Các thuật ngữ “thành công” và “thất bại” được sử dụng để “dán nhãn” và đánh giá những gì “được” và “mất” hoặc “không có” của mọi người.
Tuy nhiên, điều cần thiết phải nhận ra rằng thành công và thất bại là những thuật ngữ chủ quan, và tính chủ quan này ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của mỗi người và những lựa chọn mà họ đưa ra.
Tính chủ quan của thành công và thất bại
Thành công thường được định nghĩa là đạt được một kết quả mong muốn, trong khi thất bại được xem là “xôi hỏng bỏng không”, chẳng được gì. Tuy nhiên, những định nghĩa này không được áp dụng phổ biến, vì tiêu chí đánh giá thành công và thất bại khác nhau tùy theo từng người, từng nền văn hóa và thậm chí trong các giai đoạn khác nhau của cuộc đời mỗi người.
Một trong những lý do chính khiến thành công và thất bại mang tính chủ quan là chúng gắn chặt với các giá trị và niềm tin của một cá nhân. Điều mà người này có thể coi là thành công, người khác có thể coi là thất bại. Ví dụ như một người coi trọng sự giàu có thường coi việc trở thành triệu phú là thành công cuối cùng, trong khi một người coi trọng các mối quan hệ cá nhân sẽ coi hôn nhân hạnh phúc là quan trọng nhất đối với họ.
Tương tự như vậy, thất bại cũng được coi là chủ quan. Đối với một số người, thất bại là do không đạt được một mục tiêu cụ thể, trong khi đối với những người khác, đó lại là do họ đi chệch khỏi các giá trị cá nhân hoặc đánh mất mục đích thực sự của mình.
Sự khác biệt về văn hóa cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình sự hiểu biết của mỗi người về thành công và thất bại. Ở một số nền văn hóa, thành tích học tập được đánh giá cao và thành công thường được đánh đồng với thành tích học tập. Ở những nơi khác, các giá trị cộng đồng và khả năng làm việc hài hòa với nhau có tầm quan trọng hơn.
Hơn nữa, một số nền văn hóa chú trọng nhiều hơn đến khả năng phục hồi và học hỏi từ thất bại. Ví dụ như trong văn hóa Nhật Bản, khái niệm “Kaizen” nhấn mạnh sự cải tiến liên tục, thừa nhận rằng thất bại là một phần tự nhiên của hành trình hướng tới thành công. Ý tưởng chấp nhận thất bại này trái ngược với nỗi sợ thất bại phổ biến ở nhiều nền văn hóa phương Tây.
Quan điểm của chúng ta về thành công và thất bại phát triển khi bản thân tiến bộ trong cuộc sống. Trong giai đoạn đầu đời, thành công thường liên quan đến thành tích học tập và thể thao, trong khi về sau, thành công lại liên quan đến thăng tiến nghề nghiệp hoặc ổn định tài chính. Khi bạn già đi, những điều bạn quan tâm nhất có thể thay đổi và sẽ ưu tiên cho các mối quan hệ cá nhân, sức khỏe và hạnh phúc hơn tất cả.
Tương tự như vậy, sự hiểu biết của bạn về thất bại cũng thay đổi theo thời gian. Khi lớn lên, bạn sẽ coi những thất bại là kinh nghiệm học hỏi hơn là những trở ngại không thể vượt qua. Quan điểm phát triển này về thành công và thất bại nhấn mạnh tính chủ quan của mỗi người.
Tầm quan trọng của tính chủ quan về thành công và thất bại
Nhận ra tính chủ quan của thành công và thất bại là rất quan trọng vì nhiều lý do:
Tình cảm hạnh phúc
Bằng cách thừa nhận rằng thành công và thất bại là chủ quan, chúng ta có thể ngăn mình rơi vào cái bẫy đo lường giá trị của mình dựa trên sự công nhận bên ngoài hoặc so sánh bản thân với người khác. Sự hiểu biết này giúp cải thiện tình cảm, khi chúng ta học cách ăn mừng những thành tích độc đáo của mình và coi những thất bại là cơ hội để phát triển và khám phá bản thân.
