Khát khao trả thù của cựu Tổng thống Donald Trump với Thống đốc Brian Kemp đang gây ra sự hỗn loạn trong cuộc đua đại diện đảng tranh ghế thống đốc tiểu bang Georgia sắp tới. Một cuộc chiến âm ỉ cũng sắp bùng nổ trong nội bộ đảng Cộng Hòa Georgia. Nhưng không chỉ có thế…
Cựu Tổng thống Trump và cuộc chiến tổng lực
Cựu Tổng thống vẫn còn rất tức giận về cách Thống đốc Brian Kemp (Cộng Hòa) phản ứng với kết quả bầu cử năm 2020 ở tiểu bang mình và giờ ông kỳ vọng vào một ứng viên Cộng Hòa khác được cho là “đáng tin cậy” thách thức chiếc ghế của Kemp. Các thành viên đảng Cộng Hòa tại tiểu bang này cho biết họ hy vọng cựu Thượng nghị sĩ David Perdue (Cộng Hòa) sớm đưa ra quyết định tranh cử giành ghế của Kemp trong cuộc bầu cử sơ bộ vào năm tới.
Trung tâm của cuộc chiến tiềm tàng là lời khẳng định của cựu Tổng thống Trump, bất chấp không có chứng cứ thuyết phục, là “cuộc bầu cử tổng thống 2020 đã bị đánh cắp”, với chiến thắng sít sao thuộc về Joe Biden ở Georgia. Dù Kemp đã kêu gọi đếm phiếu lại nhưng không có thay đổi đáng kể nào trong tổng số phiếu bầu, Trump vẫn tiếp tục đổ lỗi cho thống đốc “không làm hết sức mình”.
Cuộc đấu giữa hai nhân vật Cộng Hòa – Kemp và Perdue – không chỉ làm rối loạn cuộc đua thống đốc trong đảng mà còn chia rẽ đảng Cộng Hòa vào thời điểm mà sự thống trị của đảng ở Georgia đang bị đe dọa bởi những chiến thắng năm 2020 của đảng Dân Chủ. Một số đảng viên Cộng Hòa lo ngại cục diện sẽ gây tổn hại thêm cho đảng, khi nỗi đau thất bại cuộc bầu cử tổng thống còn đó và bị việc mất cả hai ghế Thượng Viện (trong đó có ghế của Perdue) vẫn chưa nguôi ngoai. Eric Tanenblatt, chiến lược gia Cộng Hòa kỳ cựu và là cựu chánh văn phòng của cựu Thống đốc Cộng Hòa Georgia Sonny Perdue, nhận định: “Tôi rất ghét phải chứng kiến hai người đàn ông tốt chống lại nhau. Từng chứng kiến đảng Cộng Hòa trở thành đảng thống trị ở Georgia, tôi rất bối rối khi thấy một thống đốc Cộng Hòa đương nhiệm sắp bị thách thức bởi một đảng viên Cộng Hòa khác!”.
Dân biểu Georgia Buddy Carter, người ủng hộ trung thành Trump tại Hạ Viện, cho biết ông đã và tiếp tục ủng hộ Kemp cho vị trí thống đốc. “Tôi không biết Perdue sẽ quyết định thế nào, chỉ hy vọng ông bỏ cuộc và đảng chỉ nên có một ứng viên duy nhất để duy trì sự thống nhất”. Nhưng các đồng minh khác của cựu Tổng thống lại tin rằng Kemp sẽ không thể lấy được phiếu của các cử tri MAGA ủng hộ Trump và sẽ thất bại trước ứng viên Dân Chủ trong cuộc đua chính.
Ngày 14 Tháng Mười Một, Newt Gingrich, cựu Chủ tịch Hạ Viện và là đồng minh của Trump, đăng trên web cá nhân: “Chỉ Perdue, chứ không phải Kemp, có thể đoàn kết đảng và đánh bại đối thủ Dân Chủ Stacey Abrams” (người chưa tuyên bố tranh cử nhưng được cho là sẽ tranh ghế thống đốc). Kết quả tất cả xung khắc trong đảng là điều mà một nhà hoạt động Cộng Hòa ở Georgia gọi là “hỗn loạn” khi nhiều hoạt động chính trị của Kemp vào thời điểm này là tập trung vào nỗ lực ngăn cản Perdue tranh cử. Những người chỉ trích Kemp trong đảng cáo buộc chánh văn phòng thống đốc đe dọa các đồng minh tiềm năng của Perdue bằng “trả thù chính trị”.
