Một bài viết chuyên sâu trên tờ Politico cho thấy quyết định rút quân Mỹ nhanh khỏi Afghanistan của Tổng thống Joe Biden là “đám mây đen” dai dẳng phủ lên những cuộc thăm dò tỷ lệ chấp nhận ông trong cương vị tổng thống. Khả năng thoát khỏi đám mây này và phục hồi tỷ lệ ủng hộ cao gần như là không thể.
Trượt dốc vì Afghanistan
“Biden không có kế hoạch ở Afghanistan và nói không đúng về sự hỗ trợ của NATO (trong quá trình rút quân)” – Dân biểu Cộng hoà Michael McCaul (tiểu bang Texas), thành viên Ủy ban An ninh Nội địa Hạ viện nói. Trên chương trình “America Reports” ông cho biết Toà Bạch Ốc đã từ chối hợp tác với cuộc điều tra của GOP về việc tổng thống rút khỏi Afghanistan.
Trong bài phân tích trên Politico số ra ngày Thứ Tư 17 Tháng Tám, tác giả Elise Labott viết: “Quyết định rút quân khỏi Afghanistan đánh dấu thời điểm mà nhiệm kỳ tổng thống của Biden bắt đầu mất kiểm soát và đến nay vẫn chưa thể phục hồi”. Để tìm ra thời điểm chính xác Biden bắt đầu gặp “thoái bộ” trong các cuộc thăm dò dư luận, Labott đã xem xét một loạt cuộc thăm dò liên tục cho thấy tỷ lệ ủng hộ Biden thấp dần và tệ hơn nữa là hầu hết các đảng viên Dân chủ muốn một người mang tiêu chuẩn mới của đảng ra tranh cử tổng thống năm 2024.
Elise Labott cũng so sánh tỷ lệ chấp thuận tổng thống trước và sau cuộc rút quân thảm khốc ở Afghanistan. “Trong những tháng trước khi Afghanistan rơi vào tay Taliban từ cuối mùa Hè năm ngoái, Biden đang tận hưởng ‘tuần trăng mật’ về số người ủng hộ, cao nhất kể từ khi ông lên nắm quyền với tỷ lệ chấp thuận trung bình khoảng 53%”. Nhưng chỉ trong vòng vài ngày sau khi rút quân, tỷ lệ ủng hộ Biden bắt đầu đi… ngang, với phần lớn người Mỹ thất vọng về cách xử lý của tổng thống sau quyết định rút quân”.
Cuộc thăm dò Morning Consult Poll cách nay một năm (cuối Tháng Tám, 2021) sau “mớ hổ lốn” Afghanistan cho thấy lần đầu tiên tỷ lệ chấp nhận Biden đã giảm xuống thấp hơn số không chấp thuận, chỉ còn 48% từ 54% vào cuối Tháng Sáu”. Labott xem sự suy giảm này là nghiêm trọng: “Tỷ lệ chấp thuận lao dốc trong nhiệm kỳ tổng thống của Biden được xem là bước ngoặt lớn trong giai đoạn chính trị Mỹ bị phân cực sâu sắc đến nỗi hiếm khi chúng ta chứng kiến sự thay đổi lớn ý kiến công chúng đối với các tổng thống. Số % từ chấp nhận chuyển sang không chấp nhận quá cao và nhanh”.
Bà Elise Labott cũng trích dẫn một cuộc thăm dò khác của Morning Consult Poll cho thấy 43% cử tri đăng ký tin rằng Biden phải chịu trách nhiệm lớn nhất về thất bại của Mỹ trong cuộc chiến Afghanistan so với ba người tiền nhiệm. Bà Elise Labott lưu ý: “Vụ Afghanistan đã làm sụt giảm sự chấp thuận của Biden đến mức một năm sau, tỷ lệ ủng hộ ông vẫn chưa thể phục hồi đáng kể (cả sau khi luật khí hậu và giảm lạm phát vừa được thông qua và ban hành).
Dù tỷ lệ tán thành 40% hiện tại đã tăng nhẹ so với những tháng trước (có lúc chỉ 33%, thấp nhất trong lịch sử đối với một tổng thống Mỹ) và có thể báo hiệu đà phục hồi đã bắt đầu nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với trước cuộc rút quân hỗn loạn khỏi Afghanistan. Khẳng định Afghanistan không phải là “mối quan tâm chính sách” hàng đầu đối với hầu hết cử tri, Labott vẫn cảnh báo: “Sự rút lui thảm hại đã tác động đến nhận thức của cử tri về thành tựu của Biden khi ông đang tỏ ra mạnh mẽ và khó bị đánh bại”.
Tỷ lệ chấp nhận sẽ phục hồi để tái tranh cử tổng thống?
Báo cáo trích dẫn Danielle Pletka thuộc Viện Doanh nghiệp Mỹ (American Enterprise Institute), người từng tuyên bố: “Afghanistan giống như một đám mây đen bao phủ. Nó củng cố cảm giác về một tổng thống yếu kém. Cảm giác đó đeo đẳng đến bây giờ mà không làm sao dứt ra được vì những thực tế rành rành! Sự yếu kém còn được phô bày nhiều hơn nữa khi những cuộc khủng hoảng kinh tế và khủng hoảng trong nước không được giải quyết ổn thoả”.
Dân biểu Dân chủ Seth Moulton của tiểu bang Masachussetts nhận xét: “Tất cả những gì bạn phải làm là cho mọi người xem biểu đồ chấp thuận Biden trong các cuộc thăm dò và cách tỷ lệ chấp thuận lao dốc do thảm hoạ rút quân. Giống như một người rơi xuống nước và chới với sau khi ngã khỏi vách đá”.
Nhìn chung, cách rút quân ở Afghanistan đã mở ra nhận thức về sự yếu kém của Biden với tư cách là một nhà lãnh đạo thế giới. Quyết định từ bỏ các đồng minh Afghanistan cũng được xem là ‘sự phản bội cá nhân’. Suy nghĩ này đặc biệt thấy rõ trong các cựu chiến binh Afghanistan. Elise Labott viết:
“Nhiều tháng sau đó, Afghanistan đã trở thành lăng kính dùng đánh giá nhiệm kỳ tổng thống của Biden. Trong nước, sự gia tăng số ca nhiễm biến thể omicron của coronavirus, cùng với một loạt trục trặc, từ các cuộc đàm phán đình trệ về dự luật cơ sở hạ tầng, luật về quyền biểu quyết tại Quốc hội đến lạm phát tăng và giá xăng dầu tăng; rồi cuộc khủng hoảng chuỗi cung ứng do tình trạng thiếu lao động càng theo yêu cầu của Biden khi giá nhiên liệu đang tăng chóng mặt”.
Trước khi kết luận, Labott nói thêm: “Không phải nhà lập pháp trong đảng Dân chủ nào cũng đứng ra bảo vệ tổng thống”. Số ủng hộ ông tái tranh cử năm 2024 cũng không nhiều. Bà Elise Labott dẫn lời dân biểu Dân chủ Seth Moulton một lần nữa: “Không nghi ngờ gì, tôi rời Afghanistan trong sự thất vọng khủng khiếp về ngài tổng thống”. Cuối cùng, Labott tự hỏi liệu tỷ lệ chấp thuận của Biden có thể được phục hồi nhờ những chiến thắng lập pháp gần đây của ông không?, kèm theo lưu ý: “Cần nhớ cuộc thăm dò của Gallup gần đây cho thấy tỷ lệ ủng hộ Biden vẫn tệ hơn tất cả các tổng thống khác”.
