bị hắt hơi bất ngờ và kêu rất lớn, khiến bạn bè và người xung quanh giật mình. Âm lượng hắt hơi của một người là sự kết hợp phức tạp giữa cấu trúc giải phẫu, tính cách riêng biệt của họ và một chút điều kiện xã hội. Nó là cách cơ thể của một người được cấu tạo và cách họ phản ứng theo bản năng.
Để hiểu tại sao một số tiếng hắt hơi lại to như vậy, trước tiên cần xem xét cơ chế của chính tiếng hắt hơi. Hắt hơi là một phản xạ được thiết kế để tống các chất kích thích ra khỏi đường mũi. Khi một thứ gì đó như bụi, phấn hoa hoặc mùi hương nồng nàn chạm vào niêm mạc mỏng manh của mũi, nó sẽ gửi tín hiệu đến trung tâm hắt hơi của não nằm ở thân não. Điều này kích hoạt một loạt các chuyển động cơ không tự chủ. Mắt nhắm, cơ ngực co lại và bạn hít một hơi thật sâu. Sau đó, hành động này bắt đầu. Cơ hoành và cơ liên sườn ở xương sườn co lại, tạo ra áp lực rất lớn trong phổi. Cuối cùng, áp lực này được phóng thích bằng một luồng khí mạnh, nhanh qua mũi và miệng.
Sức mạnh tuyệt đối của sự tống xuất này thật đáng kinh ngạc. Không khí di chuyển ra khỏi miệng bạn với tốc độ lên tới 160 km/giờ, và một cái hắt xì có khả năng phun ra 100,000 vi khuẩn vào không khí. Với lực mạnh như vậy, thật dễ hiểu tại sao một cái hắt hơi lại tạo ra tiếng to đến vậy.
Tuy nhiên, một số yếu tố giải phẫu cũng ảnh hưởng đến âm lượng. Kích thước và dung tích phổi của bạn là yếu tố quyết định chính. Cũng giống như người có dung tích phổi lớn có thể hít thở sâu và phát ra giọng nói rõ ràng, họ cũng tạo ra nhiều áp lực trước khi hắt hơi, dẫn đến việc tống ra ngoài mạnh mẽ và to tiếng. Ngoài ra, kích thước miệng và khoang mũi cũng hoạt động như một bộ khuếch đại âm thanh. Đường dẫn khí thoát ra ngoài lớn, thông thoáng hơn thường sẽ tạo ra tiếng ồn. Cách bạn hắt xì cũng rất quan trọng. Một tiếng hắt hơi chủ yếu xuất phát từ miệng, thay vì từ mũi, thường to và ít gây ô nhiễm.
Yếu tố tính cách
Ngoài yếu tố giải phẫu, tính cách và thói quen tiềm thức của một người cũng đóng một vai trò quan trọng. Như nhà thần kinh học Alan Hirsch chỉ ra, giống như một số người cười to và những người khác cười khúc khích khe khẽ, âm lượng hắt hơi cũng nhất quán, tồn tại suốt đời. Nó phản ánh cách thể hiện bản thân độc đáo của một người.
Điều thú vị là, giới tính cũng góp phần vào độ to của việc hắt xì, mặc dù điều này có thể liên quan nhiều hơn đến điều kiện xã hội hơn sinh học. Theo một khảo sát của Live Science, tỷ lệ nam giới thừa nhận mình “hắt hơi to” cao hơn, trong khi một số lượng đáng kể phụ nữ cho biết họ cố tình cố gắng kìm nén cơn hắt xì. Điều này xảy ra vì, về mặt văn hóa, nam giới ít chịu áp lực xã hội về việc phải giữ im lặng hoặc kín đáo ở nơi công cộng. Đối với nhiều phụ nữ, họ có xu hướng học được cách kìm nén tiếng ồn lớn để tránh gây sự chú ý, ngay cả khi đó là một phản xạ vô thức như hắt hơi. Điều này không có nghĩa tất cả đàn ông đều hắt xì to hay tất cả phụ nữ đều hắt hơi nhỏ, nhưng nó cho thấy những kỳ vọng của xã hội cũng ảnh hưởng đến ngay cả những chức năng cơ thể cơ bản nhất của con người.
Tại sao không nên nhịn hắt hơi
Do khả năng hắt hơi to và gây chú ý, việc cố gắng kìm nén nó cũng dễ hiểu. Tuy nhiên, các chuyên gia khuyến cáo không nên làm như vậy. Áp lực tích tụ trong khi hắt xì rất lớn và việc cố gắng ngăn chặn nó thoát ra sẽ gây nguy hiểm.
Áp lực này lớn đến mức gây tổn thương các mạch máu trong mắt hoặc mũi, làm thủng màng nhĩ hoặc trong một số trường hợp hiếm gặp, gây xẹp phổi hoặc phình động mạch. Năm 2018, một người đàn ông ở Vương Quốc Anh bị rách cổ họng sau khi cố gắng nhịn hắt hơi bằng cách bịt mũi và ngậm miệng. Áp lực lớn tạo ra một vết rách ở hầu họng, khiến anh ta đau dữ dội và khó nuốt.
Cuối cùng, sự bối rối ngắn ngủi khi hắt hơi to là một cái giá nhỏ phải trả cho sức khỏe lâu dài. Vì vậy, lần tới khi bạn cảm thấy sắp hắt hơi to, đừng cố gắng nhịn. Sẽ an toàn hơn nhiều nếu bạn cứ tống nó ra ngoài, bất kể tiếng to đến mức nào.
(theo Mentalfloss)
