Công Tố Viên Đặc Biệt Jack Smith vào hôm Thứ Ba, 1 Tháng Tám, một lần nữa công bố bản truy tố hình sự đối với cựu Tổng thống Donald J. Trump, cáo buộc âm mưu lật đổ kết quả bầu cử năm 2020. Trong buổi họp báo, với giọng điệu từ tốn, nhưng dứt khoát, ông Smith khuyến khích cử tri, bất kể thành phần chính trị, đọc kỹ bản cáo trạng dài 45 trang để thấy mức độ rất nghiêm trọng của vụ án.
Chỉ hai ngày sau, Thứ Năm, 3 Tháng Tám, Donald Trump phải trình diện trước tòa án liên bang ở Washington, D.C., trả lời các cáo buộc liên bang về bốn trọng tội trong bản cáo trạng. Không nằm ngoài dự đoán của truyền thông, Trump không nhận tội. Bà Tanya Chutkan, Thẩm phán Liên bang khu vực Washington, D.C., người được bổ nhiệm xử vụ án của Trump, ấn định ngày điều trần đầu tiên là 28 Tháng Tám, 2023.
Một chi tiết đáng sợ trong bản cáo trạng cho biết, người được ông Trump chuẩn bị đưa vào vị trí quyền tổng chưởng lý để tiếp tay cho âm mưu của Trump là ông Jeffrey Clark, đã đáp lại lo ngại việc lật ngược kết quả cuộc bầu cử của Trump có thể gây ra các cuộc bạo loạn lớn trên khắp đất nước, bằng một câu nói: “Đó là lý do tại sao có Đạo luật Nổi dậy.” Nghĩa là họ đã lên kế hoạch sẽ dùng đạo luật cho phép tổng thống triển khai quân đội, để bắn vào những người biểu tình.
Bản cáo trạng cũng đưa ra lời khai của nhiều nhân chứng, trong đó có Rusty Bowers, lãnh đạo Đảng Cộng hòa ở Hạ viện, bang Arizona. Ông Bowers đã liên tục chống lại áp lực từ Trump và luật sư của ông để hủy bỏ chứng nhận 11 đại cử tri của Arizona cho Joe Biden. Tuy nhiên, ông Bowers đã dứt khoát không phá ‘lời thề’ trung thành với hiến pháp và không tiếp tay với Trump.
Theo nhận xét chung của các chuyên gia pháp lý, bản cáo trạng cung cấp những bằng chứng đanh thép, thuyết phục, rõ ràng về động cơ gian lận bầu cử của cựu tổng thống. Nó trình bày chi tiết cách Trump đã sử dụng các đại cử tri giả để lật ngược chiến thắng của Tổng thống Joe Biden ở một số bang, cố ý lan truyền các tuyên bố gian lận bầu cử dối trá, và một số cáo buộc khác.
Ban Biên Tập của nhật báo ‘The Kansas City Star’ – một trong những tờ báo lớn của bang Missouri, là một trong những tiểu bang thuộc sự kiểm soát gần như tuyệt đối của Đảng Cộng hoà, đã viết bài thỉnh cầu mọi người hãy đọc bản cáo trạng.
“Xin vui lòng đọc nó.
Tất nhiên, chúng tôi đề cập đến bản cáo trạng dài 45 trang giải thích chính xác những gì Donald J. Trump đã làm để lật đổ nền dân chủ của chúng ta.
Nó giải thích rất chi tiết về việc làm thế nào Trump biết được từ chính người dân của mình rằng ông ấy đã thua cuộc bầu cử.
Và làm thế nào, dựa trên những tuyên bố mà ngay cả ông ta cũng biết là “điên rồ”, nhưng ông ta vẫn tìm cách để thực hiện nhiều kế hoạch khác nhau nhằm duy trì quyền lực. Nó giải thích, theo một cách đơn giản và dễ hiểu những gì Trump đã làm mà chưa từng có bất kỳ tổng thống nào đã thực hiện.
Đặc biệt nếu bạn nằm trong số gần 75% đảng viên Cộng hòa, theo một cuộc thăm dò gần đây của New York Times/Siena, không tin rằng Trump đã phạm tội nghiêm trọng liên bang, thì có phải bạn nợ đất nước này việc nỗ lực đọc bản cáo trạng hay không?”
Sự hèn hạ có mưu tính
Một trong những “star witness” (nhân chứng then chốt) đưa ra các bằng chứng chống lại Trump là cựu Phó Tổng thống, Mike Pence. Nhìn chung, hầu như tất cả các lời khai, dữ liệu trong bản cáo trạng đều đến từ những thành viên Đảng Cộng hòa (ĐCH) và các cựu viên chức ĐCH do chính Trump bổ nhiệm và tuyển dụng. Nghĩa là, núi bằng chứng thuyết phục chống lại Trump không phải từ các thành viên Đảng Dân chủ.
Đối với đại đa số cử tri Dân chủ, họ cuối cùng đã chờ đợi được đến ngày Bộ Tư pháp truy tố hình sự với Trump vì công lý đã bị trì hoãn quá lâu. Lần đầu tiên trong lịch sử, một cựu tổng thống bị truy tố ba lần, cuối cùng sẽ phải đối mặt với cáo buộc rằng ông đã sử dụng quyền tổng thống để lật ngược nguyện vọng của các cử tri nhằm bám víu quyền lực, ngay cả khi bằng chứng đanh thép chứng minh ông đã thua trong cuộc bầu cử.