Trong khi đó, chiến dịch tranh cử của Kemp nhắm vào việc tìm cách mua chuộc những thân cận của Perdue. “Họ đang chơi cứng với nhau. Perdue với hậu thuẫn của Donald Trump là một đối thủ rất nguy hiểm” – một nhà hoạt động Cộng Hòa khác ở Georgia nói. Để vấn an, các đồng minh của Kemp giải thích: “Thống đốc chỉ đơn giản xem mối đe dọa thách thức của cựu thượng nghị sĩ là nghiêm túc. Nhưng nếu nó xảy ra thì đây sẽ là một cuộc chiến toàn diện”.
Kemp chuẩn bị “chơi khô máu” với Perdue?
Để chuẩn bị cho cuộc chiến một mất một còn, ngày 15 Tháng Mười Một, ban vận động của Kemp đã tung ra một quảng cáo truyền hình có thể nói là “rất đặc biệt” và “chưa từng có” trong nhiệm kỳ thống đốc đầu tiên của ông. Quảng cáo nêu bật bức tranh kinh tế sáng sủa của Georgia cùng với các chính sách sắp ban hành nhằm thu hút cử tri Cộng Hòa. Quảng cáo nhấn mạnh Kemp “ủng hộ màu xanh lam (biểu tượng thân cảnh sát) và “muốn ngăn chặn những phần tử cực đoan bôi nhọ cảnh sát địa phương”, “ủng hộ một dự luật chặt chẽ hơn để bảo vệ tính chính trực của bầu cử”, “giữ cho các trường học và doanh nghiệp mở cửa” và “giữ cho người dân được an toàn trong thời kỳ đại dịch”.
Nội dung đầy “màu hồng” của quảng cáo trái ngược những gì mà những người thân cận với Kemp nói là “đang chuẩn bị cấp tập một chiến dịch tàn bạo chống lại Perdue nếu ông ta dám thách thức thống đốc”. Thậm chí, một đồng minh của Kemp còn khẳng định: “Sẽ không có giới hạn cho việc… săn đuổi Perdue và biến cuộc sống của ông ta thành địa ngục trần gian nếu ông ta ra tranh cử! Chúng tôi có cả nguồn lực lẫn động cơ”. Lời đe dọa có thể gồm cả việc mở lại việc điều tra loạt giao dịch chứng khoán “đáng ngờ” mà Perdue thực hiện vào Tháng Một 2020. Năm ngoái, tờ The New York Times đưa tin Bộ Tư pháp đã mở một cuộc điều tra về các giao dịch của Perdue nhưng bộ này không cho biết có tội danh nào được đưa ra hay không. Lúc đó, Casey Black, người phát ngôn của Perdue, tự tin tuyên bố với truyền thông: “Các đánh giá riêng rẽ của Bộ Tư pháp, của Ủy ban Chứng khoán & Giao dịch và Ủy ban Đạo đức Thượng Viện lưỡng đảng, đều nhanh chóng bác bỏ mọi hành vi sai trái của Thượng nghị sĩ Perdue!”.
Perdue có thể thắng Kemp nhờ sự hậu thuẫn của Trump; còn nếu Kemp thắng thì dư âm cuộc chiến gay gắt sẽ khiến cả Kemp và đảng Cộng Hòa bị thiệt hại trước cuộc tổng tuyển cử năm 2022 đối mặt với Dân Chủ, mà đảng Cộng Hòa tin rằng sẽ là một trận chiến khó khăn nữa. Thêm vào sự hỗn loạn còn là cuộc chiến của đảng Cộng Hòa để giành lại ghế của Thượng nghị sĩ Dân Chủ Raphael Warnock, người đã đánh bại Kelly Loeffler (thượng nghị sĩ Cộng Hòa tại nhiệm lúc đó) trong cuộc bỏ phiếu vòng knock-out vào đầu năm nay.
