Giá trị là nền tảng cho sự vĩ đại. Những sản phẩm tuyệt vời nhất của con người ra đời từ nhiều thế kỷ trước khi các giá trị cao còn là chuẩn mực. Tuy nhiên, bất chấp những tiến bộ trong công nghệ, chúng ta không thể đạt được những kỳ tích trong quá khứ. Giá trị là bàn đạp cho các hoạt động của con người, tức là các hoạt động xây dựng và duy trì.
Dưới đây là 10 câu nói về giá trị từ các nền văn hóa khác nhau ở châu Phi, vẫn còn phù hợp cho đến ngày nay về giá trị bản thân và xây dựng một xã hội với nhiều mục tiêu xa hơn.
“Quần áo của một người là để người khác mặc” – Yoruba
“A person’s clothing is for others to wear” – Yoruba
Sở hữu chỉ hữu ích khi chúng mang lại giá trị cho người khác theo câu ngạn ngữ Yoruba. Những ham muốn cá nhân thường ảnh hưởng đến việc tìm kiếm tài sản của chúng ta nhưng câu ngạn ngữ Yoruba yêu cầu con người gắn một lý do cao cả hơn, cụ thể là sự tiến bộ của người khác. Nó kêu gọi chúng ta xem mình là người quản lý tài sản vì lợi ích của nhân loại và sử dụng thời gian, kỹ năng và nỗ lực của mình vào các hoạt động mà từ đó những người khác có thể hưởng lợi.
“Sự giàu có không nằm ở của cải vật chất, mà nằm ở nhân cách” – Shona
“Our wealth is not in material possessions, but in our humanity” – Shona
Sự phong phú của tài sản có giá trị là ý nghĩa của sự giàu có. Người Shona tin rằng những vật có giá trị này không phải là vật chất mà bao gồm chất lượng mối quan hệ của chúng ta với những người khác. Những phẩm chất này bao gồm sự tôn trọng, lòng tốt, vị tha và các giá trị khác mà chúng ta ngày càng ít tìm thấy trong xã hội của mình.
“Từng chút một, một chút sẽ trở thành nhiều” – Tigrinya
“Little by little, a little becomes a lot” – Tigrinya
Khái niệm từng chút một, thể hiện sự kiên nhẫn và thực tế rằng những điều nhỏ nhặt quan trọng trái ngược với kế hoạch làm giàu nhanh chóng và thành công tức thì. Nó nhắc nhở chúng ta coi trọng những hành động nhỏ và kiên định thực hiện chúng, hàm ý “những hành động nhỏ của bạn sẽ trở thành những sự kiện vĩ đại, hãy tiếp tục thực hiện chúng.”
“Tiết kiệm cho tương lai, cuộc sống đi trước tiền bạc” – Swahili
“Save for the future, life comes before money” – Swahili
Văn hóa tiết kiệm cung cấp sự rõ ràng về mong muốn và nhu cầu. Người Swahili biết tầm quan trọng nhưng họ khuyên rằng khi đối mặt với điều đó, chúng ta vẫn nhạy cảm với nhu cầu của người khác và tận hưởng khi có thể. Theo người Swahili, cuộc sống luôn đi trước tiền bạc.
“Việc từ thiện bắt đầu từ gia đình” – Amharic
“Charity begins at home” – Amharic
Người Semitic ở Ethiopia ủng hộ một nền văn hóa mà lợi ích là điều hiển nhiên không được rao giảng. Khái niệm “Birr dagna mesebat new” của họ mở rộng ra: Điều tốt đẹp nên thể hiện rõ ràng ở môi trường xung quanh bạn, trước khi nó lan rộng ra những nơi khác. Câu nói bao hàm ý nghĩa, gì thì gì, hãy sống tử tế, đối xử tốt với những người thân thiết nhất của chúng ta trước đi đã.
“Một con chim trong tay đáng giá hai con trong bụi rậm” – Xhosa
“A bird in the hand is worth two in the bush” – Xhosa
Người Xhosa từ miền nam Phi châu không hài lòng với rủi ro phải trả giá bằng những gì đã giành được. Câu nói mang ý nghĩa, những thứ gì đang có trong tay bạn, đáng giá hơn rất nhiều so với những thứ mà bạn có cơ hội nhận được.
“Tâm hồn tĩnh lặng không bế tắc” – Xhosa
“A calm spirit does not get stuck” – Xhosa
Theo người Xhosa, tinh thần hay tâm trí, dễ dàng thích nghi với thử thách khi bình tĩnh. Câu nói này rất hữu ích trong cuộc sống hiện tại, nơi mà sự hối hả và nhộn nhịp chiếm ưu thế. Để thực hành, đòi hỏi sự ổn định của tâm trí bất kể hoàn cảnh thay đổi, chánh niệm bất chấp những diễn biến bên ngoài và khả năng phục hồi khi đối mặt với nghịch cảnh.
“Sự thật thì tốt, nhưng không dễ nói ra” – Swahili
“Truth is good, but not easy to say” – Swahili
Chúng ta trở thành những cá tính mạnh mẽ bằng cách tuân theo sự thật, nhưng sự thật đôi khi không dễ chịu hoặc không thuận tiện. Người Swahili thừa nhận thực tế này mang lại dũng khí để giữ vững lập trường vào những thời điểm khi sự thật gây bất tiện hoặc khiến bạn không cảm thấy thoải mái, hài lòng. Mục đích cuối cùng là gì? Đó chính là sự tích tụ của tính xác thực.
“Ai mang hạt kola sẽ mang lại sự sống” – Igbo
“He who brings kola nut brings life” – Igbo
Đối với người Igbo, tất cả mọi người đều bình đẳng và thật sai lầm khi hạn chế nguyện vọng của người khác. Họ tin rằng thiện chí đối với người khác là điều tốt đẹp nhất và hạt kola là biểu tượng của thiện chí này. Nơi nào có hạt kola thì không thể có bệnh tật và cuộc sống có thể được tận hưởng một cách trọn vẹn nhất. Tính hữu ích của câu nói này vượt ra ngoài hạt kola; nếu con người phải cùng tồn tại thì thiện chí phải thắng thế.
“Người ta không thể dùng thân thể của mình để khuân vác một gánh hạt kola nặng trĩu.”- Yoruba
“One cannot use one’s own body to carry a heavy load of kola nuts.” – Yoruba
Đằng sau câu nói này, là giá trị của sự hợp tác liên quan đến những chiến công lớn. Chiến công này càng lớn thì càng cần nhiều cá nhân góp sức. Lời khuyên của người Yoruba kêu gọi tinh thần đồng đội, đánh giá cao các quan điểm và đặt mục tiêu lên trên nhu cầu cá nhân.
(theo Medium)