Nhiều cử tri mong muốn sẽ có nhiều thành viên Đảng Cộng hoà lên tiếng phê bình Trump. Vẫn có nhiều người Cộng hòa chỉ trích các sai phạm nghiêm trọng của Trump, nhưng hầu hết đã về hưu.
Còn lại hầu hết các thành viên Đảng Cộng hòa (GOP) ở Hạ viện và Thượng viện vẫn bao che, biện minh cho Trump bằng cách “bỏ bóng đá người.” Nghĩa là tấn công Bộ Tư pháp, thay vì phản biện các bằng chứng trong bản cáo trạng. Ví dụ, Thượng nghị sĩ GOP đến từ Texas, Ted Cruz, nói: “Bất cứ khi nào có diễn biến mới chống lại Hunter và gia đình Biden, Bộ Tư pháp đã được chính trị hóa này sẽ tấn công Trump.”
Trong khi đó, cựu Phó Tổng thống Pence không dám nêu đích danh Trump trong tuyên bố của mình: “Bản cáo trạng hôm nay đóng vai trò như một lời nhắc nhở quan trọng: bất kỳ ai đặt mình trên cả Hiến pháp không nên trở thành Tổng thống Hoa Kỳ.”
Còn Kevin McCarthy, Chủ tịch và lãnh đạo GOP tại Hạ viện, viết: “Mọi người ở Mỹ có thể thấy điều gì sẽ xảy ra tiếp theo: Bộ Tư pháp cố gắng đánh lạc hướng tin tức và tấn công ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa, Tổng thống Trump. Các đảng viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện sẽ tiếp tục khám phá sự thật về Biden Inc và hệ thống tư pháp hai tầng.”
Lạ lùng thay khi chính ông McCarthy đã tuyên bố sau ngày 6 Tháng Giêng, rằng Trump phải “chịu trách nhiệm” về cuộc tấn công vào Điện Capitol. Vào thời điểm đó, ông cũng tuyên bố rằng Joe Biden đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020.
Dường như lý do tối quan trọng khiến McCarthy và nhiều thành viên GOP không dám phê bình Trump là vì họ hiểu rằng mối quan hệ bất hòa với Trump sẽ gây tổn hại cho các nỗ lực gây quỹ của GOP. Sức hút của Trump đối với nhiều cử tri Cộng hòa vẫn còn mạnh, vì thế họ vẫn liên tục đóng góp tài chính cho Trump và những người suy tôn ông ta. Cho nên, Chủ tịch McCarthy và gần như tất cả các thành viên GOP đã tiếp tục cúi đầu.
Cựu Thẩm phán nổi tiếng J. Michael Luttig, được Tổng thống thuộc Đảng Cộng hòa lúc đó là G. H.W. Bush bổ nhiệm chức thẩm phán liên bang, đã thẳng thắn nhận xét hôm Thứ Tư rằng bản cáo trạng chống lại Trump “còn bi thảm và đáng tiếc hơn vì cựu tổng thống đã lựa chọn một cách cay độc để gây ra cảnh tượng đáng xấu hổ này cho quốc gia. Thế giới sẽ không bao giờ được truyền cảm hứng bởi nền dân chủ Mỹ theo cách mà nó đã được truyền cảm hứng kể từ khi nước Mỹ được thành lập gần 250 năm trước.”
Còn trong một bài viết trên New York Times vào cuối Tháng Sáu vừa qua, cựu thẩm phán Luttig, đã gọi Đảng Cộng hòa là “hèn nhát” vì đã tiếp tục ủng hộ Trump, chống lại Hiến pháp, và pháp quyền. Vị cựu thẩm phán đã kết thúc bài bình luận bằng một lời cầu xin mong GOP của ông hãy đặt lợi ích đất nước lên trên hết.
Stuart Stevens, một trong những chiến lược gia cho các chiến dịch tranh cử thành công nhất của Đảng Cộng hòa, vừa có một nhận định sắc bén:
“Điều mà Donald Trump hiểu là Đảng Cộng hoà được nắm bởi những người hèn yếu, những người sẽ cho phép ông ta hạ nhục họ và nhạo báng “các giá trị” chỉ cần Trump giúp họ có và giữ được quyền lực.”
What Donald Trump understood is the Republican Party was run by weak men and women of little character who would allow him to humiliate them personally and make a mockery of their professed “values” if he helped them acquire and keep power. https://t.co/uiobK48pBi
— Stuart Stevens (@stuartpstevens) August 3, 2023
Cứ ngỡ những chính trị gia hèn và hám quyền như thế chỉ tồn tại ở các quốc gia độc tài chuyên chế. Nhưng giờ đây, đại đa số thành viên GOP ở Quốc hội lại có những đặc tính đáng khinh này. Những người Cộng hòa chính nghĩa như cựu Thượng nghị sĩ, John McCain, dám thẳng tay chỉ các sai trái của Trump khi còn tại chức, là thiểu số.
Giờ đây có lẽ Đảng Cộng hòa chỉ còn lại thành phần khom lưng trước Trump. Họ bất chấp tất cả để bám víu quyền lực. Dân chủ không quan trọng. Tự do chẳng nghĩa lý gì.
Và những kẻ như thế luôn là kẻ thù của thể chế dân chủ.