Lý do, kẻ đại diện chính của Cộng Hòa trong cuộc bầu cử sơ bộ là ông lớn bóng bầu dục Herschel Walker, người có một lịch sử cá nhân rắc rối với những cáo buộc được phát hiện bởi nhiều hãng truyền thông cho thấy cựu ngôi sao bóng bầu dục này từng đe dọa phụ nữ bằng bạo lực. “Sự thật bị bóc trần” đã khiến một số chiến lược gia Cộng Hòa lo lắng về cơ hội chiến thắng của Walker trước Warnock nếu được đảng chọn, dù ông ta được xem là người có khả năng đánh bại Walker cao nhất.
Thế lực của cựu Tổng thống Trump vẫn còn mạnh?
Tiểu bang Georgia có vị trí đặc biệt trong kế hoạch “báo thù” của cựu Tổng thống Trump và ông đặc biệt tập trung sự giận dữ của mình vào nhiều lãnh đạo Cộng Hòa ở tiểu bang này mà ông cho là “không trung thành” sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Ngoại trưởng tiểu bang (secretary of state) Georgia, Brad Raffensperger (Cộng Hòa), đã bị Trump trút gánh nặng tức giận khi Trump bị thua Biden chỉ chưa đầy 12,000 phiếu ở tiểu bang này. Gọi điện ngày 2 Tháng Một cho Raffensperger, Trump yêu cầu Raffensperger tìm đủ số phiếu để tạo ra sự khác biệt, nhưng bị từ chối.
Trong cuộc tranh ghế sắp tới trong đảng, Raffensperger sẽ phải đối mặt với một đối thủ đáng gờm là Dân biểu tiểu bang Jody Hice, người mà Trump đã chuẩn nhận. “Không giống ngoại trưởng tiểu bang hiện nay, Jody đi lên bằng sự chính trực” – Trump phát biểu vào Tháng Ba – “Jody sẽ ngăn chặn mọi gian lận và bảo vệ tính trung thực của cuộc bầu cử”. Cần nhắc lại, Trump cũng đưa ra lời kêu gọi tương tự với Kemp, trong một cuộc điện thoại vào Tháng Mười Hai 2020, áp lực thống đốc triệu tập các nhà lập pháp bang để chọn ra đại cử tri đoàn mới ủng hộ Trump. Kemp, người sau đó phê chuẩn chính thức số phiếu đại cử tri của Georgia cho Joe Biden, báo với Trump rằng bản thân ông không có quyền làm bất cứ điều gì để thay đổi kết quả bầu cử. Đáp lại, Trump tố Kemp là ‘đồ RINO’ (Republican In Name Only) và sau đó nói thêm: “Tôi thấy xấu hổ khi từng ủng hộ ông ấy vào năm 2018!”.
Một cách tổng quát, cuộc đấu tranh của Trump tìm một người có khả năng thách thức Kemp cho thấy khó khăn thế nào khi muốn đánh bại một thống đốc đương nhiệm, đặc biệt tại Georgia. Burt Jones, một Thượng nghị sĩ tiểu bang và có lẽ là người được Trump ủng hộ nhiệt tình nhất trong số quan chức Cộng Hòa được bầu ở “bang Peach” (Georgia), đã không nghe lời cựu tổng thống ra tranh cử chống lại Kemp mà chỉ tranh cử ứng viên đảng cho ghế phó thống đốc.
Tháng Mười Hai năm ngoái, Trump công khai gợi ý dân biểu mãn nhiệm Doug Collins nên ra tranh cử thống đốc Georgia, nhưng Collins, người tranh cử vào Thượng Viện không thành công trong cuộc bầu cử năm ngoái, nói thẳng vào Tháng Tư qua là “sẽ không ứng cử vào bất kỳ chức vụ nào trong năm 2022”. Còn cựu dân biểu tiểu bang Vernon Jones (không bà con với Burt Jones), có quan hệ khá gần gũi với một số người trong quỹ đạo Trump, dù tuyên bố sẽ chạy đua giành chức thống đốc từ Tháng Tư, lại chưa được Trump ủng hộ. Từng là thành viên đảng Dân Chủ, Jones là nhân vật thường thấy trong các cuộc vận động của Trump và từng phát biểu tại Hội nghị Quốc gia của Đảng Cộng Hòa (Republican National Convention) năm 2020. Ông chuyển đảng trong năm nay và trở thành hình ảnh đại diện cho cánh hữu đảng Cộng Hòa.