Đưa ra quyết định
Hiểu được tính chủ quan của thành công và thất bại cũng ảnh hưởng đến quá trình ra quyết định. Thay vì theo đuổi các mục tiêu dựa trên kỳ vọng của xã hội hoặc định nghĩa thành công của người khác, bạn sử dụng các giá trị và ưu tiên cá nhân để hướng dẫn các lựa chọn của mình. Cách tiếp cận này có thể dẫn đến một cuộc sống trọn vẹn và có mục đích hơn.
Đồng cảm và từ bi
Nhận ra rằng thành công và thất bại là chủ quan cho phép mỗi người phát triển sự đồng cảm và lòng trắc ẩn đối với người khác. Thay vì đánh giá người khác dựa trên tiêu chí thành công của riêng mình, bạn sẽ đánh giá cao những thành tựu và khó khăn riêng mà mỗi người phải đối mặt. Sự hiểu biết này có thể thúc đẩy các kết nối có ý nghĩa hơn và đóng góp cho một xã hội toàn diện và hỗ trợ hơn.
Vậy, làm thế nào để chấp nhận tính chủ quan của thành công và thất bại?
Suy nghĩ về giá trị của bạn
Dành thời gian để suy nghĩ về các giá trị và ưu tiên cá nhân. Điều gì quan trọng nhất với bạn? Bạn muốn đạt được điều gì trong cuộc sống? Bằng cách xác định rõ ràng các giá trị của mình, bạn có thể đặt mục tiêu phù hợp với mong muốn thực sự của mình và đo lường thành công dựa trên các tiêu chí cá nhân của bạn.
Kỷ niệm hành trình độc đáo
Công nhận và ăn mừng những thành tựu độc đáo của bạn, bất kể lớn hay nhỏ. Hãy nhớ rằng hành trình của bạn là của riêng bạn và việc so sánh bản thân với người khác có thể dẫn đến cảm giác không thỏa đáng hoặc không hài lòng. Nắm lấy con đường của bạn và nhận ra rằng phiên bản thành công của bạn có thể khác với của người khác.
Học hỏi từ thất bại
Thay vì sợ thất bại hoặc coi đó là một trở ngại, hãy xem đó là cơ hội để học hỏi và phát triển. Nắm bắt những bài học rút ra từ thất bại và sử dụng những kinh nghiệm này để thông báo cho các quyết định và hành động trong tương lai của bạn.
Biết ơn
Trau dồi lòng biết ơn đối với những thành tích của bạn và những cơ hội bạn đã được trao. Bằng cách tập trung vào những khía cạnh tích cực trong cuộc sống, bạn có thể phát triển một quan điểm cân bằng hơn về thành công và thất bại.
Hỗ trợ và khuyến khích
Khuyến khích và hỗ trợ những người khác theo đuổi mục tiêu của họ, bất kể mục tiêu của họ có phù hợp với định nghĩa thành công của bạn hay không. Hãy là nguồn tích cực và động lực, đồng thời giúp người khác nhận ra những thành tích độc đáo của họ.
Thành công và thất bại là những khái niệm chủ quan bị ảnh hưởng bởi các giá trị cá nhân, sự khác biệt về văn hóa và quan điểm phát triển. Việc thừa nhận tính chủ quan này là rất quan trọng đối với sức khỏe cảm xúc, khả năng ra quyết định và khả năng đồng cảm với người khác của mỗi người.
Trong một thế giới thường áp đặt cho mọi người về những định nghĩa riêng về thành công và thất bại, điều cần thiết là phải nhớ rằng các giá trị và kinh nghiệm cá nhân của bạn phải là động lực dẫn dắt cuộc sống của chính mình. Bằng cách làm như vậy, mỗi cá nhân sẽ thoát khỏi những ràng buộc của kỳ vọng xã hội và tạo ra con đường của riêng mình hướng tới hạnh phúc và sự viên mãn bản thân.
(theo Medium)
